Theo khoản 1, 2 Điều 41 Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015, sửa đổi bổ sung bởi điểm c khoản 1 Điều 19 Luật Dân quân tự vệ năm 2019 về tạm hoãn gọi nhập ngũ và miễn gọi nhập ngũ, có 8 trường hợp tạm hoãn gọi nhập ngũ và 5 trường hợp miễn gọi nhập ngũ. Cụ thể:
Những công dân được tạm hoãn gọi nhập ngũ bao gồm:
a) Chưa đủ sức khỏe phục vụ tại ngũ theo kết luận của Hội đồng khám sức khỏe;
b) Là lao động duy nhất phải trực tiếp nuôi dưỡng thân nhân không còn khả năng lao động hoặc chưa đến tuổi lao động; trong gia đình bị thiệt hại nặng về người và tài sản do tai nạn, thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm gây ra được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận;
c) Một con của bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%;
d) Có anh, chị hoặc em ruột là hạ sĩ quan, binh sĩ đang phục vụ tại ngũ; hạ sĩ quan, chiến sĩ thực hiện nghĩa vụ tham gia công an nhân dân;
đ) Người thuộc diện di dân, giãn dân trong 3 năm đầu đến các xã đặc biệt khó khăn theo dự án phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trở lên quyết định;
e) Cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật;
g) Đang học tại cơ sở giáo dục phổ thông; đang được đào tạo trình độ đại học hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục đại học, trình độ cao đẳng hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo;
h) Dân quân thường trực;
Công dân được miễn gọi nhập ngũ bao gồm:
a) Con của liệt sĩ, con của thương binh hạng một;
b) Một anh hoặc một em trai của liệt sĩ;
c) Một con của thương binh hạng hai; một con của bệnh binh suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; một con của người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 81 % trở lên;
d) Người làm công tác cơ yếu không phải là quân nhân, công an nhân dân;
đ) Cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật từ 24 tháng trở lên.
Bạn không nói rõ bố bạn có phải là liệt sĩ hay mẹ và bà có còn khả năng lao động hay không? Nếu mẹ và bà bạn không còn khả năng lao động, bạn sẽ được tạm hoãn gọi nhập ngũ. Nếu bố bạn là liệt sĩ, bạn được miễn gọi nhập ngũ.
Pháp luật hiện hành không quy định về việc người không còn cha mẹ có được miễn nghĩa vụ quân sự, bạn không thuộc hai trường hợp nêu trên thì vẫn phải thực hiện nghĩa vụ quân sự.
Luật sư Phạm Thanh Bình
Công ty Luật Bảo Ngọc, Hà Nội