Tàu Orion trong nhiệm vụ Artemis 1 ghi hình Mặt Trăng và Trái Đất (hình lưỡi liềm) ngày 5/12/2022. Video: AFP
NASA công bố chương trình Artemis vào năm 2017 như một phần trong kế hoạch thiết lập sự hiện diện lâu dài của con người trên Mặt Trăng, đồng thời áp dụng kinh nghiệm thu được cho nhiệm vụ tới sao Hỏa trong tương lai. Nhiệm vụ đầu tiên trong chương trình, Artemis 1, là chuyến bay thử nghiệm không có phi hành đoàn tới Mặt Trăng rồi trở về. Nhiệm vụ này đã diễn ra vào năm 2022, sau nhiều lần trì hoãn.
Tuy nhiên, nhóm chuyên gia xem xét dữ liệu sau đó phát hiện rằng tấm chắn nhiệt của Orion bị mòn ngoài ý muốn, hệ thống điện và hệ thống hỗ trợ sự sống cũng có vấn đề. "Chúng tôi đã mô phỏng lại vấn đề này ở Trái Đất và nắm được nguyên nhân gốc rễ, điều này cho phép chúng tôi vạch ra con đường phía trước", giám đốc NASA Bill Nelson cho biết.
Theo Nelson, Artemis 2, nhiệm vụ có phi hành đoàn nhưng không hạ cánh xuống bề mặt Mặt Trăng, lùi từ tháng 9/2025 sang tháng 4/2026. Artemis 3, nhiệm vụ đưa người phụ nữ đầu tiên và người da màu đầu tiên đặt chân lên Mặt Trăng ở vùng cực nam, dự kiến diễn ra vào giữa năm 2027.
"Sự kiện vẫn sẽ diễn ra sớm hơn nhiều so với mốc 2030 mà chính phủ Trung Quốc công bố. Sự an toàn của phi hành gia luôn là ưu tiên hàng đầu trong các quyết định của chúng tôi. Chúng tôi không bay cho đến khi sẵn sàng", Nelson nói thêm.
Ngoài những sự cố ảnh hưởng đến tàu Orion, NASA cũng đang chờ SpaceX hoàn thành phiên bản sửa đổi của hệ thống tên lửa Starship để làm tàu đổ bộ Mặt Trăng. Dù công ty của Elon Musk đang nhanh chóng đạt nhiều bước tiến, vẫn còn một chặng đường thử nghiệm dài, đặc biệt là chứng minh khả năng thực hiện quy trình tiếp nhiên liệu phức tạp trên quỹ đạo. Bộ đồ phi hành gia do Axiom phát triển cũng chưa hoàn thiện.
Thông báo hoãn kế hoạch trở lại Mặt Trăng được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống đắc cử Donald Trump chuẩn bị nhậm chức vào tháng 1 và có thể sẽ thay đổi đáng kể hướng đi của NASA. Trump hôm 4/12 đã đề cử tỷ phú kiêm phi hành gia tư nhân Jared Isaacman lãnh đạo NASA. Các chuyên gia dự đoán có thể sẽ xảy ra những thay đổi lớn - từ việc hủy bỏ tên lửa Hệ thống Phóng Không gian (SLS) đắt đỏ dùng cho Artemis, đến việc bỏ qua hoàn toàn Mặt Trăng và tập trung vào sao Hỏa.
Thu Thảo (Theo AFP)