Bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham chụp từ vệ tinh. Ảnh: Inquirer.
Đô đốc John Richardson, Tham mưu trưởng hải quân Mỹ, cho biết quân đội Mỹ đã chứng kiến hoạt động của Trung Quốc quanh bãi cạn Scarborough (Trung Quốc gọi là Hoàng Nham), cách Vịnh Subic, Philippines, khoảng 200 km về phía tây.
"Tôi nghĩ chúng tôi thấy một số tàu nổi và hoạt động giống như khảo sát đang diễn ra. Đó là khu vực cần chú ý... có thể là một khu vực bị cải tạo tiếp theo", Reuters dẫn lời ông Richardson nói, cho biết hiện vẫn chưa rõ hoạt động trên có gần bãi cạn hay không.
Trung Quốc chiếm quyền kiểm soát bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham từ năm 2012, sau ba tháng đối đầu với tàu tuần duyên Philippines.
Tranh chấp tại bãi cạn được Philippines đề cập trong vụ kiện của nước này tại Tòa Trọng tài Thường trực của Liên Hợp Quốc ở The Hague, Hà Lan, để yêu cầu làm rõ về quyền lợi của Manila theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển. Trung Quốc đến nay vẫn từ chối tham gia vụ kiện.
Tòa dự kiến có phán quyết trước tháng 5. Khi được hỏi liệu Trung Quốc có thể phản đối phán quyết bằng cách thiết lập một vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) như họ từng làm năm 2013 trên biển Hoa Đông hay không, ông Richardson nói "đây rõ ràng là một mối quan ngại".
"Chúng tôi chờ xem điều gì sẽ diễn ra", ông cho biết thêm. "Chúng tôi tính đến nhiều trường hợp và cách phản ứng".
Theo Đô đốc Richardson, cách Trung Quốc theo đuổi tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, trong đó có xây phi pháp đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam, đe dọa làm đảo ngược tự do đi lại và tạo ra "những quy tắc mới", yêu cầu các quốc gia phải được cho phép trước khi di chuyển qua đây.
Ông nói Mỹ sẽ tiếp tục có hoạt động khẳng định tự do đi lại trong phạm vi 12 hải lý quanh những thực thể nhân tạo Trung Quốc bồi đắp phi pháp ở Biển Đông để nhấn mạnh mối quan tâm của Washington đối với các tuyến hàng hải trong khu vực.
Vị trí bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham và thị trấn Masinloc. Đồ họa: New York Times.
Như Tâm