Mô hình làng nghề từ cây dừa Bến Tre

Tuy nhiên, du khách khá khó khăn khi tham quan vì các cơ sở sản xuất nằm rải rác và không thuận lợi về giao thông. Mỗi cơ sở đều có cách làm riêng, thải ra môi trường phế phẩm trong quá trình sản xuất. Do đó, tôi đề xuất xây dựng mô hình tập trung các làng nghề để du khách dễ dàng tìm hiểu. Ngoài ra, điều này còn giúp khai thác hiệu quả cây dừa (nguồn tài nguyên gần như vô tận của Bến Tre), đồng thời giảm tối đa lượng rác thải ra môi trường. Tôi hy vọng mô hình sẽ được nhân rộng ở các địa phương khác.

Tôi đề xuất xây dựng một khu du lịch tập trung nghề thủ công với nguồn nguyên liệu là trái dừa. Trong đó, khu vực đầu tiên là công trình chính gồm có không gian đón tiếp, bán hàng lưu niệm, nhà hàng và café.

Sơ đồ sử dụng nguyên liệu và tái chế phế phẩm.

Khu vực thứ hai là các xưởng sản xuất sản phẩm truyền thống: xưởng làm kẹo dừa, mứt dừa, đồ lưu niệm từ gáo dừa, dệt thảm từ xơ dừa và đan lát từ cọng lá dừa nước.

Khu vực tiếp theo là vườn trồng dừa, phía dưới là các kênh dẫn nước cho vườn dừa đồng thời được tận dụng để nuôi cá. Cuối cùng là một công trình nhỏ dùng để thu gom và xử lý phế phẩm. Quá trình xử lý đơn giản chỉ là xay nhỏ và trộn các phế phẩm từ dừa.

Vườn dừa sẽ là lá phổi xanh cho cả khu du lịch, tạo bóng mát. Khách du lịch cũng có thể tham quan vườn dừa. Đồng thời, đây cũng là nguồn nguyên liệu chính cho các xưởng sản xuất thủ công và cung cấp nước dừa, cơm dừa cho nhà hàng và café. Các lạch nước nhỏ sẽ dẫn nước tự động từ kênh rạch xung quanh. Những lạch nước nhỏ này sẽ cung cấp nước cho vườn dừa luôn xanh tốt mà không cần dùng đến năng lượng để tưới. Đồng thời, chúng ta cũng có thể tận dụng nuôi cá để cung cấp một phần nhu cầu thực phẩm sạch cho nhà hàng.

Trái dừa sau khi thu hoạch sẽ được chuyển và các xưởng sản xuất. Đây chính là nơi hấp dẫn du khách nhất vì họ có thể tìm hiểu về quy trình tạo ra sản phẩm thủ công, thậm chí còn được trực tiếp tham gia qua trình làm. Các phần của trái dừa tươi được tận dụng tối đa để tăng hiệu quả sử dụng và giảm triệt để lượng phế thải ra môi trường. Đầu tiên, cơm dừa sẽ đưa vào xưởng làm kẹo và mứt dừa. Các phế thải của hai xuởng này chính là vụn cơm dừa sẽ được đưa vào nhà tái chế để làm phân bón và thức ăn cho hồ cá.

Quy trình làm kẹo dừa, phế phẩm là vụn cơm dừa được dùng nuôi cá và phân bón,

Xơ dừa sẽ được chuyển qua xưởng dệt thảm sau khi phơi khô, phế phẩm là xơ dừa vụn được dùng làm phân bón cho vườn dừa như bạn thường thấy.

Tiếp theo, gáo dừa sẽ được chuyển qua xưởng làm quà lưu niệm. Các vụn gáo dừa cũng tiếp tục đưa ra vườn dừa để làm phân bón. Như vậy các thành phần của trái dừa đều sử dụng có ích và gần như không có phế phẩm thải ra môi trường. Thậm chí, chúng ta có thể mở rộng thêm xưởng làm hàng lưu niệm, đồ nội thất từ gỗ dừa. Lá dừa nên tận dụng để đan thành tấm lợp mái nhà.

Các sản phẩm của các xưởng tiếp tục được đưa vào công trình chính để bán cho du khách. Số còn lại sẽ được xuất cho các thị trường lớn, gần nhất là TP HCM...

Như vậy, làng nghề sẽ giúp du khách trải nghiệm các nghề đặc sắc của Bến Tre mà không cần di chuyển quá nhiều. Đồng thời, chủ đầu tư nhận được hiệu quả kinh tế cao khi giảm được giá thành nguồn nguyên liệu vì được tận dụng hiệu quả, giảm năng lượng tưới nước, giảm chi phí phân bón cho vườn dừa và thức ăn cho cá. Quan trọng nhất là chúng ta gần như tái chế toàn bộ các phế phẩm từ các xưởng sản xuất.

Nguyễn Hữu Khánh