Sáng 31/7, Trần Bá Tân (cựu học sinh trường THPT Chuyên Hà Nội - Amsterdam) từ Pháp trở về Việt Nam sau khi giành huy chương vàng Olympic Hóa học quốc tế. Bước ra khỏi khu vực lấy hành lý sân bay Nội Bài (Hà Nội), Tân bất ngờ trước khung cảnh náo nhiệt với nhiều băng rôn, cờ hoa trước mắt.
"Em bất ngờ và hạnh phúc. Không chỉ gia đình, thầy cô mà cả cô hiệu trưởng và các em trong đội tuyển Hóa của trường Amsterdam cũng dậy sớm, ra sân bay từ 6h sáng để đón em", Bá Tân nói.
Trong cuộc thi Olympic Hóa học quốc tế, Bá Tân có tổng điểm cao thứ tư trong số hơn 300 thí sinh dự thi (95,47/100), là một trong ba thí sinh giành điểm tuyệt đối phần thực hành (40/40). Em là học sinh Việt Nam đầu tiên đạt được kết quả này, bởi thực hành, thí nghiệm vốn chưa phải thế mạnh của Việt Nam.
Chính Tân cũng bất ngờ với điểm bài thi thực hành. Đánh giá đề thi dễ hơn mọi năm với hai phần phân tích và tổng hợp hữu cơ, lại rèn luyện rất nhiều trước khi lên đường sang Pháp, nhưng Tân chỉ nghĩ làm được trên 30 điểm. Điểm tuyệt đối là điều không tưởng với em, nhưng xứng đáng với những gì mà cả thầy và trò đội tuyển Hóa đã làm suốt thời gian qua.
"Em và các bạn đã tập trung cải thiện phần thực hành một cách nghiêm túc dưới sự hướng dẫn của thầy cô. Em cũng may mắn vì thời gian học ở trường Amsterdam được thực hành nhiều", Tân nói.
Cô Đào Nguyễn Thu Hà, một trong hai giáo viên dạy Hóa của Tân ở trường, bất ngờ và hạnh phúc trước kết quả của học trò. Khẳng định Tân có tố chất, ham học hỏi và có khả năng tự học tốt, cô Hà không ngạc nhiên khi em giành huy chương vàng, nhưng không ngờ lại có bài thi thực hành xuất sắc đến vậy.
Có bố làm ở Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, chuyên nghiên cứu về hóa polymer, từ những năm học cấp hai, thỉnh thoảng Bá Tân được bố đưa tới cơ quan xem các cô chú làm việc. Lên lớp 8, được tiếp xúc với môn Hóa, em đã thích thú ngay từ buổi đầu tiên. Được giáo viên của đội tuyển Toán, Hóa và Tiếng Anh gọi tham gia, Tân quyết định chọn Hóa làm hướng đi của mình.
Từ đó đến nay, nam sinh Hà Nội học Hóa hàng ngày. Thời gian tập trung ôn thi quốc gia và quốc tế, em dành cả buổi sáng để học ở trường và khoảng 3-4 tiếng mỗi ngày ở nhà tự học. "Việc tự học chủ yếu là lý thuyết vì khó có điều kiện để thực hành. Để bù đắp, em thường xem các video hướng dẫn làm thí nghiệm trên mạng", Tân chia sẻ và cho biết nguồn học liệu của em cũng được lấy chủ yếu từ Internet và một số sách tìm mua bên ngoài trường học.
Chàng trai sinh năm 2001 không có bí quyết đặc biệt nào để học tốt môn Hóa mà chỉ cố gắng tự học. Làm rất nhiều đề Hóa quốc gia và quốc tế với các dạng bài, không ít lần Tân gặp bài tập khó. Thay vì nhờ giáo viên giảng cho ngay, em sẽ tập trung tìm ra nhiều hướng giải quyết. Nếu vẫn không ra đáp án, em lên mạng tự tìm hiểu bởi cho rằng chỉ khi tự tìm ra thì mới nhớ lâu.
Các bạn cùng đội tuyển Hóa với Tân ở trường Ams đánh giá em có cách "học lì" mà ít ai có được. "Học lì" tức là khi học không nói nửa lời. Nhưng ngay khi học xong, em lại chơi hết mình và là cây hài đem lại nhiều tiếng cười cho mọi người.
Tân cũng tự nhận bản thân rất tập trung trong lúc học, nhưng không phải dạng tối ngày vùi đầu vào tài liệu. Em chơi nhiều môn thể thao như đá bóng hay bơi lội, đặc biệt là chơi điện tử hàng ngày. Nhiều lúc bố mẹ mắng rồi khuyên bảo phải tập trung học đi, nhưng em vẫn chơi vì cảm thấy chơi game sẽ thoải mái hơn. Tân cho rằng các game chiến thuật còn giúp bộ não được rèn luyện để ra quyết định đúng đắn và nhanh nhạy hơn.
"Lúc chơi game, mình không có thời gian lưỡng lự. Lúc học và thi cũng vậy. Khi vào phòng thi, đọc đề tới đâu phải làm ngay tới đó, làm tới đâu phải chắc đến đó. Vì vậy, học giỏi và chơi game giỏi thường đi liền với nhau", cậu học trò trường Amsterdam cười nói.
Trở về với tấm huy chương vàng Olympic Hóa học, Tân sẽ có một tháng để chia vui cùng gia đình, thầy cô và bạn bè trước khi lên đường sang Hungary học đại học vào ngày 1/9. Em đã nộp hồ sơ xin học bổng và nhận được thông báo trúng tuyển vào Đại học Debrecen - trường đào tạo Y Dược hàng đầu Hungary giữa tháng 7, ngay trước ngày lên đường sang Pháp thi quốc tế.
Olympic Hóa học quốc tế lần thứ 51 (năm 2019) được tổ chức tại Pháp với sự tham dự của hơn 300 thí sinh đến từ 80 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Bốn học sinh Việt Nam tham dự đều đạt giải. Trong đó, Trần Bá Tân (THPT Chuyên Hà Nội - Amsterdam) và Nguyễn Văn Chí Nguyên (THPT Chuyên Lam Sơn, Thanh Hóa) giành huy chương vàng. Hai em còn lại đoạt huy chương bạc là Nguyễn Đình Hoàng (THPT Chuyên Nguyễn Tất Thành, Yên Bái) và Phạm Thanh Lâm (THPT Chuyên Lê Hồng Phong, Nam Định).
Với thành tích này, Việt Nam đứng thứ năm chung cuộc, sau Trung Quốc, Hàn Quốc, Nga và Mỹ.