![]() |
Mỗi cơ thể có 2 quả thận nằm trong hố thắt lưng, đối diện qua cột sống. |
Những bất thường về số lượng:
- Những em bé sinh ra không có thận thường bị đi kèm các dị tật ở phổi. Vì thế, trẻ thường bị chết do suy thở trước khi tử vong do urê máu chưa kịp tăng cao vì vô niệu.
- Trường hợp một thận phổ biến hơn. Bệnh thường đi kèm các dị tật ở cơ quan tiết niệu, sinh dục, tiêu hóa và tim phổi. Ở bé trai, tinh hoàn cùng bên thường không có hoặc bị teo, không xuống tới bìu. Phần lớn các thận đơn độc hay di động giống như khối u trong ổ bụng nên chẩn đoán dễ nhầm.
- Xuất hiện thận thứ 3, thường bé hơn và nằm phía dưới thận thường cùng bên. Niệu quản của nó đổ vào niệu quản thận chính và cùng đổ vào bàng quang, chung một lỗ niệu quản, hiếm gặp niệu quản thận phụ đổ riêng vào bàng quang.
Bất thường về vị trí: Thận lạc chỗ thường gặp ở nam nhiều hơn nữ và bên trái gấp 2-3 lần so với bên phải. Thận lạc chỗ thường hay kèm theo các dị tật bẩm sinh vùng trực tràng hậu môn, hay gặp nhất là không có hậu môn. Các trường hợp thận lạc chỗ thường gặp là:
- Thận lạc chỗ vùng chậu là loại hay gặp nhất. Trên lâm sàng, hiện tượng này gây ra một số triệu chứng vùng bụng vì thận lạc đè ép vào các mạch máu, thần kinh hoặc các tạng lân cận, có khi nó gây táo bón vì đè vào đại tràng. Thận vùng chậu dễ sờ thấy nên dễ nhầm với các khối u cứng vùng chậu. Muốn chẩn đoán chính xác phải chụp thận thuốc. Ngoài ra, thận vùng chậu dễ nhầm với thận sa, vì thế cần chụp thận thuốc (UIV) hoặc chụp động mạch chủ. Việc phẫu thuật thận lạc chỗ vùng chậu thường gặp khó khăn vì niệu quản ngắn và việc cung cấp máu không bình thường. Khi quả thận còn lại bình thường còn thận lạc chỗ gây nhiều biến chứng thì cần cắt bỏ ngay.
- Thận lạc chỗ vùng ngực: là hiện tượng thận nằm trong lồng ngực khi trẻ còn là bào thai. Mạch máu nuôi thận này xuất phát từ đoạn trên cao của động mạch chủ và niệu quản rất dài. Khi quả thận này bị bệnh (viêm, sỏi) thì các triệu chứng lồng ngực (đau tức, khó thở, sốt...) biểu hiện rõ ràng. Việc phẫu thuật gặp rất nhiều khó khăn.
- Thận lạc sang bên đối diện: cả 2 thận đều nằm về một phía của cơ thể. Thận lạc thường bé hơn và nằm phía dưới thận thường. Động mạch thận xuất phát từ động mạch chủ và nằm cùng bên với thận, tĩnh mạch thận cũng đổ vào tĩnh mạch chủ như thận thường.
- Một số thận vừa lạc chỗ vừa xoay sai, nên bể thận hướng ra phía bụng. Các niệu quản và mạch máu thường bị xoắn nên dễ bị tắc nghẽn và viêm nhiễm.
Giáo sư Lê Sỹ Toàn, Sức Khỏe & Đời Sống