Các chiến đấu cơ J-10 của Trung Quốc đến gần quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư hồi đầu năm. Ảnh: asianews.it
Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho hay, chiều 23/11, máy bay trinh thám Tu-154 và phi cơ quân sự Y-8 của Trung Quốc tiến vào phía trên vùng nam Hoa Đông. Trong đó, chiếc Tu-154 bay cách khu vực mà Nhật Bản xem là không phận phía trên quần đảo Senkaku/Điếu Ngư chỉ 40 km.
Hai chiến đấu cơ F-15 đã lập tức được Tokyo điều ra ngăn chặn các máy bay của Bắc Kinh. Bộ Ngoại giao Nhật Bản cũng cho biết, nước này đã bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ về động thái trên đối với sứ quán Trung Quốc ở Tokyo và tái khẳng định về chủ quyền của Nhật Bản với Senkaku/Điếu Ngư.
Shen Jinke, một phát ngôn viên của không quân Trung Quốc, xác nhận trên truyền thông quốc gia rằng "hai máy bay trinh sát lớn đã thực hiện nhiệm vụ tuần tra, với sự hỗ trợ của các máy bay cảnh báo sớm và các chiến đấu cơ".
"Việc tuần tra phù hợp với thông lệ chung của quốc tế. Các chuyến bay quốc tế thông thường sẽ không bị ảnh hưởng", Telegraph dẫn lời ông Jinke nói. "Các phi công quân đội sẽ thực hiện các biện pháp đối phó với những mối đe dọa trên không, nhằm bảo vệ an ninh cho không phận quốc gia".
Quyết định thành lập "Vùng Nhận dạng Phòng không Biển Hoa Đông" được Trung Quốc tuyên bố hôm 23/11, bao trùm không phận phía trên quần đảo tranh chấp với Nhật Bản Senkaku/Điếu Ngư. Theo quyết định này, các phi cơ bay vào khu vực phải tuân thủ mệnh lệnh của Trung Quốc, nếu không quân đội nước này có quyền "vận dụng các biện pháp phòng vệ khẩn cấp".
Bản đồ cho thấy vùng nhận dạng phòng không mà Trung Quốc vừa tuyên bố (đường gạch đỏ). Đồ họa: BBC/CDM
Vùng phòng không mà Trung Quốc đưa ra chồng lấn lên vùng phòng không của Nhật, vì vậy máy bay của các bên đều có nguy cơ bị cảnh báo, truy đuổi, làm gia tăng nguy cơ xung đột ở phía trên quần đảo tranh chấp. Tháng trước, Trung Quốc từng điều các máy bay không người lái đến khu vực, khiến Nhật đe dọa sẽ bắn hạ bất cứ máy bay nào xâm phạm không phận và bất tuân mệnh lệnh. Đáp lại, Bắc Kinh nói sẽ coi hành động bắn máy bay là lời tuyên bố chiến tranh.
Trước việc Trung Quốc lập khu phòng không gây tranh cãi, Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida cho biết nước này không chấp nhận việc làm của Trung Quốc và coi đây là "hành động đơn phương gây nguy hiểm bởi những sự việc không thể lường trước có thể diễn ra".
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel nhấn mạnh, quần đảo Senkaku/Điếu Ngư nằm trong phạm vi hiệp ước an ninh Mỹ - Nhật. Điều này đồng nghĩa với việc Washington có trách nhiệm bảo vệ nếu đồng minh bị tấn công.
Anh Ngọc