Cho đến giờ, ngay cả khi Diego Maradona đã qua đời, bàn thắng "Bàn tay của Chúa" của ông cách đây 34 năm vẫn gây tranh cãi bậc nhất lịch sử bóng đá thế giới - diễn ra trong trận Tứ kết World Cup 1986 trên sân Estadio Azteca ở Mexico City. Ngày 22/6, mặt trời đạt thiên đỉnh vào giữa trưa, tạo thành mảng tối bên phần sân của Argentina, phía phải điểm giao bóng.
Có rất nhiều bức ảnh chụp về khoảnh khắc Maradona giơ tay như đụng trái bóng nhưng không có tấm nào chụp đúng thời điểm ngón tay ông chạm vào cả, hoặc là sớm hoặc là muộn hơn một tích tắc. Và hình ảnh hoàn toàn có thể nói không đầy đủ sự thật.
Nhiều người chắc như đinh đóng cột rằng Maradona đã dùng tay để mở tỷ số ở phút 51, mà không cần xem lại băng ghi hình. Nhưng bình luận viên Barry Davies của đài BBC và phần lớn khán giả trên sân lúc đó chỉ nghĩ đến một tình huống việt vị mà thôi. Họ mất đến 30 giây để nghe ngóng về cái gọi là "Bàn tay của Chúa" và đến tận bây giờ, không ai chắc chắn điều gì.
Trên sân, chỉ bản thân Maradona, thủ môn Peter Shilton và hậu vệ Terry Fenwick mới biết chính xác điều gì đã xảy ra. Fenwick cùng Glenn Hoddle đuổi theo trọng tài chính Bin Nasser đến tận giữa sân để cùng với phản đối. Nhưng quá khó cho Bin Nasser, ông không thể tin tưởng 100% vào thứ mà ông không chứng kiến.
Cả hai bàn thắng của Maradona trong trận đấu này giống như hai mặt của đồng xu vậy. Bàn thứ hai tuyệt đẹp nhưng "Bàn tay của Chúa" là gì? Một con quái vật ư? Tuy nhiên, với người dân Argentina, bàn thắng mập mờ của Maradona là một tuyệt phẩm, theo lớp nghĩa "lấy lại công bằng".
"Ai cướp được gì của kẻ trộm thì sẽ được tha thứ cả 100 năm", là khẩu hiệu của hàng ngàn người tại Buenos Aires ngay sau khi tiếng còi kết thúc trận đấu vang lên. Mối quan hệ giữa Vương quốc Anh và Argentina khi đó đang rất căng thẳng, sau cuộc chiến siêu tốc để chiếm quần đảo Falkland/Malvinas. Người dân Argentina phản đối "Bà đầm thép" Margaret Thatcher và rất nhiều cử tri trong lòng nước Anh cũng vậy.
Bốn năm trước trận đấu sẽ trở nên kinh điển này, khói súng đã bốc lên giữa hải quân Anh và Argentina. Giới truyền thông của hai nước đều lên cơn sốt, vẽ ra những kịch bản điên rồ và tồi tệ nhất trước trận. Nhưng những gì diễn ra trên sân Azteca không nóng chút nào.
Trước giờ bóng lăn, các cầu thủ Argentina trao cho mỗi đồng nghiệp đối phương một bức tranh như một cử chỉ thể hiện tình hữu nghị hoặc đơn giản là làm dịu những cái đầu nóng trên khán đài. "Quả bom" được tháo ngòi nhẹ nhàng như thế.
Trên khán đài, không khí giãn ra với bia lạnh được phục vụ tận nơi. Mặt trời lên cao, tiếng người ca hát và hò hét giống như một kỳ nghỉ ở bãi biển hơn là những màn đấm nhau, khiêu khích mà người ta lo ngại. Ước tính, đã có 110.000 khán giả chứng kiến trận đấu này trực tiếp trong khi sức chứa của sân Azteca là 87.000 chỗ ngồi.
Trên sân, các cầu thủ Argentina thong thả chuyền bóng, tìm kiếm khoảng trống còn Anh như một "con mèo què sợ nước", rụt rè và yếm thế trước đối thủ mạnh nhất nhì thế giới khi đó. Họ không còn là "Sư Tử Anh" kiêu hãnh của 20 năm trước nữa.
90 giây trước bàn mở tỷ số, thủ thành Shilton vừa trổ tài sau một tình huống nguy hiểm, như một lời cảnh tỉnh đến hàng thủ Anh. Ông cảm nhận được cái gì đó sắp đến vì màu áo Xanh – Trắng đang xuất hiện nhiều dần bên phần sân của tuyển Anh, mở toang đường đến khung thành mà ông trấn giữ.
Một cú phất bóng hỏng của Terry Butcher tạo cơ hội cho Argentina lên bóng. Họ lập tức tràn lên phần nữa sân. Bóng qua chân Sergio Batista và Hector Enrique trước khi Julio Olarticoechea kiểm soát. Maradona là người tiếp theo có bóng để rồi 10 giây sau, lưới Anh rung lên.
Peter Shilton ngay lập tức chỉ vào tay, "tố cáo" Maradona. Terry Fenwick và Glenn Hoddle đuổi theo khiếu nại trọng tài. Nhưng những tuyển thủ Anh khác lại rất hờ hững, người thì chưa hiểu điều gì xảy ra, người thì trở lại điểm giao bóng còn người thì chỉ đơn giản là đi bộ theo dòng người.
Quay ngược thời gian về 10 giây trước bàn thắng, Maradona cầm bóng từ bên trái lao thẳng trung lộ, tăng tốc và loại bỏ lần lượt Hoddle, Peter Reid, Trevor Steven, Fenwicck. Butcher áp sát nhưng Maradona đã kịp vẩy trái bóng sang bên phải cho Jorge Valdano. Valdano hơi giật mình và không thể khống chế trái bóng. Nhưng đúng lúc này Hodge xuất hiện và phá bóng bất cẩn khiến bóng bị hất ngược về phía khung thành đội nhà.
Bóng treo trên cao và chỉ có mỗi Maradona thuận đà nhảy lên tranh chấp với thủ thành Shilton - người vừa có lợi thế chiều cao vừa có thể dùng tối đa sải tay của mình. Nhưng Shilton đẩy hụt và Maradona "bằng một cách nào đó" tiếp xúc làm trái bóng rơi vào lưới.
Ngay cả trước khi bóng lăn qua vạch vôi, cả Shilton lẫn Fenwick đã giơ tay phản đối bàn thắng này. Trong bốn giây sau đó, Maradona khẽ liếc nhìn trọng tài và nhận ra không có tín hiệu nghi hoặc gì từ vị vua áo đen. Ông vẫy tay gọi đồng đội ăn mừng, trong niềm phấn khích vì ghi được một bàn thắng để đời. 1-0 cho Albiceleste.
Bàn thắng đó đã kết thúc trận đấu từ rất sớm nhưng nó để lại hậu quả suốt 34 năm qua, và chắc chắn sẽ kéo dài cả thế kỷ nữa. Người ta tranh cãi nhau khi xếp nó là bàn thắng của thiên thần, thiên tài, thiên sứ hay của quân lưu manh, quỷ sứ, thằng ăn trộm... từ đó đến giờ.
Ngay trong ngày cuối của Maradona, cựu thủ thành Peter Shilton vẫn không có lời tốt đẹp nào, ngoại trừ sự hậm hực về "Bàn tay của Chúa". Ông cũng như Sir Bobbby Robson, Tery Butcher và Chris Waddle... vẫn than phiền về công lý cho Anh đến tận ngày nay.
Shilton yêu cầu Maradona xin lỗi chính thức nhưng Cậu bé Vàng nói thế nào được về chuyện mà ông không cảm thấy hối hận và không ai chắc chắn pha dùng tay của Maradona có thực sự diễn ra hay không? Theo quan điểm của Maradona, ông đã khôn ngoan đánh bại đối thủ cơ bắp bằng trí tuệ, thế là công bằng! Vì ngay bản thân chữ "công bằng" cũng không phải là một khái niệm tuyệt đối.
Ngay cả ở nước Anh, những tờ báo chính thống lại tỉnh táo hơn cả người trong cuộc. Họ chỉ ra những điểm hạn chế trước đối thủ, rằng người Anh đã thua ngay từ trước khi bóng lăn vì lựa chọn chơi thứ bóng đá tiêu cực. Tờ The Times còn so sánh các cầu thủ Anh như những người nông dân tay không vây quanh một con bò đã đứt xích (Maradona).
Tờ Daily Mail thì cho rằng bàn thắng của Maradona là một sự ngẫu nhiên. Đúng là ông không thể tính trước sẽ dùng tay đấm bóng vào lưới Anh ở phút 51 nhưng không có nghĩa là trong bản năng của ông không xuất hiện suy nghĩ này: Maradona là người muốn chiến thắng bằng mọi giá, như nhiều ngôi sao thể thao tầm cỡ nước Anh mà thôi.
Năm 2015, Maradona có dịp gặp lại trọng tài chính Ali Bin Nasser. Ông tặng cựu trọng tài một chiếc áo với thông điệp "Tặng người bạn mãi mãi". Bin Nasser tặng lại một bức ảnh chụp vòng tròn trung tâm sân Azteca trước giờ bóng lăn 30 năm trước. Maradona và Shilton cũng đã bắt tay nhau dưới sự chứng kiến của Bin Nasser.
Tuy nhiên, trọng tài biên Dochev lại chịu số phận khác. Cho đến khi qua đời năm 2017, ông vẫn bị người dân Bulgaria tẩy chay vì dính líu đến "Bàn tay của Chúa".
Nhưng điều đó có là gì khi chủ nhân của kỳ quan ấy cũng đã trở về trong vòng tay của Chúa.
Trâm Anh (theo Thesefootballtimes)
