Máy bay động cơ kép của King Air được sử dụng để gieo mây. Ảnh: Chương trình Biến đổi Thời tiết
Julie Gondzar là quản lý Chương trình Biến đổi Thời tiết của bang Wyoming. Wyoming bắt đầu gieo mây (cloud seeding) vào năm 2003 trong một nghiên cứu. Cách đây 8 năm, nhà chức trách bang này bắt đầu gieo mây theo năng suất chính thức sau khi nghiên cứu 10 năm chứng tỏ phương pháp hiệu quả. Năm nay, các nhà khoa học của bang đã tham gia 28 chuyến bay để gieo mây. Gondzar hy vọng có thể tiến hành gieo mây nhiều hơn do vẫn còn 4 tuần trước khi hết mùa.
So sánh Wyoming với các bang khác như Utah và North Dakota đã gieo mây từ thập niên 1970 và 1980, đây là hoạt động biến đổi thời tiết tương đối mới mẻ. Phương pháp sử dụng một đám mây có sẵn để phun iod bạc vào đó, làm tăng những hạt cực nhỏ gọi là nhân băng giúp nước ngưng tụ lại. Về cơ bản, mây là tập hợp giọt nước và/hoặc tinh thể băng trôi nổi trên bầu trời. Nhân băng giúp đám mây tạo ra mưa. Nhân băng nhân tạo cũng góp phần tạo nhiều mưa hơn. Có hai cách để gieo mây là từ mặt đất và từ không trung, sử dụng iod bạc làm chất gieo mưa.
"Máy phát trên mặt đất trông giống những trạm thời tiết nhỏ, cao 6 m và aerosol hóa trong khí quyển. Nhưng bạn cần chờ điều kiện thích hợp để cột hạt bay qua dãy núi. Điều này khiến việc gieo mây hơi khó khăn một chút bởi nếu gió thổi sai hướng, bạn sẽ chệch mục tiêu hoàn toàn", Gondzar giải thích.
Cách phổ biến nhất là dùng máy bay, sử dụng lửa. Theo Gondzar, có thiết bị phun lửa ở cánh máy bay và iod bạc bên trong hộp giấy. Khi phi công bay vào cơn bão, họ đốt hộp giấy chứa đầy iod bạc để "gieo" vào đám mây. Kết quả là mây trở nên ẩm hơn, dẫn tới nhiều mưa hơn. Iod bạc là một hợp chất muối tự nhiên. Lý do các nhà nghiên cứu sử dụng hợp chất này là hình dáng ở cấp phân tử của iod bạc rất giống tinh thể băng.
Gondzar thừa nhận dù gieo mây tạo ra nhiều tuyết hơn bình thường, rất khó để biết chính xác lượng tuyết họ nhận được. Nhà nghiên cứu cho biết chi phí gieo mây tương đối rẻ với chi phí 28 - 34 USD/1.200 m3. Năm nay, thời tiết khô hơn trong tháng vừa qua nên cơ hội để tiến hành gieo mây cũng ít hơn. Hơi ẩm từ hệ thống thời tiết đến từ khu vực rộng lớn hơn như vịnh Mexico hoặc Thái Bình Dương. Gondzar và cộng sự đã thử nghiệm nhiều trước khi chính thức gieo mây và không phát hiện tác hại của bạc. Lượng bạc iod sử dụng trong mỗi chuyến bay chỉ ở mức vài gram.
An Khang (Theo Newsweek)