Thập niên 2000, Mắt đen là ca khúc "cua gái" của cánh con trai Đại học Kiến trúc, Kinh tế, Xây dựng... ở Hà Nội. Hình ảnh những gã trai trông "ngầu đời", lãng tử ôm đàn guitar trong các buổi tiệc sinh viên - sao chép hình ảnh của ban nhạc Bức Tường - cất giọng hát Mắt đen khiến trái tim nhiều cô gái tuổi đôi mươi tan chảy. Trong đám bạn năm ấy, có những người ra về thắc thỏm mãi hình ảnh gã trai trong lòng. Nhiều người tưởng như lời hát dành riêng họ, bởi cô gái nào ở lứa tuổi ấy chẳng nghĩ mình có đôi mắt huyền. Dù các chàng trai đôi khi chỉ muốn thỏa tham vọng gieo thương nhớ hàng loạt, để rồi khoái trá khi được bạn bè đặt biệt danh "sát gái".
* Trần Lập và Trần Tuấn Hùng biểu diễn "Mắt đen" năm 2004
Sâu trong đáy mắt, em nói gì đôi mắt huyền
Không là cao xa, không thật gần nhưng chứa chan
Khi anh mất lối trên con đường xa
Trong đôi mắt em ấm lửa soi lối về
Khi anh vấp ngã mắt em luôn dịu êm, rồi đốt cháy lên cho niềm kiêu hãnh tới...
Có lời tỏ tình nào ngọt ngào, dịu dàng, ngông cuồng mà đi thẳng vào tim các cô gái hơn thế. Đôi mắt vẫn được ví là cửa sổ tâm hồn, đặc biệt với phụ nữ. Giờ đây, có người con trai nhìn sâu vào đôi mắt đó để dò tìm trái tim cô. Rồi như con chiên trước Chúa, anh nguyện dẫu ngang tàng ở đâu, mất lối ở nơi nào cũng sẵn sàng quay trở về quy phục trong "đôi mắt em". Trong tiếng guitar chậm rãi mà dứt khoát, chính xác từng nốt của Trần Tuấn Hùng, Trần Lập cất giọng hát vừa mạnh mẽ, hào sảng vừa dịu dàng. Các chàng trai sau đó cũng cố "sao chép" cái vẻ dữ dội xen lẫn ngọt ngào đó khi thể hiện Mắt đen. Đúng là những thứ khiến "bọn" con gái dễ "chết". Và nữ giới, dù có yếu mềm đến đâu cũng thích được trở thành chốn vững chãi để người đàn ông của họ ngoan ngoãn trở về. Giờ, có người nói đôi mắt cô là "ngọn lửa ấm soi lối về", "dịu êm đốt cháy lên cho niềm kiêu hãnh tới", có ai mà không vội vàng tan chảy. Nhưng, lời của gã trai có lẽ chân thành.
Trần Tuấn Hùng (trái) và cố nhạc sĩ Trần Lập song hành với nhau nhiều năm và gắn bó đặc biệt cùng ca khúc "Mắt đen".
Muốn được bên em để đắm chìm trong mắt huyền
Đến từ đáy mắt khi cao vời đôi mắt ơi
Ngủ vùi khung tranh trắng trơn ngày qua
Bao nhiêu ước mong sao còn như quá xa
Màu nào ước muốn? Màu nào đầy vơi?
Màu nào cháy lên như lời đôi mắt nói?
Vì sao lại là đôi mắt? "Với những người đang yêu thì tất cả sẽ thể hiện qua ánh mắt, sự yêu thương, bao dung, hờn giận... Người ta có thể giấu mọi thứ, trừ đôi mắt là nơi không thể che giấu được", guitarist Trần Tuấn Hùng - người từng song hành Trần Lập biểu diễn Mắt đen trên mọi sân khấu từ thuở ca khúc ra đời đến khi nhạc sĩ mất - chia sẻ. Ánh mắt có lời. Ánh mắt biết nói những điều cần nói. Khi đắm chìm trong đôi mắt của người yêu, cả thế giới - không gian, thời gian - dường như trống trơn, vô nghĩa. Mọi sắc màu hiển hiện đều là màu hạnh phúc ánh lên từ đôi mắt. Sau khi buông những lời mật ngọt, chàng trai táo bạo hơn một bước khi dồn dập ngợi ca đôi mắt của nàng cùng sự "hiến mình" tự nguyện:
Mắt đen đôi khi lung linh thật tinh khôi
Mắt đen ôi trái tim anh thuộc về em
Mắt đen ơi khát khao cháy một lần thôi
Mắt đen hãy thắp lên ngọn lửa đam mê
Mắt đen được Trần Lập viết năm 1997 với lời tiếng Anh và tên gọi ban đầu là Black Eyes. Những câu đầu trong bản tiếng Anh viết: "Cause' your black eyes, burn my mind, burn my life. Something right, something wrong, I can see...". Guitarist Trần Tuấn Hùng nhớ họ biểu diễn bằng nhạc cụ điện tử tại Nhà thi đấu Đại học Xây dựng và được khán giả yêu thích ngay từ lần đầu ra mắt. Năm 2003, khi tìm được phần đệm guitar hoàn hảo, Mắt đen được thu âm trong album Vô hình và trình diễn tại tour 9+ xuyên Việt. Từ đó trở đi, Mắt đen luôn nằm trong danh sách ca khúc biểu diễn của Bức Tường.
* Bộ đôi tập ca khúc trong phòng khách sạn ở Seoul, Hàn Quốc năm 2012
Trần Tuấn Hùng không nhớ nổi đã bao nhiêu lần họ biểu diễn ca khúc cùng nhau. Lần anh ấn tượng nhất là trong Rock Storm 2012 tại Sân vận động Quân khu bảy, TP HCM. "Khoảng 20.000 khán giả cùng bật flash và hát theo, một hình ảnh kỳ diệu nhất mà chúng tôi từng có", Tuấn Hùng nhớ lại.
Sau khi Trần Lập qua đời năm 2016, Trần Tuấn Hùng tự đưa ra "lời nguyền" sẽ không đệm đàn cho bất kỳ ai khác hát ca khúc này. Anh lý giải: "Gần như tất cả tác phẩm của Bức Tường trong năm album đều do Trần Lập viết. Với Bức Tường, bài nào cũng có những cảm xúc và kỷ niệm. Tuy nhiên, Mắt đen là một góc riêng biệt của tôi và Trần Lập, chúng tôi đã chơi cùng nhau gần như tất cả những lần xuất hiện, ở nhà riêng, ở sân khấu dã chiến, ở những buổi sinh nhật, trong các liveshow hay trong những chuyến lưu diễn nước ngoài... Đó hơn một bản nhạc, mà là một tình bạn".
* Bức Tường biểu diễn "Mắt đen" năm 2012
Trong liveshow Ngày trở về tưởng nhớ Trần Lập hôm 26/3, hình ảnh của tình bạn đó được tái hiện. Trần Tuấn Hùng vẫn giữ lời thề với ca khúc, nhưng con trai anh - An Nguyên - đã thay bố chơi nhạc. An Nguyên đệm đàn cho người bạn Hoàng Duy hát trong không gian của quán cà phê 1995 Buctuong Story - một điểm cầu kết nối với sân khấu chính ở tòa nhà cao nhất Hà Nội. Tuấn Hùng chia sẻ anh xúc động khi chứng kiến màn biểu diễn của con. "Trong khoảnh khắc ấy, hình ảnh về những ngày đầu tiên khi tôi gặp Trần Lập và đệm đàn cho anh ấy hát tham gia các cuộc thi Giọng hát hay Hà Nội khoảng năm 1993, 1994 lại xuất hiện, cũng với một tinh thần y như vậy, say mê và đầy hy vọng".
Ngày 17/3 đánh dấu tròn hai năm Trần Lập qua đời. Anh không còn trực tiếp cất giọng hát Mắt đen. Người bạn của anh - Trần Tuấn Hùng - có thể vĩnh viễn cất giữ bản nhạc trong ký ức riêng của hai người chứ không chơi cho một ai khác. Nhưng nhiều thế hệ như con Trần Lập, con Tuấn Hùng sẽ tiếp tục đệm đàn và hát, để ngọn lửa từ Đôi mắt mãi "lung linh thật tinh khôi".
Hoàng Thi