* Bài tiết lộ nội dung phim
Khi nhận giải Oscar tại Mỹ hôm 25/4, đạo diễn James Reed cho rằng phim thành công nhờ sự tận tụy của Craig Foster - vừa quay phim, vừa là nhân vật chính.
Tại vùng biển phía tây Nam Phi - Cape Town, trong một năm rưỡi - tương đương vòng đời bạch tuộc, Foster lặn mỗi ngày xuống nước - có khi chỉ tám độ C, để làm thân, học hỏi "cô giáo bạch tuộc". Được động vật thân mềm dẫn dắt, anh bơi ra vùng nước mới, chiêm ngưỡng kỳ quan biển với rặng san hô, đàn cá chờn vờn trong nhánh tảo bẹ. Anh bám sát sao nhờ lần theo dấu vết săn mồi, biết đến những ngách đá ẩn mình - vốn là "sào huyệt" của bạch tuộc. Có thể nín thở trong 10 phút, Craig tranh thủ từng giây dưới nước, len lỏi tận cùng rừng tảo bẹ để tìm "cô giáo".
Con vật bắt đầu quen với Foster và máy quay sau hơn 100 ngày anh ở dưới nước. Bạch tuộc tò mò, dùng những xúc tu để chơi đùa ống kính. Anh chứng kiến bạch tuộc sải rộng tám chi, phủ mình lên đàn cá, tạo nên cảnh tượng hùng vĩ. Vào ngày 324, con vật chủ động tiếp xúc, vươn xúc tu nắm lấy tay, rồi e ấp trong lồng ngực của anh. Craig Foster nói anh yêu say đắm "nàng", và mong ngóng mỗi ngày được đi lặn cùng. Anh ở bên những lúc con vật yếu đuối nhất. Sau khi sinh sản, bạch tuộc không còn săn mồi, chỉ nằm chờ lũ cá đến rỉa xác - một ký ức khiến anh đau buồn mỗi khi nhớ đến.
Theo Guardian, phim thu hút vì khắc họa sinh động lối sống bạch tuộc và tình bạn đẹp giữa con người với sinh vật biển. Bạch tuộc đắp lên mình "tấm chăn" vỏ sò để tự vệ khỏi lũ săn mồi, hay dùng xúc tu để nghịch ống kính. Trong một lần giao đấu, nó cuộn tròn tám chân, nằm lên lưng cá mập pyjama để tránh bị tấn công. Trước đó, con vật đã bị cắn mất một chân, nhưng duy trì ý chí sinh tồn, rút kinh nghiệm để "tìm đường sống từ cửa tử". Thước phim chi tiết, đầy kịch tính - nổi bật trong dòng phim tài liệu môi trường nhờ sự độc đáo.
Craig Foster chủ đích lặn tự do - không bình khí, đồ bảo hộ, vì muốn tiếp xúc trực tiếp làn nước, cảm nhận thay đổi nhiệt độ. Trong năm đầu, anh run rẩy xuống nước, nhưng dần quen cái lạnh. Kinh nghiệm dạy anh cách giữ ấm và sức bền cho cơ thể. Nếu thợ lặn ngủ không đủ, hoặc có chấn thương, họ không thể tự điều hòa nhiệt độ cơ thể. Ngược lại, tâm trạng thoải mái sẽ giúp con người thích nghi nhanh vào nhiệt độ môi trường. Sau khi lặn thuần thục, Foster tham vọng trở thành "loài lưỡng cư" để hiểu được cảm giác của sinh vật dưới biển chứ không chỉ là du khách ngắm nhìn.
Đắm mình dưới đại dương, Craig như "sống lại", tìm thấy sự tự do và cảm hứng quay phim. Anh học cách làm bạn với tự nhiên. Con người cần nhẫn nại, để dần bước vào không gian sống của con vật mà không tác động tiêu cực đến vùng biển. Bạch tuộc có vòng đời ngắn, nên sống hăng say, quyết liệt săn mồi. Sau khi quan sát cách động vật phục hồi chấn thương, Craig áp dụng tinh thần chữa lành vào cuộc sống gia đình - hàn gắn mối quan hệ với con sau bao năm xa cách.
Tác phẩm được bốn người thực hiện trong 10 năm. Năm 2010, Foster lặn và tự ghi hình bạch tuộc. Sau đó, đạo diễn hình ảnh Roger Horrocks tham gia quay phim, với mong muốn góp nhặt tư liệu về sinh vật biển.
Quỳnh Quyên