Điều 9 Nghị định 123/2015 quy định: Người đi đăng ký khai sinh nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy chứng sinh cho cơ quan đăng ký hộ tịch. Trường hợp không có giấy chứng sinh thì nộp văn bản của người làm chứng xác nhận về việc sinh. Nếu không có người làm chứng thì phải có giấy cam đoan về việc sinh. Trường hợp khai sinh cho trẻ em bị bỏ rơi phải có biên bản xác nhận việc trẻ bị bỏ rơi do cơ quan có thẩm quyền lập; trường hợp khai sinh cho trẻ em sinh ra do mang thai hộ phải có văn bản chứng minh việc mang thai hộ theo quy định pháp luật.
Khoản 3 Điều 15 Nghị định 123/2015/NĐ-CP quy định việc đăng ký khai sinh cho trẻ khi chưa xác định được cha, mẹ như sau: Nếu vào thời điểm đăng ký khai sinh người cha yêu cầu làm thủ tục nhận con theo quy định tại Khoản 1 Điều 25 của Luật Hộ tịch thì Ủy ban nhân dân kết hợp giải quyết việc nhận con và đăng ký khai sinh; nội dung đăng ký khai sinh được xác định theo quy định tại Khoản 1 Điều 4 của Nghị định này.
Theo các quy định nói trên, thủ tục khai sinh cho con không bắt buộc phải có giấy chứng nhận kết hôn của cha, mẹ. Nếu bạn muốn đăng ký khai sinh cho con theo họ của cha thì khi đi đăng ký khai sinh, người cha đồng thời phải thực hiện thủ tục nhận con.
Hồ sơ đăng ký khai sinh và đăng ký nhận cha, mẹ, con theo quy định tại Điều 12 Thông tư 15/2015/TT-BTP ngày 16/11/2015 bao gồm:
- Tờ khai đăng ký khai sinh và tờ khai đăng ký nhận cha, mẹ, con theo mẫu quy định;
- Giấy chứng sinh hoặc giấy tờ thay Giấy chứng sinh;
- Chứng cứ chứng minh quan hệ cha, mẹ, con.
Chứng cứ chứng minh quan hệ cha con theo quy định tại Điều 11 Thông tư 15 bao gồm:
- Văn bản của cơ quan y tế, cơ quan giám định hoặc cơ quan khác có thẩm quyền ở trong nước hoặc nước ngoài xác nhận quan hệ cha con, quan hệ mẹ con.
- Trường hợp không có văn bản quy định tại khoản 1 Điều này thì phải có thư từ, phim ảnh, băng, đĩa, đồ dùng, vật dụng khác chứng minh mối quan hệ cha con, quan hệ mẹ con và văn bản cam đoan của cha, mẹ về việc trẻ em là con chung của hai người, có ít nhất hai người thân thích của cha, mẹ làm chứng.
Luật sư, Thạc sĩ Phạm Thanh Bình
Công ty Luật Bảo Ngọc, Hà Nội.