- Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 7 của cả nước tăng 0,27% - mạnh nhất kể từ đầu năm. Ông đánh giá như thế nào về diễn biến này?
- Theo tôi, mức tăng này không có gì đáng báo động. Nói là cao nhất trong 6 tháng qua, nhưng thực chất do các tháng trước đó tăng quá thấp, nên tháng 7 trở nên "đột biến". Từ tháng 3 đến nay, CPI tăng rất ít, thậm chí có 2 tháng giảm nhẹ. Tính từ đầu năm đến nay, giá tiêu dùng cả nước chỉ tăng khoảng 2,7%.
Ngoài ra, mức tăng 0,27% là bình thường nếu nhìn vào biến động của rổ hàng hóa tháng 7. Chẳng hạn nhóm lương thực thực phẩm tăng rất thấp, còn riêng lương thực tiếp tục hạ. Nhóm giao thông tăng cao nhất 1,34% và các nhóm khác đều nhích dưới 0,5% nên không đáng ngại.
- Theo ông, giá tiêu dùng tháng 8 sẽ biến động như thế nào, sau 3 lần xăng dầu tăng giá bán?
- Chắc chắn có sự ảnh hưởng bởi chỉ riêng 2 đợt tăng giá xăng dầu vào ngày 14/6 và 28/6 đã tác động ngay đến giá cả nhóm giao thông, đẩy nhóm này tăng 1,34% trong tháng 7. Đợt điều chỉnh ngày 17/7 chưa được phản ánh vào CPI tháng 7 (do kỳ tính giá kết thúc vào ngày 15) nên giá tiêu dùng tháng 8 sẽ còn biến động vì giá xăng đã tăng tiếp 4% trong ngày 17/7.
Tuy nhiên, không thể suy luận kiểu 2 lần trước giá xăng tăng khoảng 8% đẩy nhóm giao thông tăng 1,34% thì sang tháng 8, nhóm giao thông chắc chắn tăng 0,6-0,7% vì mức độ biến động của nhóm này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác. Nhưng 3 lần tăng giá nhiên liệu sẽ có hiệu ứng cộng dồn, tác động nhất định đến thị trường chung.
- Những tháng đầu năm, giới chuyên gia nhận định lạm phát thấp do sức mua yếu. Nay giá cả trên thị trường điều chỉnh tăng sẽ tác động ra sao tới lực cầu?
- Theo tôi, sức mua hiện nay khó có thể cải thiện. Một trong những điều kiện để cải thiện lực cầu là phải hạ giá bán và tăng thêm tiền lương cho người lao động. Vừa qua, cơ quan quản lý có điều chỉnh tiền lương cơ sở thêm 100.000 đồng. Tuy vậy, xăng đã tăng lên, ảnh hưởng tới chi phí đầu vào của doanh nghiệp nên giá bán khó có thể hạ xuống thấp.
Tổng mức hàng hóa bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 6 tháng đầu năm (sau khi loại trừ yếu tố giá), chỉ tăng 4,9%, tức là xấp xỉ 4,7% năm 2011 và thấp xa so với 6,2% năm 2012. Nếu cứ tăng giá tiếp, chắc chắn sức mua sẽ kém và tác động đến chuyện tiêu thụ hàng tồn kho của doanh nghiệp.
- Theo ông, nhóm hàng nào sẽ gây sức ép lớn nhất tới chỉ số giá từ đây cho đến cuối năm?
- Đó là thông tin giá điện có thể điều chỉnh trong phạm vi 10-15%. Nếu việc tăng giá thành hiện thực thì lập tức đẩy chi phí đầu vào của doanh nghiệp lên cao so với hiện tại, ảnh hưởng trực tiếp lẫn gián tiếp tới chỉ số giá tiêu dùng.
Kế đến là nhóm giáo dục, biến động rõ nét nhất vào tháng 8, 9, khi học sinh sinh viên bước vào mùa tựu trường với mức học phí điều chỉnh so với mọi năm.
Chi phí trong lĩnh vực y tế cũng sẽ đội cao vì còn một số thành phố, tỉnh thành chưa điều chỉnh phí dịch vụ.
Riêng về nhóm giao thông, chắc chắn sẽ còn chịu tác động của giá xăng dầu vì giá nhiên liệu này phụ thuộc vào thị trường thế giới. Tôi chưa rõ liệu từ giờ đến cuối năm giá xăng có biến động gì không, nhưng thông thường 6 tháng cuối năm sẽ có thay đổi. Để ứng phó với chuyện giá xăng dầu thế giới thay đổi, các ban ngành liên quan phải điều chỉnh chính sách về giá để làm sao giảm bớt tác động mang tính cục bộ.
Theo tôi khả năng giữ được lạm phát cả năm nay dưới 7% là không khó. Lý do là dù giá xăng, điện cùng với tiền lương tăng nhưng sức mua của người dân vẫn thấp. Những yếu tố nói trên tạo ra xu thế cân bằng nên có thể diễn biến lạm phát năm nay sẽ tương tự như năm 2012, với mức lạm phát khoảng 6,8%. Tuy nhiên, nếu cơ quan quản lý đưa ra các chính sách kích cầu thì tác động lớn nhất của sự thay đổi này có khả năng xảy ra vào năm 2014.
Phương Mai