Một người Việt mang tên Pháp

Một góc bảo tàng trưng bày di sản của nhà văn Romain Rolland ở Nièvre. Ảnh: Cg58.fr

Năm 1948, tôi sinh ra tại đường Colonel Grimaud - Sài Gòn (nay là đường Phạm Ngũ Lão, TP HCM). Bố tôi điện tín ra Hà Nội hỏi ông nội tôi về việc đặt tên cho tôi. Nhận được tin, ông nội tôi suy nghĩ. Tình cờ qua cửa sổ, ông nhìn xéo qua bên kia đường và chợt thấy bảng tên phố Romain Rolland (nay là phố Hai Bà Trưng).

Ông biết đó là tên một nhà văn nổi tiếng của nước Pháp và đã từng đoạt giải Nobel văn học năm 1915. Ông đã quyết định ngay và thông báo cho bố tôi rằng nên đặt tên tôi là Lăng (phiên âm vần cuối tên của nhà văn Pháp). Sau này khi đã có kiến thức để hiểu biết về văn học Pháp cũng như về nhà văn Romain Rolland, tôi rất vui và cũng từ đó trong tôi lúc nào cũng có một tình yêu nước Pháp trong tâm trí.

Tác phẩm nổi tiếng nhất của Romain Rolland là trường thiên tiểu thuyết Jean Christophe (10 tập, xuất bản trong các năm từ 1904-1912). Đây là tác phẩm mang lại cho ông giải thưởng của Viện Hàn Lâm Pháp.

Romain Rolland là nhà văn chuộng hòa bình, ủng hộ Cách mạng tháng Mười, suốt đời đấu tranh chống bạo lực và chủ nghĩa phát xít. Ông mất ở Vezelay- Bourgone khi Thế chiến thứ hai vẫn chưa kết thúc.

Nói đến văn học Pháp thì thật là vô biên, một ấn tượng nổi bật trong tôi là những tựa sách như Những người cùng khổ (Les Misérables) hoặc Nhà thờ Đức Bà Paris (Notre – dame de Paris) của nhà văn Victor Hugo, rồi còn đó với Miếng Da Lừa (La Peau de charrin), Eugénie Grandet của Honoré de Balzac, Les Trois Moustcetaires… của Alexandre Dumas (cha) …..mà hầu như những người yêu văn học trên toàn thế giới đều biết.

Nói đến tên phố Hai Bà Trưng, tôi rất tự hào về những anh hùng Trưng Nhị,Trưng Trắc của dân tộc Việt nam trong cuộc đấu tranh với giặc xâm lược từ đầu Công nguyên. Nước Pháp cũng có những anh hùng như vậy.

Đó là Jeanne D’arc của nước Pháp trong thời kỳ xảy ra cuộc chiến tranh Trăm năm với nước Anh (bắt đầu từ năm 1337). Năm 1429, người Anh cai quản Paris và tiến hành cuộc vây hãm Orléans có vị trí chiến lược án ngữ dòng sông, là lá chắn cho trung tâm nước Pháp. Theo lời các sử gia hiện đại, số mệnh vương quốc treo trên Orléans. Không ai tin tưởng thành phố có thể kháng cự trong một thời gian dài được.

Được giao cầm quân với một ý chí quyết liệt Jeanne D’arc đã giải vây được thành Orléans. Không may sau đó Jeanne D’arc bị bắt và bị xử hỏa thiêu với tội danh dị giáo. Sau này Jeanne D’arc được phục hồi danh dự và được phong Thánh năm 1920 bởi Đức giáo hoàng Bênêdictô XV.

Một danh nhân Pháp, người tôi luôn khâm phục là Napoléon Bonapac, một ông thần chiến tranh làm cả Châu Âu phải khiếp sợ trong một thời gian dài. Nhưng dù sao ông cũng là một trong mười thiên tài quân sự của thế giới mà vào năm 1984 Hội đồng Hoàng gia Anh đã xét phong cùng với Trần Hưng Đạo và Đại tướng Võ Nguyên Giáp của Việt Nam.

Napoleon mất năm 1821 ở đảo Saint Helenna. Ngày 15-2-1840 thi hài được đưa về Pháp và lễ quốc tang được cử hành. Xe tang di chuyển qua Khải Hoàn Môn, quảng trường Concorde và táng trong hầm mộ dưới mái vòm của điện Invalides.

Khải Hoàn môn, quảng trường Concorde, tháp Eiffell , nhà hát kịch Paris là những danh thắng nổi tiếng của Paris mà tôi đã có dịp tham quan vào năm 1992. Có cả triệu triệu người viết và nói về những danh thắng đó cũng như nói về Bordeaux xứ sở của rượu vang nổi tiếng khắp thế giới và nền kiến trúc đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới.

Tác giả cùng những người bạn Pháp.

Một người bạn Pháp của tôi tại Bordeaux trong lần giao tiếp đã vui mừng tự hào giới thiệu cô vợ có gốc Phi châu, đó cũng là một chuyện thường tình nhưng đã để lại dấu ấn về một nước Pháp bình đẳng và bác ái trong lòng tôi.

Kể chuyện thăm nước Pháp không thể quên được một cái tên, một con người. Đó là Nguyễn Tất Thành chàng trai Việt Nam, đảng viên Đảng cộng sản Pháp người mà sau đó trở thành vị lãnh tụ vĩ đại và kính yêu của dân tộc Việt Nam. Bỏ qua tất cả những sự kiện lịch sử, người Pháp cũng tôn vinh Người. Căn nhà trước đây Bác Hồ đã từng ở tại số 9 ngõ Compoint quận 17 Paris đã được phục dựng lại nguyên bản trong bảo tàng lịch sử sống Montreuil bên cạnh công viên Montreau nơi đặt tượng Hồ Chí Minh.

Tôi kết thúc bài viết này trong sự reo hò của khán giả Pháp trước thắng lợi tuyệt đối 3-0 của Jo-Wilfried Tsonga cây vợt số 1 nước Pháp trước Roger Ferderer trong giải đấu quần vợt nổi danh khắp thế giới với tên gọi Roland Garros tại Paris.

Ôi! Nước Pháp thân thương của tôi, nước Pháp với biểu tượng của tổ chức Cộng đồng Pháp ngữ (La Francophonie). Hãy đoàn kết.

Nguyễn Phước Lăng