Sau cuộc gặp riêng với Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị hôm nay không thể hiện bất kỳ dấu hiệu thỏa hiệp nào, bất chấp việc ông Kerry hối thúc Bắc Kinh phải có hành động cụ thể để giảm căng thẳng trên Biển Đông, theo Reuters.
"Việc xây dựng những công trình trên quần đảo Nam Sa và các rạn san hô hoàn toàn thuộc phạm vi chủ quyền của Trung Quốc", ông Vương nói với các phóng viên tại cuộc họp báo chung với Ngoại trưởng Kerry, sử dụng tên mà Bắc Kinh dùng để gọi quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
"Tôi muốn nhấn mạnh một lần nữa rằng quyết tâm bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Trung Quốc 'vững như bàn thạch'", ông Vương nói thêm. "Đây là yêu cầu của người dân và cũng là quyền hợp pháp của chúng tôi".
Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố chủ quyền với khoảng 90% diện tích Biển Đông và đang thực thi tuyên bố bằng cách xây dựng trái phép một chuỗi đảo nhân tạo trên các rạn san hô ở quần đảo Trường Sa. Ảnh vệ tinh mới đây cho thấy Bắc Kinh đang tăng tốc cải tạo đất ở 7 đá thuộc quần đảo Trường Sa và dường như đang xây đường băng tại một trong các đảo nhân tạo. Các đá này thuộc chủ quyền Việt Nam, bị Trung Quốc đánh chiếm năm 1988.
Trung Quốc cùng lúc bày tỏ quan ngại trước thông tin về việc Mỹ lên phương án điều tàu và máy bay quân sự trong phạm vi 12 hải lý quanh các bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa nhằm thách thức tuyên bố chủ quyền với các đảo nhân tạo nước này đang xây dựng.
Đáp lại, Ngoại trưởng Kerry cho biết Mỹ rất lo ngại về quy mô cũng như tốc độ của hoạt động cải tạo mà Trung Quốc đang ráo riết thực hiện trên Biển Đông. Ông nhấn mạnh luật pháp quốc tế không cho phép hay công nhận việc "tạo ra" chủ quyền bằng cách xây dựng trên những rạn san hô dưới đáy biển.
Ông Kerry đồng thời kêu gọi Trung Quốc "hành động để cùng tất cả các nước giảm căng thẳng" và "tăng triển vọng tìm ra một giải pháp ngoại giao" cho vấn đề.
Khu vực "cần một cơ chế ngoại giao khôn ngoan" để đi đến thống nhất bộ quy tắc ứng xử giữa Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung Quốc hơn là "những tiền đồn và các đường băng quân sự", ngoại trưởng Mỹ khẳng định, ám chỉ các công trình mà Trung Quốc tạo dựng trái phép ở Biển Đông.
Ông Kerry sáng sớm nay tới Bắc Kinh thực hiện chuyến công tác Trung Quốc hai ngày. Mục tiêu ban đầu của chuyến đi là nhằm chuẩn bị cho Đối thoại Kinh tế Chiến lược Mỹ - Trung diễn ra vào tháng tới và chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình đến Washington trong tháng 9. Tuy nhiên, chủ đề Biển Đông đã được dự đoán sẽ bao trùm toàn bộ chương trình nghị sự.
Vũ Hoàng