"Chúng tôi có biết một máy bay quân sự Trung Quốc hạ cánh xuống đá Chữ Thập hôm Chủ nhật, trong hoạt động Trung Quốc mô tả là chiến dịch nhân đạo nhằm sơ tán ba công nhân bị bệnh", Jeff Davis, phát ngôn viên Lầu Năm Góc, hôm qua nói với CNN. "Hiện chưa rõ vì sao người Trung Quốc sử dụng một máy bay quân sự chứ không phải dân sự".
"Chúng tôi hối thúc Trung Quốc tái khẳng định rằng họ không có kế hoạch triển khai hoặc luân phiên máy bay quân sự tại các tiền đồn ở quần đảo Trường Sa, tuân thủ những lời đảm bảo trước đó của Trung Quốc", ông Davis cho biết.
Theo China News, máy bay Y-8 của hải quân Trung Quốc mang số hiệu 9271 hôm 17/4 ngang nhiên bay ra đá Chữ Thập, sau khi nhận lệnh đưa ba công nhân bị bệnh về thành phố Tam Á, đảo Hải Nam để điều trị. Trước đó, máy bay này đang thực hiện nhiệm vụ được cho là tuần tra Biển Đông. Khoảng 13h50 cùng ngày, phi cơ hạ cánh xuống sân bay Phượng Hoàng ở Tam Á.
Đường băng trên đá Chữ Thập dài 3.000 m, là một trong ba đường băng Bắc Kinh thực hiện trái phép. Trung Quốc từ 2014 cải tạo và xây dựng phi pháp ít nhất 7 đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Đầu tháng một, Trung Quốc liên tục thử nghiệm hạ cánh ở đường băng trên đảo nhân tạo nước này xây dựng phi pháp trên đá Chữ Thập. Trước việc Trung Quốc điều máy bay phi pháp ra đá Chữ Thập, đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam hồi tháng một gặp đại diện Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội, trao công hàm phản đối.
Việt Nam cho rằng hành động của Trung Quốc xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa, đi ngược lại nhận thức chung của lãnh đạo cấp cao hai nước, Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc và tinh thần của Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) năm 2002.
Việt Nam yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay, không tái diễn các hành động tương tự, có hành động thiết thực, cụ thể góp phần duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông.
Trọng Giáp