"Một sức khỏe" là khái niệm phản ánh mối liên hệ giữa sức khỏe con người, động vật và môi trường. Từ góc độ y tế công cộng, mục tiêu cuối cùng của "Một sức khỏe" là làm thế nào để con người có một sức khỏe tốt nhất.
Phương pháp tiếp cận của chiến lược "Một sức khỏe" là đẩy mạnh sự hợp tác đa ngành, phối hợp từ cấp địa phương, quốc gia đến quốc tế nhằm đạt được sức khỏe cho con người, động vật và môi trường. Kháng kháng sinh (AMR) là ví dụ minh họa cho mối liên kết giữa ba phạm trù nói trên.
Chiến lược "Một sức khỏe" kêu gọi mọi người chung tay ngăn chặn tình trạng kháng kháng sinh đang gia tăng. Ảnh: Shutterstock.
Tại sao chọn phương pháp tiếp cận "Một sức khỏe"?
Kháng kháng sinh có thể phát sinh tại những nút chuyển giao về sức khỏe giữa con người, động vật và môi trường. Các kháng sinh sử dụng trong y khoa và thú y có một số phân tử thuốc tương đồng. Điều này có thể dẫn đến lan truyền kháng kháng sinh giữa động vật và con người, trực tiếp hoặc thông qua môi trường.
Hệ sinh thái tích hợp của quá trình lây truyền và lan rộng kháng kháng sinh càng cho thấy tầm quan trọng của phương pháp tiếp cận này để góp phần ngăn chặn tình trạng kháng kháng sinh.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), azithromycin đang được sử dụng rộng rãi với hydroxychloroquine để điều trị Covid-19 mặc dù chưa được khuyến cáo ngoài các thử nghiệm lâm sàng. Điều này có thể dẫn đến lo ngại về vấn đề gia tăng kháng kháng sinh azithromycin, loại thuốc được ghi nhận có giá trị trong nhiều trường hợp điều trị nhiễm khuẩn đường hô hấp.
Những nguyên nhân kể trên cho thấy "Một sức khỏe" là chiến lược tiếp cận phù hợp nhằm ngăn chặn kịp thời mối đe dọa từ kháng kháng sinh.
Làm thế nào để thực hiện phương pháp tiếp cận "Một sức khỏe"?
Các phương pháp tiếp cận thiết thực tại thời điểm hiện tại mà các quốc gia nên thực hiện bao gồm chiến dịch nâng cao nhận thức toàn cầu, cải thiện công tác vệ sinh, thúc đẩy biện pháp chẩn đoán mới và nhanh để cắt giảm sử dụng kháng sinh không cần thiết.
Giảm sử dụng kháng sinh không cần thiết trong chăn nuôi nông nghiệp, cải thiện công tác giám sát kháng kháng sinh trên phạm vi toàn cầu, đẩy mạnh phát triển và sử dụng vaccine cũng như các biện pháp thay thế cũng để ngăn chặn kháng kháng sinh...
Một số công ty dược phẩm đẩy mạnh nghiên cứu để ngăn vi khuẩn kháng thuốc. Ảnh: Shutterstock.
Một trong những ví dụ của phương pháp tiếp cận "Một sức khỏe" có thể kể đến là GSK. Đại diện công ty Dược phẩm GSK cho biết, hiện tại GSK đang nỗ lực đầu tư danh mục nghiên cứu và phát triển kháng sinh trên toàn cầu với 40 dự án nhắm đến các vi khuẩn gây bệnh nổi bật, bao gồm một số kháng sinh và 12 loại vaccine mới đang được phát triển. Công ty còn có những chương trình giám sát độ nhạy cảm của vi khuẩn cũng như đào tạo nâng cao năng lực nhân viên y tế về điều trị và kê đơn kháng sinh hợp lý cho các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp trong cộng đồng, thực hiện các chiến dịch truyền thông thay đổi nhận thức, hành vi của người dân trong việc sử dụng kháng sinh...
GSK cùng với gần 100 công ty công nghệ sinh học, dược phẩm và y tế ký kết chung tay ngăn chặn tình trạng kháng kháng sinh trong Diễn đàn Kinh tế Thế giới diễn ra tại Davos (Thụy Sĩ) vào năm 2016. Công ty này cho biết sẽ chú trọng vào đầu tư nghiên cứu và phát triển nhằm góp phần đáp ứng nhu cầu sức khỏe cộng đồng, giảm sự phát triển của đề kháng kháng sinh, cải thiện việc tiếp cận kháng sinh, vaccine và chẩn đoán, đồng thời giảm tác động của sản xuất lên môi trường.
Ngọc An
Chung tay ngăn chăn tình trạng kháng kháng sinh là chương trình giáo dục bệnh dành cho công chúng được phối hợp thực hiện bởi Hội Hô hấp TP HCM và Văn phòng đại diện GSK Việt Nam. Bạn nên tư vấn bác sĩ để hiểu thêm về các bệnh nhiễm khuẩn hô hấp trong cộng đồng và được chẩn đoán, điều trị thích hợp.