Mùi hương

Patrick Suskind -

Tên tác phẩm: Mùi hương
Tên tác giả: Patrick Suskind
Dịch giả: Lê Chu Cầu
Công ty Văn hoá & Truyền thông Nhã Nam và Nhà xuất bản Văn học

Nếu tác phẩm của John Banville là lời minh chứng xác đáng nhất cho nhận định văn học là nghệ thuật ngôn từ, thì với Mùi hương, Patrick Suskind đã thuyết phục người đọc rằng văn học còn là nghệ thuật của hương thơm nữa.

Bìa cuốn "Mùi hương".

Nhân vật chính của Mùi hương là Jean-Baptiste Grenouille - một thiên tài đồi bại có đầy đủ các tố chất kiêu ngạo, coi rẻ con người, vô đạo đức, và sở dĩ tên tuổi của hắn không còn lưu lại chỉ bởi "thiên tài và khát vọng duy nhất của gã giới hạn trong một lĩnh vực không để lại dấu vết nào trong lịch sử: đó là vương quốc phù du của hương thơm". Sinh ra trong một ngày nồng nực giữa Paris - thành phố hôi thối nhất nước Pháp, tiếng khóc khai sinh của thằng nhỏ Grenouille bị nghẹn tắc bởi đống lòng ruột lẫn máu cá nhầy nhụa nhưng vẫn đủ sức khiến mẹ nó phải chịu án treo cổ vì đã cố ý bỏ mặc nó chết ngạt trong đám hôi tanh ấy như đã làm với bốn đứa con trước của thị.

Không có được, và cũng chẳng cần đến tình yêu thương của con người, thằng nhỏ Grenouille nhục nhằn lầm lũi lớn lên, đói khát không làm nó chết, bệnh tật khiến nó càng dẻo dai, và công việc nặng nhọc là thứ duy nhất khiến loài người chấp nhận chung sống với nó, cái thằng nhỏ kỳ dị không mùi mang theo mầm họa. Ngoài cái chân cà nhắc, cái mặt chi chít sẹo và đống quần áo rách nát mắc tạm trên hình dạng hơi gù, vật duy nhất có giá trị của cái thây ma còn chuyển động ấy là cái mũi cực nhạy và một trí nhớ tuyệt vời. Mũi là khứu giác, thị giác, vị giác, cảm giác, thậm chí còn là cảm xúc của hắn. Grenouille không chỉ có thể nhận biết, ghi nhớ, phân tách rành rọt từng làn hương mảnh nhất mà còn khao khát sáng tạo ra những hương thơm độc đáo của riêng hắn. Và khao khát ấy đã đưa Grenouille vào một cuộc săn đuổi man rợ chưa từng có: săn đuổi hương thơm của hai mươi lăm trinh nữ...

Nếu như sức hấp dẫn của một cuốn tiểu thuyết trước hết đến từ câu chuyện được kể thì Mùi hương là một cuốn tiểu thuyết có sức lôi cuốn mãnh liệt. Chẳng màng tới những lời tụng ca của The New York Times, Time, Le Figaro, Daily Telegraph..., hay thái độ bất ngờ đến kinh ngạc của các nhà phê bình khắp châu Âu, chỉ cần chính bạn, Mùi hương và hãy để Patrick Suskind mê hoặc bằng câu chuyện kể của riêng mình. Tác phẩm này là một hỗn hợp hoàn hảo được tạo nên từ sự ly kỳ của một cuộc đời tài hoa, quái dị, sự rùng rợn của hàng loạt vụ án mạng bí ẩn, cái ồn ào điên loạn của giống người mê đắm nhục cảm và vẻ thanh khiết hoang dại của con thú cô độc Grenouille.

Ngay cả phức cảm mà Patrick Suskind mang lại cho người đọc cũng là một hỗn hợp hài hoà đến kỳ lạ, được tinh cất và trộn lẫn giữa những cung bậc cảm xúc đối lập. Cùng là một nhân vật Grenouille với hành động săn đuổi cô gái tóc đỏ thứ hai mươi lăm, ngoài tâm trạng hồi hộp thường thấy của bất cứ cuộc săn đuổi nào, người đọc bị ám ảnh bởi cảm giác vừa căm giận ghê tởm, vừa đam mê đến sùng kính hương thơm của người trinh nữ được Grenouille lưu lại mãi mãi. Với một công thức đặc biệt và thứ rượu tinh cất là văn phong lôi cuốn, biểu cảm, hài hước, đầy ắp ngôn từ chỉ mùi và hương cùng những cảm nhận kỳ lạ về thế giới mùi và hương, phù thuỷ Patrick Suskind đã đem lại cho người đọc một tác phẩm văn học độc đáo, một làn hương đậm quyến rũ giữa cõi sống nhàn nhạt này.

N.N.