Theo danh sách kiểm soát an toàn thực phẩm 6 tháng đầu năm 2023 vừa được Uỷ ban châu Âu (EU) công bố, cơ quan này tiếp tục đưa ra biện pháp kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật (ethylene oxide - EO) với rau thơm, trái cây, mỳ ăn liền... của Việt Nam xuất sang thị trường EU.
Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU cho biết, thanh long và mỳ ăn liền vẫn nằm trong danh mục phải có chứng nhận thuốc bảo vệ thực vật của cơ quan có thẩm quyền phía Việt Nam và chịu tần suất kiểm tra 20% tại cửa khẩu. Đây là các quy định đã được phía EU áp dụng với các sản phẩm này từ tháng 1/2022.
Còn các mặt hàng gia vị trước đây chịu kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật ở mức 50% như rau mùi, húng quế, bạc hà, mùi tây... được đưa ra khỏi danh sách kiểm soát mới lần này. Riêng ớt vẫn nằm trong danh mục chịu kiểm soát chất lượng tại cửa khẩu, với tần suất kiểm tra là 50%.
Tỷ lệ kiểm tra dư chất bảo vệ thực vật trên mỗi lô đậu bắp nhập khẩu từ Việt Nam là 50% và phải có chứng thư kiểm soát thuốc trừ sâu của Việt Nam.
Trước đây các cơ quan an toàn thực phẩm của EU kiểm tra sản phẩm (nhập khẩu, nội địa) theo hình thức định kỳ, ngẫu nhiên hoặc khi có khiếu nại. Các sản phẩm một khi vi phạm sẽ bị tăng tần suất kiểm tra. Tùy mức độ vi phạm mà tỷ lệ kiểm tra trên cả lô hàng có thể là 50%, thậm chí là 100%. Khi kiểm tra liên tục trong một thời gian, thường khoảng 3 tháng, nếu không có vi phạm, mức độ kiểm tra ngẫu nhiên sẽ quay lại như ban đầu.
Năm ngoái, một số lô mỳ ăn liền của doanh nghiệp Việt Nam khi xuất sang thị trường EU bị trả lại hoặc tiêu huỷ do dư chất EO vượt quá quy định cho phép tại thị trường này.
Hiện mỗi nước, khu vực đưa ra quy định về chất EO khác nhau, có nơi siết chặt như EU, nhưng cũng có các quốc gia nới lỏng hơn.
Ethylene oxide (EO) thường được sử dụng làm chất khử trùng, hun trùng có hiệu quả cao trong một số sản phẩm nông sản; khử khuẩn các nguyên liệu thực phẩm, đặt biệt cho các gia vị và các loại thảo mộc như ớt bột, tiêu và quế... do yêu cầu luôn cần kiểm tra thường xuyên vi khuẩn Salmonella.
Việc tiêu thụ các sản phẩm có chứa EO không gây nguy hiểm cấp tính cho sức khỏe nhưng có thể gây ung thư nếu dùng thường xuyên trong thời gian dài. Tại nhiều nước châu Âu, hàm lượng ethylene oxide trong thực phẩm được tính cả mức tồn dư 2-chloroethanol, một dạng chuyển hóa của ethylene oxide.