"Chúng ta vừa chứng kiến hoạt động tuần tra chung ba bên cộng với Australia vào tuần trước, có thể xem là hình thức tuần tra hải quân bốn bên kiểu mới. Chúng tôi kỳ vọng sẽ thấy thêm nhiều đợt tuần tra tương tự trong tương lai", Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan ngày 9/4 bình luận, trước thềm hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nhật Bản - Philippines tại Mỹ vào ngày 11/4.
Hải quân bốn nước Mỹ, Nhật Bản, Philippines và Australia đã tổ chức diễn tập chung tại khu vực không được tiết lộ trên Biển Đông hôm 7/4. Chương trình mang tên "Hoạt động Hợp tác Hàng hải" được tiến hành nhằm "thể hiện cam kết tập thể trong tăng cường hợp tác khu vực và quốc tế, hỗ trợ Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, rộng mở".
Bộ Quốc phòng Philippines cho biết cuộc diễn tập có sự tham gia của lực lượng hải quân và không quân. Hoạt động này giúp tăng khả năng phối hợp về lý thuyết, chiến thuật, kỹ thuật và phương pháp của lực lượng vũ trang các nước.
Tàu Tuần duyên Mỹ (trái) và Cảnh sát biển Philippines di chuyển trên Biển Đông hồi tháng 8/2021. Ảnh: USCG
Cố vấn Sullivan bổ sung rằng liên minh an ninh và đóng tàu ngầm AUKUS (Australia - Anh - Mỹ) đang cân nhắc khả năng mời Nhật Bản cùng tham gia một phần thỏa thuận. Ông nói AUKUS sẵn sàng tìm thêm đối tác để phối hợp trong những lĩnh vực phù hợp, cho rằng Nhật Bản có những năng lực quý giá có thể đóng góp cho tổ chức.
Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ hội đàm cùng Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida tại Washington trong ngày 10/4, tập trung vào các biện pháp tăng cường an ninh khu vực và hợp tác quốc phòng.
Hai lãnh đạo sẽ họp thượng đỉnh với Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos vào ngày hôm sau, tập trung vào các vấn đề an ninh và hàng hải, trong đó có thảo luận về căng thẳng gần đây ở Biển Đông liên quan đến những vụ chạm mặt giữa tàu chấp pháp Philippines và Trung Quốc.
Ông Marcos tiết lộ một thỏa thuận hợp tác ba bên duy trì an ninh và tự do hàng hải trên Biển Đông sẽ được công bố tại cuộc họp thượng đỉnh.
Trung Quốc và Philippines gần đây liên tục đối đầu gần bãi Cỏ Mây trên Biển Đông. Các tàu hải cảnh Trung Quốc bị cáo buộc phun vòi rồng và va chạm với tàu Philippines để ngăn cản Manila tiếp tế cho đơn vị đồn trú ở BRP Sierra Madre, tàu chiến cũ nát mắc cạn ở bãi Cỏ Mây từ năm 1999.
Thanh Danh (Theo Reuters)