Đầu tháng 7, bến thuyền thúng ở bãi sau Mũi Né trở nên sôi động. Mỗi buổi sáng, hàng chục người trên các thúng ở ngoài Hòn Lao cách đó vài km liên tục tấp vào để gỡ cá. Thúng cập bờ, cá dình đầy trong lưới lấp lánh dưới ánh bình minh.
Ông Nguyễn Tư, 53 tuổi, chèo chiếc thuyền thúng chở mẻ lưới đầy ắp cá trích, chỉ vàng và trao tráo. Cá nhiều, ông phải gọi vợ và con trai cùng ra bến gỡ phụ để kịp mang đi chợ bán. Được hơn 30 ký, vợ đưa ra chợ Mũi Né bán với giá 30.000 - 40.000 đồng (tùy loại) một ký.
"Chuyến này chỉ vài giờ được chín trăm nghìn, mấy hôm nay cá vào gần bờ nhiều nên trúng", ông Tư nói và cho hay bình thường ngày chỉ được 5-6 kg, kiếm chừng 200.000 đồng.
Kề đó, anh Hà Văn Bông, 31 tuổi, cùng vợ cũng đang gỡ cá. Anh cho biết, sáng sớm thức dậy từ lúc 4h, một mình anh chèo thúng ra khu vực cách bờ 5-10 hải lý thả lưới. Khoảng 30 phút nghỉ ngơi trên thúng để chờ, anh bắt đầu đi gom lưới lại bỏ vào thúng gọn gàng rồi chở vào bờ.
Lần đi này anh Bông cũng thu được lượng cá xấp xỉ gần bằng ông Tư. "Từ tháng này trở lên đến tháng 9, là thời điểm cá rộ, mỗi người thu nhập từ bốn đến năm trăm nghìn, có khi cả triệu, làm ăn rất được", anh Bông nói.
Ngư dân địa phương cho biết vào mùa mưa, lượng thức ăn dồi dào, nên cá gần bờ sinh sản và phát triển nhanh. Cùng đó, trong mùa gió Nam, các đàn cá thường di chuyển vào gần bờ để kiếm ăn, nên lượng cá đánh được nhiều hơn so với mùa Bấc.
Cá gần bờ thường là cá tầng nổi như: chỉ vàng, liệt, ngân, trao tráo, trích, mòi, nhồng... đánh trong ngày đưa vào liền nên luôn tươi. Người sành ăn thường đi chợ chọn mua các loại cá lưới này về dùng hoặc gửi cho người thân ở phương xa.
Bà Nguyễn Thị Thủy, một người buôn cá ở chợ Phan Thiết cho biết, mặc dù nhỏ, cá lưới không ủ phân ủ đá, nên ăn rất chất lượng. Cho nên, cá bắt gần bờ lúc nào ra chợ cũng bán nhanh hết hơn các loại cá lớn đánh ngoài khơi xa.
"Lúc cá rộ giá bán lẻ ở chợ khoảng 30.000-50.000 đồng; còn lúc ít, giá lên đến 70.000-80.000 một ký", bà Thủy cho hay.
Ở Phan Thiết, cá lưới tươi thường được nướng ăn ngay, hoặc nấu canh cà chua hành ớt. Ngoài ra, người dân xứ biển này còn làm gỏi hoặc chiên, kho như các loại cá khác.
Không riêng Mũi Né, nhiều làng biển khác dọc biển Mũi Né cũng đang duy trì nghề bắt cá gần bờ như: Rạng, Phú Hài, Đức Long, Tiến Bình, Tiến Đức... Mỗi bến có khoảng 50-100 thuyền thúng. Cứ khuya đi, rạng sáng họ lại vào bờ bán cá cho kịp chợ sớm.