"Mỹ không có kế hoạch nào nhằm tăng hiện diện quân sự ở Greenland. Chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Copenhaghen và Nuuk để đảm bảo mọi đề xuất đều đáp ứng các nhu cầu an ninh chung", phát ngôn viên đại sứ quán Mỹ tại Đan Mạch nói với Reuters hôm 9/1.
Nuuk là thủ phủ của Greenland, lãnh thổ tự trị của Đan Mạch nằm gần Bắc Mỹ, giữa Đại Tây Dương và Bắc Băng Dương. Greenland có dân số 57.000 người và diện tích hơn 2 triệu km2, là hòn đảo lớn nhất thế giới.
Mỹ xây dựng căn cứ không quân Thule ở tây bắc Greenland từ năm 1951, trang bị radar trong hệ thống cảnh báo sớm chuyên phát hiện tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) bay tới Mỹ. Không quân Mỹ bàn giao căn cứ này cho Lực lượng Vũ trụ Mỹ vào năm 2020, nó được đổi tên thành Căn cứ Vũ trụ Pituffik.
Đài radar tại Căn cứ Vũ trụ Pituffik ở Greenland hồi tháng 10/2023. Ảnh: Reuters
Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch Troels Lund Poulsen cùng ngày thừa nhận nước này đã lơ là phòng thủ Greenland. "Chúng ta không đầu tư cho tàu thuyền và phi cơ để tăng cường giám sát đất nước suốt nhiều năm qua. Chúng tôi đang cố gắng làm gì đó trong vấn đề này", ông nói với báo giới.
Các bình luận được đưa ra sau khi Tổng thống đắc cử Donald Trump gần đây nhiều lần đề cập ý định mua đảo Greenland vì "an ninh quốc gia của Mỹ". Ông Trump ngày 7/1 còn không loại trừ khả năng dùng sức mạnh quân sự để giành quyền kiểm soát hòn đảo.
Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen tối 9/1 cho biết đã đề nghị gặp ông Trump, nhưng cho rằng cuộc gặp nhiều khả năng sẽ không diễn ra trước khi Tổng thống đắc cử Mỹ nhậm chức ngày 20/1.
Thủ tướng Frederiksen trước đó triệu tập cuộc họp với lãnh đạo các chính đảng để bàn về tình hình Greenland trong khoảng hai giờ. Bà tái khẳng định bản thân "không tin ông Trump sẽ dùng vũ lực để kiểm soát Greenland" và nhấn mạnh người dân Greenland là bên quyết định số phận hòn đảo.
Vị trí đảo Greenland. Đồ họa: BBC
Trong nhiệm kỳ đầu, ông Trump từng đề cập ý định mua Greenland, nhưng lãnh đạo hòn đảo và Đan Mạch bác bỏ. Sau những tuyên bố gần đây của ông Trump, lãnh đạo Greenland cũng khẳng định hòn đảo "không phải để bán".
Theo giới quan sát, ngoài an ninh quốc gia, ông Trump nhắm đến Greenland còn có thể vì trữ lượng tài nguyên, trong đó có dầu mỏ, đất hiếm, uranium, và vị trí chiến lược của hòn đảo trong hoạt động hàng hải.
Như Tâm (Theo Reuters, AFP)