Vị trí máy bay MH17 bị rơi. Đồ họa: Lê Việt Chung.
Chiều 17/7, chuyến bay mang số hiệu MH17 chở 298 hành khách của Hàng không Malaysia Airlines (MAS) rơi ở phía đông Ukraine, nơi đang có chiến sự. Chuyến bay đang trên hành trình từ Amsterdam đến Kuala Lumpur. Giới chức Ukraine và Mỹ nghi máy bay bị bắn bằng tên lửa phòng không.
Chiếc Boeing 777 bay dọc biên giới phía đông của Ukraine. Máy bay đang ở độ cao 10.000 m khi biến mất khỏi màn hình radar. Trung tâm kiểm soát không lưu tại châu Âu Eurocontrol cho biết, tuyến đường này đã bị chính phủ Ukraine giới hạn độ cao 9.700 m.
Nhiều mối nghi ngờ cho rằng, máy bay của MAS đã bay vào vùng cấm bay và vô tình bị tên lửa bắn hạ. Theo Independent, phi cơ Boeing 777 bị rơi xuống địa phận thuộc lãnh thổ miền đông Ukraine khi đang bay phía trên vùng cấm bay chưa đầy 300 m. Các phi công của MAS có thể đã phớt lờ một số cảnh báo tránh không phận của Ukraine thay vì chuyển hướng về phía bắc hoặc phía nam. Phi công có thể được cơ quan không lưu Ukraine cảnh báo về mối đe dọa của lực lượng quân đội trên mặt đất, khi máy bay di chuyển ở độ cao hơn 9.100 m.
Cơ quan An ninh Ukraine hôm nay cáo buộc hai quan chức tình báo quân sự của Nga có liên quan đến vụ máy bay Malaysia bị bắn rơi ở miền đông, đồng thời công bố các đoạn băng ghi âm được cho là của tay súng ly khai và hai người này. Theo nội dung các cuộc trao đổi, một nhóm phiến quân đã bắn rơi một chiếc máy bay dân sự. Một quan chức của Bộ Nội vụ Ukraine cho biết, máy bay đã bị bắn hạ bởi hệ thống tên lửa phòng không Buk. Hệ thống tên lửa có phạm vi tấn công ở độ cao 10.000 m, nhưng nó cần đến phương pháp xạ kích để đẩy vận tốc máy bay lên 900 km mỗi giờ. Nếu điều này là thật, thì đây là một hành động có chủ ý.
Hiện trường rơi máy bay. Ảnh: Reuters.
Theo Andrew Charlton, người sáng lập nhóm chuyên gia hàng không Aviation Advocacy, việc một chiếc máy bay thương mại bị nhầm lẫn với một máy bay quân sự là có thể xảy ra. Việc máy bay bay trên khu vực của các nước đang có nội chiến và nguy cơ bùng nổ chiến tranh không phải là điều bất thường. Hãng hàng không của New Zealand từng bay qua nhiều vùng đang có chiến sự như Afghanistan và Iraq trên đường bay đến London trong nhiều năm.
Chỉ sau khi máy bay MH17 rơi được công bố, nhiều hãng hàng không mới thay đổi chính sách, tránh đường bay qua Ukraine. Không phận ở khu vực miền đông Ukraine đều đã bị giới hạn với các loại phi cơ dân sự, cho đến khi thông tin chi tiết và chính thức về nguyên nhân vụ MH17 được xác minh. Kế hoạch bay mà phi công đưa ra sẽ được kiểm tra tự động để tránh bay vào các không phận bị giới hạn. Theo Eurocontrol, tất cả chuyến bay được báo cáo sử dụng tuyến đường này hiện đều bị từ chối.
Theo New York Times, kết quả trong một cuộc khảo sát về các chuyến bay từ châu Âu tới châu Á tuần trước cho thấy, một số hãng hàng không đã chủ động tránh bay qua khu vực miền đông Ukraine để đảm bảo an toàn.
Bản đồ thể hiện chuyến bay từ châu Âu sang châu Á của các hãng Malaysia Airlines, Air France, British Airways, KLM, Lufthansa và Thai Airways. Đồ họa: New York Times.
MH17 được phép bay
Tuy nhiên, trong cuộc họp báo sáng sớm nay về vụ tai nạn máy bay MH17, Thủ tướng Malaysia Najib Razak xác nhận, chiếc Boeing 777 bị rơi khi đang trên đường bay từ Amsterdam đến Kuala Lumpur.
Theo The Star, ông khẳng định, đường bay trên đã được Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế tuyên bố là an toàn. Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế cũng xác nhận không phận MH17 đi qua không bị hạn chế.
Trước đó, MAS cũng khẳng định tuyên bố trên của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế tuyên bố là an toàn. Theo tổ chức này, không phận mà máy bay đang đi qua không bị hạn chế.
Chuyến bay số hiệu MH17 của Hãng hàng không Malaysia Airlines (MAS), khởi hành từ Amsterdam, Hà Lan về Kuala Lumpur và mất liên lạc ở trên không phận Ukraine. Anton Gerashchenko, quan chức Bộ Nội vụ Ukraine thông báo chuyến bay bị bắn hạ bởi hệ thống tên lửa phòng không Buk và toàn bộ 298 người trên phi cơ đều thiệt mạng. Phi cơ được phát hiện cháy trên mặt đất ở khu vực thuộc lãnh thổ miền đông Ukraine, cách biên giới Nga 50 km.
Thùy Linh