Đây là vụ việc đặc biệt nghiêm trọng về hậu quả, có dấu hiệu liên quan vi phạm pháp luật về hình sự. Do vậy, cơ quan điều tra có thể sẽ khởi tố vụ án để điều tra nguyên nhân vụ nổ cũng như xác định những cá nhân có trách nhiệm hình sự liên quan. Việc khởi tố là một căn cứ pháp lý để các cơ quan tư pháp chính thức tiến trình điều tra vụ án theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự.
Tuy nhiên, việc có khởi tố bị can hay không phải chờ kết quả điều tra ban đầu. Nếu phát hiện người phạm tội, cơ quan điều tra sẽ khởi tố bị can. Pháp luật không khởi tố người đã chết nhưng vấn đề bồi thường dân sự cho người bị hại vẫn được xem xét, giải quyết.
Người nào bán vật liệu nổ có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự về tội Mua bán trái phép vật liệu nổ được quy định tại Điều 232 Bộ luật Hình sự. Nếu không thuộc trường hợp có tình tiết tăng nặng, người đó bị phạt tù từ một năm đến 5 năm. Trường hợp mua bán trái phép vật liệu nổ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, người phạm tội có thể bị xử phạt tù đến chung thân.
Ngoài hành vi mua bán, người nào chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép hoặc chiếm đoạt vật liệu nổ cũng bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Mức bồi thường
Về nguyên tắc, người nào gây ra thiệt hại, người đó phải bồi thường. Tuy nhiên, trong vụ việc này, người gây thiệt hại đã chết nên pháp luật quy định những người được hưởng thừa kế của người gây thiệt hại phải có nghĩa vụ bồi thường trong phạm vi giá trị tài sản của người đã chết để lại.
Đối với người bán vật liệu nổ cho gia đình buôn phế liệu, có thể phải liên đới trong việc bồi thường thiệt hại nếu họ có lỗi đối với hậu quả đã xảy ra. Tuy nhiên, để xác định họ có lỗi hay không cần dựa trên kết quả điều tra.
Theo quy định tại Điều 605 Bộ luật Dân sự, thiệt hại phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thoả thuận về mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần. Người gây thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu do lỗi vô ý mà gây thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế trước mắt và lâu dài của mình.
Người gây thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường, nếu do lỗi vô ý mà gây thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế trước mắt và lâu dài của mình. Trường hợp các bên không thỏa thuận được mức bồi thường hoặc phương thức bồi thường, bên bị thiệt hại có quyền khởi kiện vụ án dân sự đối với những người thừa kế để yêu cầu tòa án xét xử theo luật định.
Vụ nổ tại khu đô thị Văn Phú (Hà Đông) xảy ra lúc 15h ngày 19/3 làm 4 người chết, 10 người bị thương, 36 căn nhà hư hỏng nặng, 95 căn hộ phía sau hiện trường bị vỡ hết kính, nứt tường, bung cửa; nhiều xe máy để ngoài đường và đi ngang qua bị hư hỏng. Cục Kỹ thuật hình sự (Bộ Công an) xác định loại thuốc nổ thu được ở hiện trường trùng khớp với loại thường sử dụng chế tạo bom. Các mảnh vỡ bằng gang, kim loại bắn văng tại hiện trường cũng là vật liệu chế tạo bom. Công an Hà Nội xác định một trong các nạn nhân thiệt mạng chính là người thuê nhà xảy ra vụ nổ. Người này tên Phạm Văn Cường (42 tuổi) thuê nhà số 15 - TT 19 từ năm 2013 để thu mua phế liệu. Hàng ngày, anh mang phế liệu ra vỉa hè phân loại, dùng đèn khò cắt, phá bán sắt vụn. Chiều 19/3, anh Cường nhờ một nam thanh niên hàng xóm lăn giúp từ trong nhà ra vỉa hè (nơi xảy ra vụ nổ) một khối kim loại hình trụ bằng sắt đã hoen gỉ, dài khoảng 80 cm, đường kính 40-45 cm, khối lượng khoảng 100 kg. Anh Cường dùng đèn khò cắt phá khối kim loại này. Nhiệt lượng nóng của chiếc đèn khò đã kích nổ gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. |
Luật sư Vũ Tiến Vinh
Giám đốc Công ty Luật Bảo An