Callie Goodwin, 28 tuổi sống tại bang Nam Carolina, đăng video đầu tiên trên TikTok để quảng cáo việc kinh doanh nhỏ của bản thân vào tháng 7/2020, cùng giai đoạn cựu tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ cấm ứng dụng này ở Mỹ.
Cô thành lập công ty viết thiệp mừng Sparks of Joy để kiếm sống giữa đại dịch. Vài tháng sau, một tài khoản TikTok với hai triệu người theo dõi đăng ảnh thiệp của Goodwin. Từ đó việc kinh doanh của cô lập tức phát triển mạnh, 90% đơn hàng đến từ những người biết tới qua nền tảng video ngắn.
"Nếu ứng dụng này bị cấm, tôi sẽ mất gần như toàn bộ doanh thu", cô nói.
Một nhân viên tại văn phòng của ByteDance, công ty mẹ của TikTok, ở Bắc Kinh năm 2020. Ảnh: Reuters
Hai năm qua, những đề xuất cấm cửa đã phai mờ, TikTok liên tục phát triển. Nó là ứng dụng được tải về nhiều nhất tại Mỹ năm 2021 và duy trì vị thế này trong năm nay, theo dữ liệu của công ty phân tích Sensor Tower. Nền tảng có khoảng 100 triệu người dùng ở nước này từ năm 2020.
Bỗng nhiên, vài tháng gần đây, tương lai của TikTok lại trở nên bất định. Hàng loạt thống đốc thuộc đảng Cộng hòa đã ra lệnh cấm công chức cài ứng dụng trên thiết bị do chính quyền cung cấp. Các tổng chưởng lý và một ủy viên tại Ủy ban Truyền thông Liên bang Mỹ (FCC) gây sức ép lên Apple và Google nhằm buộc hai công ty siết chặt quy định với TikTok trên kho ứng dụng. Ba nhà lập pháp, dẫn đầu là thượng nghị sĩ Marco Rubio, lãnh đạo Cộng hòa trong Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ, tuần này đề xuất dự luật nhằm chặn TikTok vì công ty mẹ ByteDance đặt trụ sở ở Trung Quốc.
TikTok đã đàm phán với chính phủ và Ủy ban Đầu tư nước ngoài vào Mỹ (CFIUS) thời gian qua về thỏa thuận nhằm giải quyết những lo ngại liên quan đến an ninh quốc gia, cho phép ứng dụng tiếp tục hoạt động tại Mỹ. Tuy nhiên, đang có thông tin cho thấy các cuộc đối thoại đã bị đình trệ.
Dù vậy, tầm ảnh hưởng khổng lồ của TikTok có thể khiến giới chức Mỹ không thể cấm cửa hoàn toàn. Ngay cả những người chỉ trích TikTok cũng đặt dấu hỏi liệu chặn ứng dụng có phải cách tiếp cận phù hợp hay không.
TikTok đang thúc đẩy nhiều trào lưu ẩm thực, thời trang và làm đẹp... Không ít chính trị gia Mỹ cũng vận động tranh cử trên chính nền tảng này trước cuộc bầu cử giữa kỳ hồi tháng 11. Nhiều tờ báo lâu đời như AP cũng xuất hiện trên đây để thu hút độc giả mới. "Nhiều người, trong đó có tôi, luôn hiện diện trên TikTok. Nhiều thứ trong cuộc sống và văn hóa hiện được thúc đẩy bởi TikTok, đó không phải thứ có thể dễ dàng bị loại bỏ", Kahil Greene, 22 tuổi, cho hay.
Nền tảng đã tìm cách giảm nhẹ lo ngại ảnh hưởng với người dân Mỹ và dữ liệu của họ, đồng thời mở rộng tầm hoạt động ở nước này. Công ty cam kết chuyển dữ liệu người dùng Mỹ sang nền tảng đám mây của Oracle, cũng như tách biệt nó với những mảng kinh doanh khác.
"TikTok được hàng triệu người Mỹ yêu thích. Họ sử dụng nền tảng để học tập, phát triển kinh doanh và kết nối với những nội dung mang lại niềm vui cho họ", phát ngôn viên TikTok nói.
Mạng xã hội video này đang thực hiện những bước đi để mở rộng hoạt động. Họ liên tục thuê kỹ sư Mỹ, trong lúc những tập đoàn khổng lồ như Meta và Twitter phải cắt giảm nhân lực.
"TikTok đã lớn đến mức không thể sụp đổ. Các nhà lập pháp nhất quyết rằng ByteDance sở hữu TikTok là lo ngại với an ninh quốc gia, nhưng quy mô và sức ảnh hưởng quá lớn của ứng dụng này buộc họ tìm phương án xử lý mềm mỏng hơn một lệnh cấm toàn diện", Rick Sofield, chuyên gia tại công ty luật Vinson & Elkins, nhận xét.
Mặt trái của TikTok
Dù có tầm ảnh hưởng lớn, sự thiếu hiểu biết về cách TikTok "thao túng" người dùng đang gây lo ngại. Nền tảng được cho là đang tác động xấu tới sức khỏe tâm thần của giới trẻ. Với thuật toán tối ưu để kéo dài thời gian sử dụng càng lâu càng tốt, người dùng như không thể "thoát" khỏi ứng dụng và liên tục cuộn màn hình.
TikTok cũng là nơi xuất phát của nhiều trào lưu gây tổn hại đến sức khỏe nhiều hơn. Marc Faddoul, Giám đốc của tổ chức quyền kỹ thuật số Tracking Exposed, cho biết thuật toán TikTok "nhanh nhạy" hơn bất kỳ nền tảng nào khác, từ đó tạo sự lan truyền xu hướng khiến giới trẻ chạy theo. "Ứng dụng cung cấp luồng cảm xúc vô tận, khó nhận ra nhưng tác động đến não bộ về lâu dài. Nó sẽ không làm cho bất kỳ ai trầm cảm ngay sau một đêm, nhưng sử dụng nó hàng giờ mỗi ngày có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần của bạn", Faddoul nói.
"Chúng ta phải làm điều gì đó để giúp người trẻ hiểu cách sử dụng ứng dụng một cách có ý thức, hoặc từ bỏ chúng", Michael Rich, bác sĩ nhi khoa chuyên nghiên cứu tác động của công nghệ đối với trẻ em tại Bệnh viện nhi Boston, nói.
Từ tháng 3/2021, TikTok đã đưa ra các công cụ mới để "thúc đẩy lòng tốt" trên ứng dụng, cho phép người dùng lọc nội dung spam, gây tác động xấu và hạn chế nhận xét xúc phạm. Tuy vậy, các chuyên gia cho rằng động thái này không có nhiều tác dụng.
"Các nhà lập pháp và TikTok cần làm nhiều việc hơn, nhất là làm thế nào để người dùng trẻ thực sự hiểu rõ tác động giữa họ với nền tảng", Register nói.
Điệp Anh (theo CNN)