"Vaccine Covid-19 chứa thành phần từ não khỉ" là một trong những tin đồn thất thiệt được các nhóm bài vaccine lan truyền trên mạng xã hội Mỹ. Thậm chí có người còn nói rằng chương trình chế tạo vaccine là một phần trong một kế hoạch của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) nhằm kiểm soát cả thế giới.
"Chúng ta đang đi sau họ", tiến sĩ Francis Collins, giám đốc Viện Y tế Quốc gia Mỹ, cho biết. "Chúng ta chưa thực sự làm tốt trong việc cung cấp thông tin chính xác về vaccine Covid-19 đến công chúng".
Một người giơ bảng phản đối tiêm chủng bắt buộc trong cuộc biểu tình đòi mở cửa ở bang Virginia, ngày 22/4. Ảnh: PA.
Vấn đề đang trở nên khá nghiêm trọng. Một cuộc thăm dò do CNN thực hiện hồi tháng 5 cho thấy 1/3 người Mỹ nói họ sẽ không tiêm vaccine Covid-19 ngay cả khi nó được phổ biến rộng rãi với giá thành thấp.
"Tôi đã đánh giá thấp mức độ phản kháng của họ", Collins nói. "Tôi không ngờ nó lại lan rộng đến vậy".
Phát ngôn viên của Chiến dịch Thần tốc, chương trình do chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump khởi xướng nhằm đẩy nhanh tốc độ phát triển vaccine Covid-19, cho hay một chiến dịch giáo dục công chúng sẽ sớm được triển khai, tập trung vào việc cung cấp kiến thức về vaccine.
"Chúng tôi nhận thấy sự do dự của người dân với vaccine Covid-19 lớn hơn so với các vaccine khác. Chúng tôi biết điều đó. Tất nhiên, nó khiến chúng tôi lo lắng", Michael Caputo, phát ngôn viên Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ, nói.
Không còn nhiều thời gian để giáo dục người dân Mỹ về vaccine Covid-19. Tiến sĩ Anthony Fauci, giám đốc Viện Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia Mỹ, cùng các chuyên gia khác cho biết vaccine Covid-19 Mỹ có thể có mặt trên thị trường vào tháng 12 năm nay hoặc tháng một năm sau.
"Chúng ta biết việc bắt đầu chương trình giáo dục như vậy từ sớm là rất quan trọng, đặc biệt là đối với một loại vaccine mới", Chelsea Clinton, người làm công tác vận động vaccine tại Quỹ Clinton, cho hay. "Chúng ta đều biết tầm quan trọng của điều đó từ cách đây nhiều thập kỷ, khi vaccine bại liệt lần đầu tiên được giới thiệu vào giữa những năm 1950. Vì thế, chúng ta biết mình cần làm gì. Nhưng chúng ta chỉ đơn giản là không thực hiện mà thôi".
Thông thường, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) là cơ quan liên bang chịu trách nhiệm phát triển các chương trình giáo dục về vaccine.
Tại một phiên điều trần về Coivd-19 của Ủy ban Y tế Thượng viện hồi tháng 6, giám đốc CDC Robert Redfield, cho biết một chương trình giáo dục về vaccine đang được lên kế hoạch "nhằm tiếp tục nỗ lực xây dựng lại niềm tin vào vaccine ở đất nước này, điều vô cùng quan trọng".
CNN hỏi một phát ngôn viên của CDC về kế hoạch mà Redfield đề cập và CDC đã làm gì để giáo dục người dân Mỹ về vaccine Covid-19, nhưng không nhận được câu trả lời.
"Họ chẳng làm gì cả", Clinton, phó giáo sư tại Trường Y tế Công cộng Columbia Mailman, nói về những việc mà CDC đã làm để giáo dục người dân Mỹ về vaccine Covid-19. "Tôi ước CDC làm gì đó, nhưng không".
Collins cũng cho rằng CDC đã không thực sự chủ động trên mặt trận này. "Tôi biết CDC đã cố gắng theo cách riêng của họ nhằm truyền đi thông điệp, nhưng họ không thành công lắm", ông nói.
Trong vài tháng qua, Chiến dịch Thần tốc đã tiếp quản một số chức năng của CDC. Theo Caputo, Thần tốc "đang phát triển một chiến dịch thông tin y tế công cộng mạnh mẽ" và "nó sẽ sớm tập trung vào sự an toàn cũng như hiệu quả của vaccine".
Bên cạnh đó, chương trình còn đang tìm cách hợp tác với các lãnh đạo doanh nghiệp, cộng đồng và các tổ chức phi chính phủ nhằm tuyên truyền về vaccine Covid-19. Mặt khác, Thần tốc cũng có kế hoạch tổ chức các chương trình để các chuyên gia y tế và người nổi tiếng thảo luận những chủ đề khác nhau liên quan đến Covid-19.
Nhưng những chương trình liên quan đến vaccine phải tới cuối tháng 11 mới bắt đầu được thực hiện. Trong khi đó, các nhóm tư nhân như Vaccinate Your Family hay Voices for Vaccines, đã bắt đầu tuyên truyền về vaccine Covid-19 nhằm nâng cao niềm tin của người dân vào vaccine.
Viện Y tế Quốc gia (NIH) và Mạng lưới Ngăn ngừa Covid-19 do NIH thành lập, cũng đã xúc tiến các nỗ lực hợp tác với nhiều nhóm khác nhau nhằm tổ chức các buổi thảo luận về vaccine.
Nhưng theo Clinton, một nỗ lực giáo dục về vaccine trên quy mô rộng nên được triển khai từ nhiều tháng trước, vì những người bài vaccine đã đăng tràn lan trên mạng xã hội những thông tin tiêu cực, sai sự thật về vaccine Covid-19, như vaccine sẽ để lại một hình xăm kỹ thuật số vô hình trên cơ thể bạn, tiến sĩ Fauci, người dẫn đầu nỗ lực phát triển vaccine, là quỷ Satan. Họ còn lan truyền thuyết âm mưu rằng vaccine âm thầm làm biến dạng khuôn mặt của những người tiêm.
Clinton lưu ý rằng không nên xem nhẹ sức mạnh của phong trào bài vaccine. Dịch sởi bùng phát tại Mỹ hồi năm ngoái, lớn nhất trong gần 25 năm qua, là hệ quả của một làn sóng bài vaccine được lan truyền trên mạng xã hội.
"Thật không may, những nội dung bài vaccine lại lan truyền mạnh mẽ hơn, thu hút người xem nhiều hơn so với các nội dung ủng hộ vaccine, ủng hộ y tế công cộng, ủng hộ khoa học", bà nói.
Theo Collins, làn sóng bài vaccine khiến dịch sởi bùng phát năm ngoái đạt hiệu quả bởi vaccine sởi đã quá thành công suốt hàng thập kỷ qua và rất nhiều người không ý thức được mức độ nguy hiểm của virus.
"Người dân ngừng tin rằng nó có thể giết chết trẻ em", ông cho hay. "Tôi từng nghĩ rằng Covid-19 đang giết chết hàng nghìn người mỗi ngày, nên sẽ rất ít người dám nói 'Ồ, tôi không cần nó'. Nhưng rõ ràng là tôi đã sai".
Vũ Hoàng (Theo CNN)