Công trình là đề tài tốt nghiệp vừa được bảo vệ thành công của 5 sinh viên lớp chế tạo máy 8-K43, Đại học Bách khoa Hà Nội.
Thiết bị gồm máy và một hệ thống điều khiển máy, nối ghép với một máy tính có cài đặt phần mềm điều khiển. Phần mềm này có nhiệm vụ mã hoá các dữ liệu điều khiển lấy từ chương trình gia công NC, sau đó truyền dữ liệu đã mã hoá xuống hệ thống điều khiển. Hệ thống điều khiển sẽ giải mã các dữ liệu và hướng các động cơ của máy vận hành theo chương trình đã thiết kế.
| Hiện nay việc sản xuất máy CNC ở Việt Nam mới chỉ dừng ở dạng IKD - lắp ráp. |
Ý tưởng ra đời máy CNC xuất phát từ thực tế là ĐH Bách khoa đã có một số máy CNC nhập nội cho sinh viên thực hành, nhưng các sinh viên lại không được thao tác trực tiếp mà chỉ đứng từ xa quan sát giáo viên thực hiện. Lý do là số lượng sinh viên lớn trong khi có quá ít máy, hơn nữa giá thành những chiếc máy này rất đắt (500 triệu đồng/chiếc), việc thay thế, sửa chữa rất tốn kém. Trong khi đó, với chiếc CNC tự tạo (tận dụng các linh kiện điện tử cũ như máy tính, thiết bị CD, VCD....), nhóm nghiên cứu chỉ phải bỏ ra khoảng 5 triệu, và nếu hỏng thì có thể trực tiếp sửa chữa. Ngoài ra, so với các máy CNC nhập nội, máy của nhóm còn có ưu điểm là phần mềm điều khiển có thể sử dụng một trong hai chế độ ngôn ngữ (tiếng Việt hoặc tiếng Anh), rất tiện cho người Việt Nam, đặc biệt cho các sinh viên cơ khí không được học tiếng Anh chuyên ngành.
Nhóm cũng thiết kế được một phần mềm hỗ trợ gia công (CAM). Với phần mềm này, việc lập trình NC bằng tay coi như được loại bỏ. Phần mềm hoạt động trong môi trường đồ hoạ Acad, vì vậy chỉ từ một bản vẽ 3D của sản phẩm gia công, sau khi chạy chương trình, chương trình sẽ tự động đưa ra một chương gia công NC tương ứng để gia công sản phẩm.
Tuy nhiên, do thiết kế và chế tạo trong thời gian ngắn (4 tháng), và các thiết bị lắp ráp đều là thiết bị cũ, nên sản phẩm CNC của nhóm chưa thực sự hoàn thiện. Độ ổn định làm việc của máy và độ chính xác khi gia công còn thấp. Hiện nhóm cũng mới chỉ dám tiến hành cắt gọt trên gỗ, chứ chưa thử nghiệm trên kim loại, do công suất động cơ cắt gọt chưa cao, và muốn cắt được kim loại thì cần có dụng cụ cắt gọt thích hợp.
Theo thầy Tăng Huy, Trưởng khoa Cơ khí, ĐH Bách khoa, chủ tịch hội đồng giám khảo xét duyệt đề tài, "công trình của nhóm nghiên cứu tuy còn nhỏ, ở mức mô hình là chính, nhưng đây là nỗ lực rất lớn trong điều kiện của chúng ta hiện nay, bước đầu mở ra hướng CNC hoá các máy công cụ ở Việt Nam".
Nguyễn Hữu Thắng, một thành viên của nhóm, cho biết mục tiêu chính là cung cấp một thiết bị dùng trong dạy học với giá rẻ, sinh viên có thể trực tiếp làm trên máy. Nếu có thể sản xuất trên quy mô lớn, thị trường đầu tiên sẽ là các trường đại học, cao đẳng, trung cấp..., nơi mà các máy điều khiển theo chương trình số dùng trong đào tạo là không có hoặc rất hạn chế.
Sau khi nhóm nghiên cứu công bố kết quả, đã có một số công ty đề nghị đầu tư sản xuất, như Công ty Bách khoa, Công ty thiết bị trường học... Khi bảo vệ đề tài, sản phẩm của nhóm nghiên cứu mới chỉ dừng ở máy 2 trục. Tuy nhiên, chỉ 3 ngày sau đó họ đã phát triển thành máy 3 trục. Đây là thành quả mà ngay cả các thành viên trong nhóm cũng không ngờ tới. Sau khi tốt nghiệp, nhóm nghiên cứu đã quyết định tiếp tục công trình với mong muốn hoàn thiện sản phẩm, phát triển thêm các tính năng của máy (đặc biệt phần mềm hỗ trợ gia công), phát triển thành máy CNC 5 trục (là máy hiện đại nhất hiện nay).
Nhật Minh