"Điều quan trọng lúc này là xác định xem chuyện gì đã xảy ra và như thế nào", Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói tại Brussels, Bỉ, ngày 11/10. "Nếu chứng minh được có hành động cố ý tấn công nhằm vào hạ tầng quan trọng của NATO, liên minh sẽ có phản ứng đáp trả kiên quyết và thống nhất".
Ông Stoltenberg bình luận sau khi giới chức Phần Lan ngày 10/10 xác nhận đường ống dẫn khí Balticconnector cùng cáp viễn thông dưới biển kết nối nước này với Estonia đã bị hư hại. Công ty khí đốt Phần Lan Gasgrid đã dừng vận hành Balticconnector từ sáng 8/10, do "áp suất đường ống giảm bất thường" trong đêm.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg phát biểu tại Brussels ngày 11/10. Ảnh: AFP
Balticconnector có chiều dài 77 km, đi dưới vịnh Phần Lan và kết nối giữa Inkoo, Phần Lan với Paldiski, Estonia. Đường ống nằm ở độ sâu khoảng 60 m, do Gasgrid và công ty quản lý điện và khí đốt Estonia Eleering cùng vận hành, mỗi bên sở hữu một nửa.
Cục Điều tra Quốc gia Phần Lan ngày 11/10 cho biết họ đã phát hiện "các dấu vết từ bên ngoài" tại đáy biển gần đường ống và đang xem xét hoạt động của tàu thuyền tại khu vực khi sự cố xảy ra.
Theo các điều tra viên, Balticconnector và cáp viễn thông bị hư hại "trong cùng khung thời gian" vào sáng sớm 8/10. Vị trí đường ống rò rỉ nằm trong vùng đặc quyền kinh tế Phần Lan, còn nơi cáp viễn thông hư hại được cho là ở phía Estonia. Ngoại trưởng Phần Lan Margus Tsahkna xác nhận những hư hại này do tác động cơ học gây ra, do đó có liên quan đến con người.
Gasgrid và Elering cho biết việc lên kế hoạch và sửa chữa đường ống cần ít nhất 5 tháng, hoạt động vận chuyển khí đốt khó nối lại trước tháng 4/2024.
Tàu tuần tra của biên phòng Phần Lan gần vị trí Balticconnector bị rò rỉ trên vịnh Phần Lan ngày 11/10. Ảnh: AFP
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov mô tả sự việc là "gây lo ngại", nói vụ phá hoại đường ống dẫn khí Nord Stream từ nước này đến Đức hồi tháng 9/2022 đã tạo ra một tiền lệ nguy hiểm. Các nước phương Tây đã điều tra suốt một năm qua, nhưng chưa tìm thấy nghi phạm đã gây ra loạt vụ nổ phá hoại Nord Stream.
Vận hành từ năm 2019, Balticconnector là kênh dẫn khí đốt duy nhất vào Phần Lan, sau khi nước này dừng nhập khẩu từ Nga vào tháng 5/2022. Khí tự nhiên chiếm khoảng 5% năng lượng tiêu thụ ở Phần Lan, được sử dụng chủ yếu trong công nghiệp, kết hợp sản xuất điện và sưởi ấm.
Gasgrid cho biết hệ thống khí đốt của Phần Lan vẫn ổn định, với nguồn cung được đảm bảo thông qua một cảng nổi tiếp nhận khí tự nhiên hóa lỏng ở Inkoo. Phần Lan cùng các quốc gia tại khu vực như Na Uy, Litva đã tăng cường an ninh tại ở hạ tầng năng lượng quan trọng.
Vị trí đường ống dẫn khí Balticconnector. Đồ họa: YLE
Như Tâm (Theo Reuters, ERR)