Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản hôm 3/1 công bố nội dung ghi âm điện đàm giữa kiểm soát không lưu tại sân bay Haneda với máy bay A350 của Japan Airlines và phi cơ tuần thám DHC-8-315 thuộc biên chế Cảnh sát biển Nhật Bản.
Liên lạc bắt đầu lúc 17h43 khi máy bay A350 của Japan Airlines điểm danh, kiểm soát không lưu hồi đáp và cho phép máy bay tiếp cận đường băng 34R (đường băng C) tại sân bay Haneda. Gần hai phút sau, kiểm soát không lưu thông báo máy bay Japan Airlines có thể "hạ cánh mà không gặp vấn đề gì", phi công trên chiếc A350 đọc lại chỉ dẫn để xác nhận.
17h45, máy bay tuần thám mã hiệu JA722A của Cảnh sát biển Nhật Bản liên lạc với đài không lưu, nói rằng họ đang trên đường lăn C. Kiểm soát viên không lưu thông báo chiếc DHC-8-315 sẽ được cất cánh đầu tiên và yêu cầu phi cơ di chuyển đến điểm dừng chờ sát đường băng tại vị trí C5.
Lực lượng cứu hộ quanh xác máy bay tuần thám sau tai nạn ở sân bay Haneda hôm 2/1. Ảnh: AFP
Cơ trưởng DHC-8-315 xác nhận bằng cách đọc lại chỉ dẫn. "Đang di chuyển tới điểm dừng chờ C5, thứ tự cất cánh số một, cảm ơn", phi công nói. Không có liên lạc nào giữa đài không lưu với hai máy bay sau thời điểm này. Chiếc A350 tiếp đất lúc 17h47 và va chạm với máy bay DHC-8-315 trên đường băng.
"Bản ghi âm cho thấy máy bay cảnh sát biển chưa được phép tiến vào đường băng vào thời điểm đó", Toshiyuki Onuma, phó tổng giám đốc Cục Hàng không Dân dụng Nhật Bản, cho hay.
Một quan chức Cảnh sát biển Nhật Bản tiết lộ cơ trưởng Genki Miyamoto đã thông báo với sở chỉ huy rằng máy bay được "cấp phép tiến vào đường băng để cất cánh", nhưng thừa nhận không có dấu hiệu nào trong bản ghi âm thể hiện điều đó.
"Chúng tôi đang nộp tài liệu liên quan và sẽ hợp tác toàn diện với các nhà điều tra để bảo đảm áp dụng mọi biện pháp an toàn để ngăn sự cố này tái diễn", Bộ trưởng Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch Nhật Bản Tetsuo Saito cho hay.
Đài truyền hình Nhật Bản NHK trước đó dẫn lời quan chức Bộ Đất đai, Hạ tầng, Giao thông và Du lịch nói rằng vụ tai nạn có thể xảy ra do "cơ trưởng cảnh sát biển hiểu nhầm chỉ dẫn từ kiểm soát viên không lưu".
Flight Safety Foundation (FSF), tổ chức an toàn hàng không tại Mỹ, cho rằng sai sót liên lạc, điều phối không lưu thường đóng vai trò không nhỏ trong các vụ tai nạn hoặc suýt va chạm trên đường băng. Tình trạng thiếu các hệ thống điện tử để cảnh báo nguy cơ va chạm dưới mặt đất cũng là mối lo ngại.
Khoảnh khắc lửa bao trùm máy bay A350 tại sân bay Haneda hôm 2/1. Video: Reuters
Sự cố xảy ra tại sân bay Haneda hôm 2/1 trong lúc máy bay A350 hạ cánh sau khi hành trình từ thành phố Sapporo đến Tokyo, còn chiếc DHC-8-315 chuẩn bị cất cánh để chuyển đồ cứu trợ đến khu vực bị tàn phá do động đất ngày đầu năm.
Toàn bộ 367 hành khách và 12 thành viên phi hành đoàn phi cơ Japan Airlines sơ tán thành công trước khi ngọn lửa bao trùm phi cơ, ít nhất 17 người bị thương nhưng không nguy hiểm tính mạng. Cơ trưởng máy bay cảnh sát biển thoát hiểm và bị thương nặng, 5 người còn lại trên máy bay thiệt mạng.
Vũ Anh (Theo NHK, Reuters)