Lãnh đạo Đài Loan Mã Anh Cửu. Ảnh: AP
Theo China Post, cơ quan nội vụ Đài Loan hôm qua ngang nhiên thông báo người đứng đầu cơ quan này, Trần Uy Nhân, và Cục trưởng Cục Bảo vệ bờ biển Đài Loan Vương Sùng Nghi hôm nay dẫn đầu đoàn quan chức chính phủ Đài Loan đến đảo Ba Bình, quần đảo Trường Sa, thuộc chủ quyền của Việt Nam. Ông Trần và ông Vương chủ trì buổi lễ khai trương cầu cảng và hải đăng nước này xây dựng trái phép tại đảo Ba Bình.
Thông báo này có nghĩa là lãnh đạo Đài Loan Mã Anh Cửu không chủ trì buổi lễ như truyền thông địa phương trước đó đưa tin. Nhiều hãng tin Đài Loan trước đó nói rằng ông Mã có kế hoạch ngày 12/12 bay đến đảo Ba Bình bằng máy bay vận tải quân sự C-130H.
Một số nguồn tin cho biết ông Mã hủy kế hoạch nói trên vì áp lực từ phía Mỹ. China Times và United Evening News đưa tin rằng, giám đốc Viện Mỹ tại Đài Loan (AIT) Kin Moy đã bày tỏ mối quan ngại về kế hoạch nói trên với chính quyền Đài Loan.
Tình huống càng phức tạp hơn vì dự báo thời tiết xấu ở đảo Ba Bình vào cuối tuần này và có thông tin rằng, Washington sắp tuyên bố bán vũ khí mới cho Đài Loan vào tuần tới.
Trước đó, trong một bình luận về kế hoạch đến đảo Ba Bình, phát ngôn viên lãnh đạo Đài Loan ngang nhiên nói rằng, ông Mã đã nhiều lần tuyên bố đảo Ba Bình là của Đài Loan, và "đương nhiên không thể loại trừ khả năng đến thăm".
Ba Bình là đảo lớn nhất trong quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam. Đài Loan chiếm giữ trái phép đảo này và thường xuyên điều lực lượng tuần duyên đến đây. Việt Nam đã nhiều lần mạnh mẽ khẳng định có đầy đủ chứng cứ pháp lý và lịch sử chứng minh chủ quyền không thể tranh cãi đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Phát ngôn viên của AIT, Sonia Urbom, từ chối bình luận về việc có đúng là người đứng đầu AIT đã bày tỏ quan ngại với chính quyền Đài Loan về việc ông Mã lên kế hoạch đến đảo Ba Bình hay không.
Khi được hỏi quan điểm của Mỹ về kế hoạch đó, phát ngôn viên nhắc lại lập trường của Washington rằng Mỹ khuyến khích "tất cả các bên giảm căng thẳng trong khu vực Biển Đông, duy trì các nguyên tắc tự do hàng hải, hàng không, và giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển".
"Mỹ tiếp tục thúc giục tất cả các bên tranh chấp dừng tất cả hành động cải tạo đất, xây dựng cơ sở mới và quân sự hóa trên tiền đồn ở Biển Đông", bà nói.
Đài Loan hôm nay tuyên bố đưa vào hoạt động trái phép một ngọn hải đăng, cầu cảng và đường băng tại đảo Ba Bình. Việt Nam đã nhiều lần yêu cầu Đài Loan ngừng các hoạt động xây dựng trái phép, không làm phức tạp thêm tình hình Biển Đông. Việt Nam khẳng định mọi hoạt động của nước ngoài ở khu vực này mà không được sự đồng ý của Việt Nam đều là bất hợp pháp và vô giá trị.
Phương Vũ