Ngôi mộ được xây dựng khá quy mô, đầu quay về hướng Tây trên khuôn viên 7,35x12,5m. Phía trước có một sân chơi rộng, có cả hồ nước nuôi cá, thả sen. Theo chị Tô Thị Thắm ngụ cư ở dưới chân núi, các công ty đến đây khai thác đất cát đã làm lộ ra ngôi mộ này.
![]() |
Hồ nhỏ phía trước ngôi mộ cổ. Ảnh: Minh Thảo. |
Song khi được người địa phương phát hiện hồi đầu tháng 3, bia mộ đã bị những kẻ đào mộ cổ đập vỡ phần đầu, chỉ còn lại phần dưới. Ông Ngô Liêm Kỹ (75 tuổi), một người tinh thông Nho học tại địa phương cho biết, khi người dân kéo nhau lên núi xem ngôi mộ, ông cũng đến xem và đọc được 3 chữ "Đại tướng quân" trên phần bia còn sót lại. Đến giữa tháng 4, đến lượt phần bia sót lại này cũng bị lấy mất.
Hiện phía trước mộ (sau chỗ đặt bia) có một lỗ hang nhỏ, theo người dân địa phương, là đường của những kẻ đào mộ để trộm đồ tùy táng.
Phó Phòng Văn hóa thông tin huyện Tuy Phước Trần Văn Tài cho biết, người dân địa phương trình báo về việc phát hiện ngôi mộ cổ từ hồi tháng 3, song thời điểm đó huyện có nhiều sự kiện nên không kịp kiểm tra. Đến giữa tháng 4 huyện mới phối hợp với Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Bình Định đến hiện trường xác minh.
![]() |
Phía sau bia mộ có một khe nhỏ được cho là do kẻ trộm mộ đào vào để tìm kiếm đồ tùy táng. Ảnh: Minh Thảo |
Ông Lê Văn Lào, cán bộ Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Bình Định, phỏng đoán: “Ngôi mộ này có thể là của một vị quan, tướng triều Nguyễn, chết trận trong khi chiến đấu với nhà Tây Sơn và được xây dựng vào khoảng đầu thế kỷ thứ 19”. Ngôi mộ làm bằng một loại vữa tổng hợp gồm vôi, sạn và có thể cả mật mía.
Ngành văn hóa tỉnh Bình Định đã đề nghị chính quyền địa phương có biện pháp bảo vệ ngôi mộ cổ, trong khi Bảo tàng Tổng hợp đang xin kinh phí khai quật mộ.
Minh Thảo