Sau khi ông bị Man Utd sa thải tháng 12/2018, tên tuổi của Mourinho không còn gắn với các đội bóng lớn. Việc HLV lừng danh này nhận lời dẫn dắt Tottenham rồi tiếp tục bị sa thải và trở lại Italy dẫn dắt Roma từ hè 2021 dường như cho thấy ông đã vào giai đoạn hoàng hôn sự nghiệp. Nhưng chính tại thủ đô Italy, Mourinho lại đang tạo ra phép màu đủ khiến những kẻ chỉ trích ông im bặt, và những người luôn yêu mến ông có cơ hội được nở nụ cười.
CĐV Roma xem Mourinho như một vị hoàng đế mới của đội bóng, sau những biến chuyển tích cực mà ông mang lại cho đội. Ảnh: AFP
Thậm chí, truyền thông châu Âu đã nói về khả năng Mourinho có thể trở lại Real để thay thế Carlo Ancelotti - HLV Italy đang được tuyển Brazil theo đuổi. Chủ tịch Real Florentino Perez vốn không ngại sử dụng người cũ, mà Zinedine Zidane và Ancelotti là những ví dụ. Nhưng đó là chuyện của mùa hè năm nay và có thể cả hè sang năm, vì bây giờ, nhà cầm quân người Bồ Đào Nha vẫn còn một năm hợp đồng với Roma. Và dù bị đồng nghiệp Maurizio Sarri nói kháy rằng sẽ thật thất vọng nếu HLV tầm cỡ như Mourinho không thể vô địch Serie A cùng Roma, hai năm vừa qua của ông tại sân Olimpico vẫn được xem thành công.
Theo The Athletic, Mourinho thậm chí được xem như siêu sao lớn nhất của cả Serie A hiện tại, không chỉ trên băng ghế huấn luyện. Nhiều CĐV Roma vẫn chưa tin rằng ông đang huấn luyện đội bóng họ yêu mến. Mourinho rời Serie A sau khi hoàn tất cú ăn ba lịch sử năm 2010 cùng Inter Milan và từ đó tới khi ông tái xuất mùa trước, không CLB Italy nào có thêm một chức vô địch châu Âu.
Nhiều người có thể mỉa mai chức vô địch Europa Conference League - giải hạng ba trong thứ bậc các cup châu Âu - là một danh hiệu cỏn con, ít được chú ý. Và liệu chức vô địch đó có sánh bằng việc những HLV tiền nhiệm Eusebio Di Francesco và Paulo Fonseca lần lượt đưa Roma vào bán kết Champions League và Europa League hay không? Nhưng đó vẫn là một mốc son lịch sử, vẫn là danh hiệu đầu tiên của Roma sau 14 năm, và là chiếc cup châu Âu đầu tiên của CLB. Với một cộng đồng người hâm mộ cần có thứ để ăn mừng như những người yêu Roma, vô địch Conference League vẫn là một thành tựu.
Mourinho nâng cup Europa Conference League trên sân Tirana, Albania hồi tháng 5/2022. Ảnh: AFP
Dưới thời Mourinho, người hâm mộ bắt đầu trở lại sân. Giá vẻ giảm có thể là tác nhân, nhưng hiệu ứng Mourinho đã mang trở lại niềm tự hào và sự tin tưởng. "Ông mang thần thái của một hoàng đế và phần nào đó đã lấp đi chỗ trống mà huyền thoại của Roma, Francesco Totti để lại", The Athletic bình luận. Mourinho không phải người địa phương với kỹ năng đá bóng siêu phàm như Totti, và khi ông rời đi sẽ chẳng có nguyên một thế hệ cảm giác như thanh xuân của họ vừa chấm dứt. Nhưng giống Totti, Mourinho đang đem tạo cảm giác rằng ngay lúc này, ông là hiện thân cho Roma.
Roma gần đây bị theo dõi chặt chẽ theo luật công bằng tài chính, bên cạnh việc thất thu do đại dịch. Nhưng trong mùa hè đầu tiên của Mourinho tại Rome, Roma vẫn vung hơn 110 triệu USD để đưa về những cái tên ông muốn. Sang hè 2022, chi tiêu đã bị thắt chặt, Roma chỉ có thể mang về những Paulo Dybala, Georginio Wijnaldum, Nemanja Matic và Andrea Belotti theo diện tự do hoặc cho mượn.
Mourinho từng than phiền rằng chỉ Sampdoria và Lecce tiêu tiền ít hơn Roma mùa này. Không những thế, đến tháng 1/2023, cầu thủ ghi bàn ấn định chiến thắng trận chung kết Conference League là Nicolo Zaniolo bị bán cho Galatasaray, và Roma có thể còn tiếp tục phải hy sinh trong mùa hè. Đây có thể là lý do để Mourinho ra đi bởi dự án không còn giống như những gì giới chủ đã hứa hẹn với ông.
Về phần Mourinho, ông đã và đang làm được những gì ông cam kết khi nhậm chức. Từ vị trí thứ sáu đầu năm 2022, giờ đây Roma đang ở vị thế đua tranh vé Champions League tại Serie A và vào đến bán kết Europa League. Ông đã đem về một danh hiệu và mở ra cơ hội kiếm thu nhập từ Champions League, dù phải cắt giảm hơn 20 triệu USD quỹ lương. Ngoài ra, ông đã đưa năm cầu thủ từ học viện lên đội một, bao gồm những tài năng như Edoardo Bove hay Nicola Zalewski.
Mourinho chia vui với người hâm mộ sau khi Roma vượt qua Feyenoord để vào bán kết Europa League.
Khi mới đến, Mourinho được giao nhiệm vụ cải thiện hàng thủ, giúp Roma trở thành đối thủ khó bị đánh bại và thắng những trận đấu lớn. Hiện tại, Roma đã giữ sạch lưới 13 trận mùa giải. Họ cũng đã thắng Juventus, Inter và lội ngược dòng cầm hoà Milan sau khi bị dẫn 2-0 ngay tại San Siro. Nhưng tất nhiên, Mourinho khó làm hài lòng tất cả.
Mới đây, Antonio Cassano đã dè bỉu những thành công của Mourinho là nhờ may mắn khi nắm quyền tại những đội lớn. Nhưng Cassano đã chọn nhầm đối thủ, bởi Mourinho là bậc thầy trong đối đáp. Ông đặt câu hỏi ngược lại về sự nghiệp Cassano: "Cậu ta chơi cho ba CLB tôi từng dẫn dắt, nhưng vào những thời điểm khác nhau. Ở Madrid, người ta chỉ nhớ về chiếc áo khoác kỳ dị cậu ta mặc khi ký hợp đồng. Ở Roma, cậu ấy chỉ vô địch Super Cup mà thậm chí chẳng ra sân trận đó. Còn tất cả đều nhớ những gì tôi đã đạt được tại Madrid, Roma và Inter".
Mourinho cá tính mạnh mẽ thế nào, thì đội bóng của ông cũng vậy. Các cầu thủ phản ứng mọi quyết định bất lợi. Các trợ lý cùng Mourinho đã nhận tới 11 thẻ đỏ mùa giải này, nhưng người hâm mộ vẫn yêu mến HLV người Bồ Đào Nha. Bởi ông cho thấy sự không khoan nhượng, và không cho phép các đối thủ xem nhẹ Roma. Ông sãn sàng thay đội trưởng Pellegrini giữa giờ sau cú đá phạt đền hỏng của anh tại Rotterdam. Ông từng cáo buộc một cầu thủ phản bội đội bóng. Trong nhóm cầu thủ đội hình chính ra sân trong thảm bại 1-6 trước đội bóng ít tên tuổi Bodo Glimt, chỉ mình Rick Karsdorp được tha thứ sau một thời gian bị Mourinho ghẻ lạnh.
Mourinho vẫn mạnh mẽ, phản kháng mọi quyết định bất lợi với Roma trên sân, dù có bị phạt thẻ đỏ. Ảnh: AFP
Sau tất cả thành công đã có, Mourinho vẫn kín tiếng về tương lai. Cựu lãnh đạo Pietro Berardi của Roma tin rằng ông sẽ ở lại, nhưng Mourinho lại nghĩ khác: "Đó là quan điểm của ông ấy. Từ góc độ hợp đồng, tôi vẫn còn một năm. Nhưng trong bóng đá, nhiều lúc hợp đồng không phải thứ quan trọng nhất".
Cái kết của mùa giải sẽ ảnh hưởng tới quyết định của Mourinho, cũng như các kế hoạch của ông chủ Dan Friedkin và giám đốc Tiago Pinto. Một suất dự Champions League sẽ mang tiền tươi thóc thật về cho đội bóng, nhưng danh tiếng và tầm vóc của Mourinho cũng rực rỡ trở lại, và ai có thể trách ông khi ông chưa lên tiếng cam kết tương lai với Roma?
Một lời mời từ Madrid hay Paris có thể tới sớm. Giống Ancelotti - người từng bị xem là hết thời ở Everton trước khi trở lại Real rồi vô địch Champions League, sự trở lại đỉnh cao bóng đá châu Âu của Mourinho sẽ chẳng phải một bất ngờ. Cũng đừng gọi đó là sự tái sinh, bởi Mourinho vẫn luôn sống sót.
Thịnh Joey (theo The Athletic)