Một máy bay của Trung Quốc. Ảnh minh họa: AP
"Hành động đơn phương này là ý định thay đổi hiện trạng tại biển Hoa Đông. Hành động leo thang kiểu này sẽ chỉ làm gia tăng căng thẳng trong khu vực", AFP dẫn lời Ngoại trưởng Mỹ Kerry nói tại Geneva, nơi ông tham gia cuộc đàm phán nhằm đạt được thỏa thuận với Iran về chương trình hạt nhân của nước này.
Ông Kerry cũng cho biết Mỹ yêu cầu Trung Quốc "thận trọng và kiềm chế", đồng thời cảnh báo nước này về việc thực hiện vùng nhận dạng phòng không.
Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Hagel nhấn mạnh, quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, mà Nhật Bản và Trung Quốc đang tranh chấp, nằm trong hiệp ước an ninh Mỹ - Nhật. Điều này đồng nghĩa với việc Washington sẽ bảo vệ đồng minh của mình nếu khu vực này bị tấn công.
Theo ông Hagel, với khoảng 70.000 binh sĩ ở Nhật Bản và Hàn Quốc, Mỹ không đồng ý với tuyên bố về vùng nhận dạng phòng không của Trung Quốc và nó sẽ không thể thay đổi cách Mỹ tiến hành các hoạt động quân sự trong khu vực.
Bản đồ cho thấy vùng nhận dạng phòng không mà Trung Quốc vừa tuyên bố (đường gạch đỏ). Đồ họa: BBC/CDM
Vùng nhận dạng phòng không ở biển Hoa Đông được đề cập trên trang web của Bộ Quốc phòng Trung Quốc và một tài khoản của chính phủ trên trang mạng xã hội Weibo. Nó bao gồm một khu vực lớn giữa Hàn Quốc và đảo Đài Loan, trong đó có cả vùng không phận phía trên các đảo đang tranh chấp.
Động thái mới của Bắc Kinh được cho là nhằm đáp trả việc Tokyo hồi tháng 10 lên kế hoạch cho phép lực lượng phòng vệ bắn hạ các máy bay không người lái nước ngoài xâm phạm không phận và phớt lờ lời cảnh cáo.
Quan hệ Nhật - Trung trở nên ngày càng căng thẳng từ khi Nhật Bản quốc hữu hóa ba đảo trong quần đảo Senkaku/Điếu Ngư hồi tháng 9/2012. Mâu thuẫn, sau một thời gian giảm nhẹ, lại tăng lên vào cuối tháng 10 năm nay, khi hai nước lao vào cuộc khẩu chiến với những lời tố cáo nhau "ngạo mạn, khiêu khích" và lời đe dọa "không dung thứ", cũng như liên tục tiến hành diễn tập quân sự gần khu vực tranh chấp.
Thùy Linh