"Nếu Wagner triển khai những kẻ giết người hàng loạt ở Belarus, tất cả các nước láng giềng sẽ đối mặt nguy cơ bất ổn lớn hơn", Tổng thống Litva Gitanas Nauseda nói tại cuộc họp giữa Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg với lãnh đạo 7 nước NATO tại The Hague, Hà Lan ngày 27/6.
"Điều này thực sự nghiêm trọng và rất đáng lo ngại. Nó đòi hỏi một câu trả lời cứng rắn từ NATO", Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda cho hay.
Yevgeny Prigozhin, người đứng đầu tập đoàn an ninh tư nhân Nga Wagner, ngày 27/6 tới Belarus theo thỏa thuận đàm phán chấm dứt cuộc nổi loạn ở Nga ngày 24/6, trong đó Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko là trung gian hòa giải. Tổng thống Nga Vladimir Putin nói thành viên lực lượng Wagner được phép lựa chọn theo ông trùm tới Belarus.
Wagner được thành lập năm 2014, tình báo phương Tây coi các thành viên công ty an ninh tư nhân Nga là "lính đánh thuê". Prigozhin từ tháng 8/2022 công khai chiêu mộ tù nhân Nga, trực tiếp tới các nhà tù để thuyết phục phạm nhân ký hợp đồng phục vụ Wagner tại Ukraine. Đổi lại, họ sẽ được ân xá sau 6 tháng tham chiến.
Từ trái qua phải: Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg và Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte tại The Hague, Hà Lan ngày 27/6. Ảnh: Reuters
Tổng thư ký NATO Stoltenberg cho rằng còn quá sớm để nói động thái này có ảnh hưởng thế nào đối với các thành viên NATO, đồng thời nhấn mạnh liên minh đã tăng cường phòng thủ cho sườn đông trong những năm gần đây.
"Chúng tôi đã tăng cường hiện diện quân sự ở sườn đông và sẽ đưa ra các quyết định tiếp theo để tăng cường hơn nữa khả năng phòng thủ tập thể tại hội nghị thượng đỉnh sắp tới", ông nói, đề cập tới hội nghị thượng đỉnh NATO ở Vilnius, Litva ngày 11-12/7.
Theo ông Stoltenberg, NATO đã "gửi thông điệp rõ ràng tới Moskva và Minsk rằng NATO luôn bảo vệ mọi đồng minh và từng tấc đất của liên minh".
Lãnh đạo NATO nhận định các sự kiện xảy ra ở Nga gần đây là "vấn đề nội bộ của Moskva", ý nhắc đến cuộc nổi loạn của Wagner. "Tuy nhiên, chúng ta không được đánh giá thấp Nga. Do đó, điều quan trọng hơn là phải tiếp tục hỗ trợ Ukraine", ông nói.
Lãnh đạo Belarus ngày 27/6 khẳng định không xây doanh trại cho Wagner, nhưng sẽ cung cấp chỗ ở nếu họ muốn và đã đề xuất một căn cứ quân sự bỏ hoang. Belarus cũng không có ý định để Wagner mở trung tâm tuyển mộ ở nước này.
Tổng thống Lukashenko cùng ngày cho biết một lượng đáng kể vũ khí hạt nhân Nga đã được chuyển đến Belarus theo kế hoạch. Ông lưu ý vũ khí hạt nhân triển khai ở Belarus do Nga quản lý.
Ngày 25/3, Tổng thống Putin tuyên bố rằng theo yêu cầu của Minsk, Moskva sẽ triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật của Nga ở Belarus, tương tự như những gì Mỹ đã làm từ lâu trên các lãnh thổ đồng minh. Ngày 16/6, ông Putin nói lô đầu đạn hạt nhân đầu tiên đã tới Belarus và toàn bộ số vũ khí sẽ được triển khai ở nước này vào cuối năm nay.
Thanh Tâm (Theo Reuters, AFP, TASS)