Quan chức Lầu Năm Góc hồi đầu tháng họp trực tuyến với chỉ huy Vệ binh Quốc gia Mỹ tại các bang nhằm tìm phương án đối phó phong trào biểu tình phản đối cái chết của người da màu George Floyd, cũng như chuẩn bị cho kịch bản xảy ra tấn công vũ trang nhằm vào Nhà Trắng và các cơ quan chính phủ tại thủ đô Washington, New York Times hôm 10/6 tiết lộ, dẫn thông tin từ hàng chục quan chức quân đội và các tài liệu mà tờ báo thu thập được.
Các nội dung trao đổi trong cuộc họp được mô tả là "rất gấp gáp và thẳng thừng", trong đó xác định thời gian và số lượng Vệ binh Quốc gia có thể triển khai ở thủ đô Washington ngay khi có yêu cầu. Những bang do đảng Cộng hòa kiểm soát như Utah, Nam Carolina, Tennessee và Tây Virginia nhanh chóng nhận trách nhiệm góp quân, trong khi Vệ binh Quốc gia tại một số bang cung cấp vũ khí và đạn.
"Hàng chục nghìn viên đạn súng trường và súng ngắn được cất trữ trong kho quân khí ở thủ đô và chia thành từng kiện nhỏ có đánh dấu bang xuất xứ. Chúng có thể được dùng để tấn công người biểu tình trong trường hợp khẩn cấp", bài viết của New York Times có đoạn.
Vệ binh Quốc gia bang Nam Carolina triển khai gần Nhà Trắng hôm 3/6. Ảnh: Army Times.
Thông tin này cho thấy những vấn đề mà quan chức chính phủ và quân đội Mỹ phải đối mặt sau khi Tổng thống Donald Trump yêu cầu họ giải quyết các cuộc biểu tình tại thủ đô Washington, đồng thời kêu gọi các bang triển khai "lực lượng áp đảo" và hành động mạnh tay với người biểu tình.
Một số chỉ huy Vệ binh Quốc gia lo ngại việc điều quân tới thủ đô Washington mà không được biết rõ nhiệm vụ của họ. Tuy nhiên, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley và Bộ trưởng Lục quân Ryan McCarthy dường như đã cảnh báo rằng nếu Vệ binh Quốc gia không giải quyết được biểu tình, Tổng thống Trump sẽ triển khai Sư đoàn lính dù số 82 để can thiệp.
Vệ binh Quốc gia là lực lượng quân sự dự bị của các lực lượng vũ trang Mỹ. Mỗi bang và vùng lãnh thổ Mỹ đều có lực lượng Vệ binh Quốc gia riêng, chịu sự chỉ đạo trực tiếp từ thống đốc, người đóng vai trò là tổng tư lệnh Vệ binh Quốc gia ở bang đó.
Lực lượng này hiện có khoảng 350.000 thành viên, có nhiệm vụ ứng phó với các tình huống khẩn cấp nội địa hoặc tham gia chiến đấu ở nước ngoài như một bộ phận của Lục quân Mỹ. Vệ binh Quốc gia không có quyền hành pháp như cảnh sát, nhưng được phép mang vũ khí khi thực hiện nhiệm vụ và được quyền nổ súng trong trường hợp khẩn cấp.
Nhà Trắng từng muốn triển khai 10.000 quân chính quy ứng phó biểu tình, nhưng vấp phải phản đối từ Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân.
Biểu tình vẫn diễn ra tại thủ đô Washington và nhiều nơi khác trên nước Mỹ để phản đối tình trạng phân biệt chủng tộc và bạo lực cảnh sát sau cái chết của Floyd. Vệ binh Quốc gia bang Kentucky được xác định là lực lượng đã bắn chết David McAtee, một người da màu trong cuộc biểu tình bạo lực rạng sáng 1/6.
Vũ Anh (Theo New York Times)