"Trung Quốc đang nỗ lực để tạo lập vị thế trong đó quân đội của họ đủ khả năng chiếm Đài Loan ngay cả khi có sự can thiệp từ Mỹ", Avril Haines, Giám đốc Tình báo Quốc gia (DNI), nói trong phiên điều trần trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ ngày 10/5. Tuy nhiên, quan chức này cho rằng đây không phải là phương án được Bắc Kinh ưu tiên.
Tiêm kích F-16 của Đài Loan giám sát oanh tạc cơ Trung Quốc gần hòn đảo ngày 25/5/2018. Ảnh: AFP.
Trong phiên điều trần, bà Haines và tướng Scott Berrier, giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc phòng (DIA), đã đề cập đến các mối đe dọa toàn cầu đối với an ninh quốc gia Mỹ, thảo luận về bài học kinh nghiệm mà Trung Quốc có thể rút ra từ chiến sự ở Ukraine.
Bà Haines tin rằng chiến sự tại Ukraine sẽ không thúc đẩy Trung Quốc sử dụng biện pháp quân sự với Đài Loan. Tướng Berrier cũng nhận định sử dụng biện pháp quân sự với Đài Loan không phải lựa chọn hàng đầu của Bắc Kinh trong hoàn cảnh hiện nay.
"Tôi tin Trung Quốc sẽ không thống nhất Đài Loan bằng vũ lực. Tôi cho rằng họ muốn thực hiện điều đó một cách từ từ bằng biện pháp hòa bình", ông nói.
Tướng Berrier nói thêm rằng Trung Quốc đã rút ra "một số bài học kinh nghiệm" từ xung đột Nga - Ukraine, trong đó có tầm quan trọng của năng lực chỉ huy và chiến thuật cấp phân đội, cũng như khả năng huấn luyện hiệu quả với các loại vũ khí thích hợp và vai trò của lực lượng quân nhân chuyên nghiệp.
Ông đồng thời kêu gọi giới chức Mỹ đẩy mạnh hợp tác với các đối tác ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương cũng như lãnh đạo Đài Loan để giúp họ hiểu rõ hơn về cuộc xung đột ở Ukraine cũng như những bài học mà họ có thể rút ra để biết đầu tư nguồn lực vào đâu trong huấn luyện quân đội.
Đường trung tuyến (màu xanh) dọc eo biển Đài Loan. Đồ họa: FT.
Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẵn sàng sử dụng vũ lực nếu cần. Quân đội Trung Quốc trong những năm qua tổ chức nhiều cuộc diễn tập xung quanh Đài Loan với các loại khí tài hiện đại, buộc chính quyền hòn đảo tăng cường đầu tư cho các hệ thống vũ khí phòng thủ.
Ngày 10/5, lực lượng phòng vệ Đài Loan cho biết trực thăng tấn công Z-10 của quân đội Trung Quốc lần đầu vượt đường trung tuyến giữa eo biển, tiến vào vùng nhận diện phòng không (ADIZ) quanh hòn đảo.
Mỹ cam kết tôn trọng nguyên tắc "Một Trung Quốc", nhưng tiếp tục duy trì quan hệ với Đài Loan và cung cấp cho hòn đảo nhiều loại vũ khí, trang bị quân sự. Một nhóm thượng nghị sĩ Mỹ, trong đó có Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Bob Menendez, ngày 13/4 tới thăm đảo Đài Loan. Phía Trung Quốc sau đó cảnh báo Mỹ "không đùa với lửa".
Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa từng tuyên bố rằng quan hệ giữa nước này với Mỹ "sẽ bị phá vỡ nếu không xử lý đúng cách vấn đề Đài Loan".
Đức Trung (Theo Reuters)