"Những hoạt động này là bước leo thang đáng kể của Trung Quốc trong nỗ lực thay đổi hiện trạng, thể hiện sự khiêu khích, leo thang và gây gia tăng nguy cơ tính toán sai lầm. Những động thái đó cũng đi ngược với mục tiêu lâu dài của các bên là duy trì hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan, điều mà cả thế giới trông đợi", phát ngôn viên Nhà Trắng cho biết hôm 6/8.
Giới chức Trung Quốc chưa bình luận về thông tin.
Tiêm kích Trung Quốc cất cánh tham gia diễn tập gần Đài Loan hôm 5/8. Ảnh: Reuters.
Cơ quan phòng vệ Đài Loan trước đó thông báo phát hiện nhiều máy bay và tàu chiến Trung Quốc hoạt động trên eo biển Đài Loan, cho rằng Bắc Kinh đang diễn tập với kịch bản mở cuộc tấn công giả định nhằm vào hòn đảo.
Một số máy bay quân sự Trung Quốc đã vượt qua đường trung tuyến, ranh giới được ngầm hiểu là đường phân định hai bờ eo biển. Đài Loan đã phát cảnh báo, điều động tiêm kích và tàu chiến giám sát, đồng thời triển khai các hệ thống tên lửa để ứng phó.
Trung Quốc đang tổ chức đợt tập trận bắn đạn thật quy mô lớn chưa từng có xung quanh Đài Loan để phản ứng với chuyến thăm hòn đảo của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi ngày 2-3/8. Vị trí diễn tập nằm trong khu vực eo biển Đài Loan, kênh Ba Sĩ, biển Hoa Đông và Thái Bình Dương, bao quanh đảo Đài Loan. Một trong 6 khu vực diễn tập nằm cách thành phố Cao Hùng ở phía nam hòn đảo chưa đến 20 km.
Phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby chỉ trích Trung Quốc hành động "khiêu khích" và khiến căng thẳng trên eo biển Đài Loan leo thang đáng kể. Ông cũng khẳng định Mỹ không có gì phải "sửa" liên quan đến chuyến thăm Đài Loan của bà Pelosi.
Trước đó, quan chức đại sứ quán Trung Quốc ở Washington nói cách duy nhất để chấm dứt khủng hoảng trong quan hệ Mỹ - Trung do chuyến thăm của bà Pelosi gây ra là Mỹ phải lập tức "sửa chữa sai lầm".
Đài Loan là vấn đề nóng trong quan hệ song phương Mỹ - Trung những năm gần đây. Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẵn sàng sử dụng vũ lực nếu cần. Mỹ cam kết tôn trọng nguyên tắc "Một Trung Quốc", nhưng tiếp tục duy trì quan hệ với Đài Loan và cung cấp cho hòn đảo các loại khí tài hiện đại.
Vũ Anh (Theo Reuters)