Tối 15/11, Nguyễn Quốc Huy, 18 tuổi, tân sinh viên Đại học Bách khoa Hà Nội, cùng gia đình theo dõi kết quả cuộc thi Tin học văn phòng thế giới 2021 (MOS World Championship). Với tâm thế "xem cho vui chứ không nghĩ có giải", Huy không tin vào mắt mình khi thấy hình ảnh và tên em bên cạnh tấm huy chương vàng, hạng mục Microsoft Word 2016.
"Với em, được giải ở vòng quốc gia đã là khó tin lắm rồi. Em không nghĩ mình lại đi xa đến vậy ở vòng thế giới", Huy nói.
Nguyễn Quốc Huy, 18 tuổi, cựu học sinh trường THCS-THPT Nguyễn Tất Thành. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Chàng trai sinh năm 2003 tìm hiểu về máy tính khá sớm. Lên lớp 6, em đã mày mò cách hoạt động, vận hành của các phần cứng máy tính. Tuy nhiên, phải đến khi vào lớp 10 trường THCS-THPT Nguyễn Tất Thành, em mới được học một cách bài bản về các phần mềm tin học văn phòng.
Lớp 10, Huy đăng ký cuộc thi Tin học văn phòng quốc gia dành cho lứa tuổi 13-22, hạng mục Microsoft Excel 2016. Thí sinh phải làm một bài thi trong 60 phút, sau đó ban tổ chức sẽ chọn ra 40 người xuất sắc của mỗi bộ môn Word, Excel và PowerPoint để vào chung kết. Đến với cuộc thi trong tâm thế thi thử nên Huy chưa chuẩn bị tốt. Năm đó, em không thể tiến vào vòng chung kết quốc gia.
Là học sinh nổi trội của môn Tin học, Huy được thầy giáo thuyết phục quay lại cuộc thi Tin học văn phòng một lần nữa vào đầu năm lớp 12. Huy hơi lưỡng lự, sợ kết quả cũng không khác lần đầu tiên. Lúc đó, em đã học xong PowerPoint ở chương trình chính khóa và tham gia Excel trước đó. Huy lựa chọn thi Word để "có cơ hội học cả ba phần mềm tin học văn phòng" và nghĩ rằng Word dễ hơn hai môn còn lại.
Thế nhưng, khi được tiếp cận chuyên sâu dưới hướng dẫn bài bản của giáo viên, nam sinh mới thấy "hóa ra Word khó nhất". "Với PowerPoint và Excel, người dùng chỉ thao tác trên một slide hoặc làm từng ô theo các câu lệnh. Nhưng khi dùng Word, em phải cẩn thận từ trang đầu đến cuối. Nếu không chuẩn ngay từ đầu, phần cuối cũng sẽ xô lệch theo", Huy giải thích.
Lần thứ hai tham gia cuộc thi quốc gia, chàng trai Hà Nội "chỉ hy vọng mình vào vòng chung kết, không nghĩ đến việc đi sâu hơn". Nhờ có sự chuẩn bị kỹ càng và bài bản hơn lần trước, Huy nhẹ nhàng vượt qua vòng loại. Đến vòng chung kết, nam sinh giữ tinh thần thoải mái, xác định "cứ hết mình vì đã đạt nguyện vọng".
Huy đánh giá, có lẽ chính vì giữ được sự tỉnh táo, không áp lực, em làm bài rất tốt. Đề bài yêu cầu làm việc trên một file word cho sẵn, bắt buộc sử dụng các tác vụ được nhắc đến, Huy hoàn thành hầu hết các câu hỏi. Tại một số ý, em là người duy nhất làm được nên "cảm thấy tự tin sau khi thi xong". Kết quả, Huy giành huy chương vàng vòng quốc gia và tiếp tục tham dự cuộc thi thế giới.
Huy (hàng đầu, thứ hai từ trái sang) cùng cô giáo và các bạn. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Vòng thế giới thường diễn ra vào khoảng tháng 8. Tuy nhiên, vì dịch bệnh, cuộc thi Tin học thế giới 2020 bị hoãn. Nhận tin, Huy hụt hẫng và lo lắng. Đây là cuối cấp của Huy, nếu lùi cuộc thi, em vừa ôn thi tốt nghiệp, vừa phải luyện Word. "Đang có nhịp độ ôn luyện tốt, cuộc thi thế giới lùi quá lâu khiến em bất an vì khó giữ tập trung cao độ", Huy nói.
Ưu tiên ôn thi tốt nghiệp THPT, Huy kết hợp ôn tập Word thông qua dự án thực hành các môn học trên lớp. Đến tháng 10 năm nay, nam sinh nhận thông báo cuộc thi sẽ tổ chức vào đầu tháng 11. Thay vì được đến Mỹ, Huy và các thành viên đội tuyển Việt Nam phải thi online dưới sự giám sát trực tiếp của đại diện ban tổ chức.
Lúc này, Huy đã là tân sinh viên Đại học Bách khoa Hà Nội, em có nhiều thời gian và tư tưởng thoải mái hơn. Vì kiến thức mới đã được học hết từ vòng thi quốc gia, Huy chủ yếu đọc lại sách tham khảo để nắm chắc những gì đã biết, làm đề thi mẫu để cải thiện tốc độ.
Năm nay, cuộc thi thay đổi format hoàn toàn. Thay vì làm một bài thi trong 60 phút, thí sinh phải trải qua hai vòng, gồm bài trắc nghiệm lý thuyết 30 phút và hoàn thành một dự án trong ba tiếng. Toàn bộ đề thi và bài làm đều sử dụng tiếng Anh. Lúc biết sự thay đổi, Huy khá sốc vì trước nay em chỉ ôn theo dạng bài cũ. Giai đoạn nước rút, em được ôn luyện với chuyên gia và dành hầu hết thời gian để luyện tập.
Nam sinh đánh giá, đề thi trắc nghiệm khá sát với thực tế, có cả hình ảnh mô tả nên em dễ dàng vượt qua. Đến bài thực hành, ban tổ chức cung cấp số liệu liên quan đến lao động, việc làm, yêu cầu thí sinh phân tích và đưa ra giải pháp ở khía cạnh giáo dục. Các em có thể trình bày bài làm bằng chữ, sơ đồ và nhiều công cụ khác, hình thức tương tự một bài tiểu luận. "Em thấy đề thi khá thách thức, đòi hỏi hiểu biết xã hội nhiều. Đây là bất lợi của em so với các anh chị có nhiều trải nghiệm sống hơn".
Dù ba tiếng khá dài, Huy cảm thấy thời gian trôi nhanh vì có nhiều việc cần thực hiện. Em muốn chăm chút về yếu tố kỹ thuật, công nghệ để bù đắp cho phần nội dung vốn không phải là thế mạnh của mình.
Khi giám thị thông báo còn 15 phút làm bài, Huy mất bình tĩnh vì còn một số phần chưa xong. Dành 1-2 phút tự trấn an, Huy động viên "cố gắng hết mình, làm đến đâu chắc đến đó". Kết quả, không chỉ hoàn thành bài thi đúng giờ, em còn vượt qua hàng chục thí sinh của hơn 30 quốc gia, giành huy chương vàng hạng mục Mcrosoft Word 2016 với giải thưởng 7.000 USD (khoảng 160 triệu đồng).
Huy (bên phải) cùng các thí sinh của đội tuyển Việt Nam làm bài thi Thi học văn phòng thế giới 2021. Ảnh: Nhân vật cung cấp
Là người đồng hành với Huy từ năm lớp 10, thầy Đào Hải Tiệp, giáo viên Tin học, trường THCS-THPT Nguyễn Tất Thành, ấn tượng với cậu học trò ít nói nhưng thông minh và rất chăm chỉ. Thầy Tiệp đánh giá, em có tính tự giác cao, luôn chủ động tìm tòi và trao đổi với giáo viên.
Thầy giáo khẳng định huy chương vàng của Huy có phần bất ngờ nhưng không phải kỳ tích hay điều gì đột biến. Bởi từ góc độ đào tạo, thầy Tiệp nhận thấy tố chất của học trò và tin tưởng em "sẽ có giải". "Không nói nhiều nhưng một khi đã xác định mục tiêu, em rất tập trung và quyết tâm. Tôi rất vui vì thành tích Huy đạt được", thầy Tiệp nói.
Hiện, Huy là sinh viên ngành An toàn không gian số, Đại học Bách khoa Hà Nội. Sau khi ra trường, em muốn làm việc trong lĩnh vực an toàn, bảo mật thông tin. "Cơ hội đến với cuộc thi Tin học văn phòng trong nước và quốc tế đã giúp em học và tìm hiểu sâu về ba phần mềm cơ bản, hữu dụng. Đây là nền tảng tốt để em theo đuổi công việc trong lĩnh vực công nghệ thông tin", Huy nói.
MOS World Championship là cuộc thi Tin học văn phòng lớn nhất thế giới dành cho học sinh, sinh viên ở độ tuổi 13 đến 22, do Tập đoàn Certiport (Mỹ) triển khai. Cuộc thi nhằm tìm kiếm, tôn vinh những kỹ năng sử dụng Microsoft Office với ba bộ môn: Word, Excel và Power Point. Mỗi năm, cuộc thi thu hút hàng triệu thí sinh đến từ hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Năm 2021 là mùa giải thứ 19 của cuộc thi trên quy mô toàn thế giới. 160 thí sinh, đại diện 33 quốc gia, tranh tài tại 6 hạng mục trong ba ngày 9-11/11. Vì dịch bệnh, lần đầu tiên các thí sinh được thi đấu trực tuyến.
Tại Việt Nam, cuộc thi đã bước sang năm thứ 12. Đội Việt Nam đã giành tổng cộng 2 huy chương vàng, 2 huy chương bạc và 9 huy chương đồng, liên tiếp tám năm nằm trong top 10 đội tuyển mạnh nhất thế giới.
Thanh Hằng