Chỉ khi nào nhà có việc bận lắm hoặc vướng công chuyện quan trọng, ông mới chịu bỏ sàn. Nhiều nhà đầu tư mới vào nghề đến nhờ giảng giải, ông đều vui vẻ chỉ bảo. “Nguyên tắc đầu tư của tôi là không ham quá cao và cũng không để giá rớt quá 3-4 phiên. Cổ phiếu nào bán được thì cách vài ba ngày lại bán. Cổ phiếu lần đầu lên sàn, sau vài phiên lên giá nhẹ sẽ xuống khá mạnh, lúc đó tôi mới mua vào”, ông chia sẻ kinh nghiệm.
 |
|
Thị trường thu hút nhiều người chơi đầu đã bạc. Ảnh: H.H. |
Cách đây 2 tuần, thị trường xuống dưới 400 điểm, nhiều nhà đầu tư mới gia nhập níu áo ông hỏi liệu có nên bán tống bán tháo vớt được chút nào hay chút ấy. Ông an ủi: "Chơi gì mà chẳng mất học phí. Như tôi đây chơi chứng khoán từ khi thị trường mới hình thành, có lúc chỉ số VN-Index lên 571 điểm, lúc lại xuống 130 điểm. Bỏ 300 triệu đồng mua cổ phiếu chỉ còn chưa đầy 100 triệu đồng, người cứ ngẩn ngơ. Thế mà kiên trì bám sàn giờ cũng có lãi".
Từng là kiến trúc sư, ông Nhân rất ham đọc. Hầu như cuốn nào có trên thị trường ông đều mua, từ đơn giản như "Hướng dẫn đầu tư vào TTCK" do các chuyên gia VN viết đến sách dịch như "Bí quyết đầu tư chứng khoán" của Kenneth A.Stern hay "Chiến lược đầu tư vào chứng khoán" của Warren Buffett. Thời gian rảnh rỗi, ông còn tham gia câu lạc bộ khiêu vũ, sinh hoạt tại Hội kiến trúc sư VN. Bà vợ nhiều lúc trách khéo: "Về hưu mà ông bận hơn cả khi đi làm".
Gia nhập đội ngũ những người mới chơi cách đây 3 tháng, bà Thanh đang có ý định rút khỏi thị trường sau khi lỗ tới 2/3 số vốn bỏ ra ban đầu. Vốn chỉ quanh quẩn ở nhà nội trợ, thấy cô em gái khoe kiếm được gần 50 triệu đồng trong vòng một tháng nhờ chơi cổ phiếu, bà lén chồng mang 40 triệu tới sàn. Chưa tham gia lớp học chứng khoán nào, cũng chẳng biết cách đọc bản cáo bạch ra sao, đành cậy nhờ hoàn toàn vào cô em, thỉnh thoảng lại đặt lệnh mua bán theo diễn tiến trên thị trường. Cách mua bán theo phong trào đó khiến sau 2 tháng, tài khoản của bà chỉ còn hơn 10 triệu đồng.
Thời gian biểu của một nhà đầu tư về hưu khác là bác Lan (sàn ACB) khá nhàn tản. Ăn sáng rồi lên sàn, 10h sáng phiên giao dịch kết thúc bác về nấu cơm trưa, nghỉ ngơi xong chiều đọc bản cáo bạch. Hơn hai năm số tiền 500 triệu đồng bác bỏ ra đầu tư giờ tăng gấp 3 lần. Các nhà đầu tư trẻ phong là "đại gia" nhưng kinh nghiệm của bác chỉ gói gọn trong mấy chữ: "Chơi chứng khoán phải có bản lĩnh, tự chủ suy luận, nhạy cảm trước khi ra quyết định".
Coi chừng trả học phí cao
Chứng khoán ngày càng phổ biến, số lượng nhà đầu tư cá nhân tham gia ngày một nhiều, trong số đó có rất đông người về hưu, bà nội trợ, dân buôn bán và cả sinh viên. Vào những ngày đầu tháng 5 khi VN-Index vượt 550 điểm, các sàn Bảo Việt, ACB, VCB, SSI chật cứng nhà đầu tư. Có những bác mặc quần soóc, áo may ô, đầu đội mũ xùm xụp ngồi tán chuyện thời sự doanh nghiệp với những chị tay xách làn đầy thịt cá, rau dưa. Tuy nhiên chỉ có vài người trong số họ kiếm được tiền sau đợt giá cổ phiếu sốt lạnh vừa rồi. "Nhiều người say mồi thấy lãi lớn cố thúc thủ vài phiên không chịu bán ra đến khi xuống lại chạy nháo nhào bán vội", bác Nhân kể. Ngồi ngay cạnh bác, có nhà đầu tư lỗ tới 300 triệu đồng trong vòng 2 tháng, đang chán nản bán tống bán tháo rời bỏ cuộc chơi.
Chia sẻ trăn trở này, một quan chức UBCKNN cho hay tâm lý bầy đàn vẫn còn đè nặng lên các nhà đầu tư cá nhân khiến họ thua lỗ không ít. Điều đó thể hiện rõ nhất ở đợt sốt lạnh vừa rồi, Vinamilk, Sacombank... kinh doanh rất tốt, cổ phiếu vẫn tụt dốc. "Không có bài học nào đắt giá bằng bài học ở thị trường chứng khoán. Cách đây hơn 20 năm, muốn hiểu được một cách sơ sơ về phố Wall một nhà đầu tư phải thua ít nhất 100.000 USD", ông nói.
Trong những hội thảo gần đây, lý do khiến nhà đầu tư nhỏ lẻ trên sàn dễ bị thua lỗ được các chuyên gia liệt kê khá nhiều. Rõ nhất là họ không tự học hỏi hay nghiên cứu để có thể biết được những công ty nào tốt, công ty nào xấu. Bản thân họ cũng không đủ thì giờ đi học để nắm bắt những công ty nào lãi thực, lãi giả và quy luật giao dịch của thị trường, không có chiến lược đầu tư ngắn hạn hay dài hạn...
Bác Nhân đúc rút: "Hãy lập danh mục đầu tư cho mình, khi thị trường đi xuống thì đối phó ra sao và thị trường đi lên xử lý như thế nào? Không có bản lĩnh, những nhà đầu tư nhỏ lẻ không thể có tiền để cầm cự và chạy theo cuộc chơi dài hơi”.
Việt Phong