Startup công nghệ giáo dục trong đào tạo trực tuyến Topica vốn nổi tiếng không chỉ nhờ khoản đầu tư 50 triệu USD gần đây từ Northstar Group mà còn được biết đến như "ông trùm" trong cộng đồng startup Việt Nam với vai trò bệ phóng cho nhiều nhà sáng lập, doanh nhân khởi nghiệp.
Topica khai sinh ra Topica Mafia - một 'mạng lưới ngầm' quy tụ nhiều tên tuổi trong làng khởi nghiệp với xuất thân từ các cựu quản lý, lãnh đạo, chuyên gia và cố vấn thuộc Topica Edtech Group. Hình thức liên minh "Mafia công nghệ" cũng là bí quyết tạo nên thành công của nhiều startup tại Silicon Valley.
Các nhóm Google Mafia, Facebook Mafia hay Paypal Mafia cũng quy tụ hàng trăm gương mặt nổi bật là các cựu đồng sáng lập, quản lý, nhân viên của các công ty đã thành công. Trong nhóm, họ tiếp tục giúp đỡ lẫn nhau âm thầm hoặc công khai, tham gia điều hành hay sáng lập các công ty mới đình đám.
Các "cựu Paypal" sau này sáng lập nên nhiều công ty có giá trị thị trường trên một tỷ USD như Youtube, Linkedin, Tesla Motors, Palantir Technologies, SpaceX, Yelp và Yammer. Các "cựu Facebook" cũng tạo nên một mạng lưới các nhà sáng lập startup hùng mạnh, với những tên tuổi như Asana, Quora, Cloudera, Path...
Tham gia vào một mạng lưới "mafia công nghệ" mạnh, các nhà sáng lập không chỉ tích lũy được kinh nghiệm, mà còn xây dựng được mạng lưới liên minh mạnh mẽ. Các công ty công nghệ coi mạng lưới "Mafia" của mình là niềm tự hào, lợi thế quan trọng, giúp họ tiếp cận thông tin về các công nghệ, ý tưởng mới nhanh chóng, tạo dựng các liên minh để cạnh tranh trên các mặt trận mới, và thu hút nhân tài.
Nhiều thành viên của Topica Mafia như Appota, Monkey Junior, Wefit, Kyna.vn, Logivan, Uiza, Atadi, Beeketing, Ella Study...là các startup triệu đô với khoản gọi vốn khủng, sản phẩm được đánh giá tiềm năng, được xây dựng trên nền tảng công nghệ mạnh với quy mô thị trường hứa hẹn. Nhóm này cũng nổi tiếng với phong cách khởi nghiệp mạnh mẽ, thẳng thắn, nhiều triết lý và nguyên tắc riêng biệt, dám đối mặt thất bại với đa phần CEO, nhà sáng lập với tuổi đời trẻ - cuối 8x, đầu hoặc giữa 9x.
Nguyễn Đức Anh, Nhà sáng lập và Giám đốc điều hành của Uiza, một thành viên của Topica Mafia từng đưa lời khuyên không nên startup quá sớm.
Tốt nghiệp Đại học Troy (Mỹ), Đức Anh từng là chuyên gia phân tích GIS tại CGI Group sau đó thành công với startup VNLOCTRA. Hiện công ty này vẫn hoạt động với doanh thu hơn 1 triệu USD mỗi năm. Năm 2016, Đức Anh tham gia Topica thông qua chương trình FIR (Founder-In-Residence), chuyên tuyển dụng và đào tạo các nhà sáng lập startup tương lai, với vị trí Giám đốc cấp cao phát triển sản phẩm quốc tế.
"Trước khi muốn làm gì của riêng mình, hãy lùi lại một bước và tích luỹ đủ hành trang. Khởi nghiệp là một quá trình gian nan, đầy khó khăn, giống như đi săn vậy. Nếu bạn đi săn bằng tay không thì có rất nhiều khả năng bạn sẽ trở thành con mồi. Topica là nơi hiếm hoi tại Việt Nam có thể giúp bạn tăng được tỷ lệ sống sót khi làm startup", Đức Anh nói.
CEO Uiza nhấn mạnh những ai muốn khởi nghiệp cần tích lũy được ít nhất ba thứ: kinh nghiệm,vốn và mạng lưới quan hệ.
"Hãy rèn kinh nghiệm ở một môi trường tạo điều kiện cho bạn quản lý và có cao thủ hướng dẫn. Số vốn tích lũy được không phải để bạn trả lương người khác hay nuôi mình, mà dùng để duy trì cuộc sống cho gia đình bạn trong ít nhất 1-2 năm đầu khởi nghiệp. Mối quan hệ cũng đặc biệt quan trọng. Sau khi làm việc tại Topica, tôi được nhà sáng lập của công ty này là anh Phạm Minh Tuấn giới thiệu với rất nhiều quỹ đầu tư, thậm chí đứng ra bảo đảm bằng uy tín để họ có thể yên tâm làm việc với startup mới như Uiza", Đức Anh chia sẻ.
Uiza là ứng dụng sử dụng công nghệ truyền dẫn video và livestreaming bằng AI (Trí tuệ nhân tạo) và Machine Learning (Học Máy), ra mắt thị trường tháng 2/2018. Chỉ trong 10 tháng, startup này hoàn thành hai vòng gọi vốn với định giá cao kỷ lục cho một công ty khởi nghiệp giai đoạn đầu ở Đông Nam Á.
Nhà đầu tư gần đây nhất của Uiza là một quỹ đầu tư hàng đầu của Silicon Valley đã rót vốn vào hầu hết các tên tuổi lớn trong ngành công nghệ của thế giới. Ngoài ra, Uiza cũng giành giải Nhất cuộc thi Startup Arena của TechinAsia tại Jakarta, Indonesia tháng 10/2018.
Từng là Giám đốc dự án tại Topica từ năm 21 tuổi, Nguyễn Trọng Duy hiện là đồng sáng lập của Ella Study.
Tiết lộ về văn hóa làm việc, khởi nghiệp trong Topica, Duy cho biết, làm việc ở Topica là chấp nhận nghe mắng bất kể ngày đêm. Nếu tự coi mình là một người làm thuê, bạn sẽ không thể chịu được sức nóng. Bù lại, đây là môi trường sòng phẳng hiếm hoi đề cao năng lực hơn tuổi tác. Nhân viên được thưởng nóng khi nói thẳng, chỉ trích sếp, được đề nghị đổi sếp, thậm chí "xin ghế" của sếp.
Duy cũng cho biết một kinh nghiệm khác của Topica đã theo anh gần 10 năm nay là phương pháp "con voi" - cách biến mọi vấn đề phức tạp nhất trở thành một sơ đồ hình cây, bảng hay khối, tránh việc "thầy bói xem voi". Việc này giúp các nhóm dễ hiểu nhau hơn khi bàn bạc, phân chia công việc, không bỏ sót khía cạnh nào. Mọi dự án, mọi công việc đều bắt đầu từ hệ thống hóa tư duy quản trị dự án, minh bạch tiến độ chung và bất cứ thành viên mới nào cũng có thể bắt nhịp.
Ella Study hiện là một startup mảng giáo dục được đánh giá cao. Đây là nền tảng kết nối trực tuyến học viên, tư vấn viên và các trường đại học, với mục tiêu đơn giản hóa việc du học theo định hướng. Hiện startup này có hơn 2.000 du học sinh đăng ký, hơn 13.000 người theo dõi, 100 học viên và 25 đối tác trường đại học trong và ngoài nước.
Tháng 11/2018, Ella Study được bình chọn trong top 5 cuộc thi Startup Việt 2018 do báo điện tử VnExpress tổ chức và top 10 cuộc thi Khởi nghiệp sáng tạo quốc gia (trong khuôn khổ sự kiện Techfest 2018 của Bộ Khoa học và Công nghệ).
Là một trong những startup tăng trưởng nổi bật trong hai năm gần đây, Nguyễn Khôi - Nhà sáng lập và Giám đốc điều hành của WeFit được bình chọn trong danh sách 30U30 của tạp chí Forbes Vietnam năm 2018.
Trước đó, Khôi có kinh nghiệm 5 năm trong lĩnh vực khởi nghiệp Internet, từng làm cho các công ty lớn về công nghệ trên thế giới và Việt Nam. Khôi cũng từng là nhà đồng sáng lập của Topica Edumall - nền tảng khoá học trực tuyến qua video lớn nhất Đông Nam Á.
"Nếu bạn là một người trẻ muốn thành công trong con đường khởi nghiệp nhưng chưa rõ cách làm, chưa rõ định hướng, thì nên tìm một môi trường để rèn luyện trước khi lao ra biển lớn", Khôi nói.
Ba điểm giá trị nhất của Khôi trong quá trình rèn luyện là định hình được mục tiêu của bản thân và đội ngũ làm việc, được huấn luyện và cố vấn bởi các 'cao thủ' trong ngành và thực chiến để trải nghiệm và thất bại với ít rủi ro nhất, từ đó rèn luyện được bản lĩnh đối mặt với những bài toán lớn.
"Một trong những lần tôi bị 'đánh đập' nhớ đời là bởi tội 'hóng hớt'. Khi đó, tôi còn trẻ và mới gia nhập Topica nên rất hứng thú với các mô hình mới hay những câu chuyện tầm chiến lược. Nhưng vì thế, đôi lúc tôi quên mất nhiệm vụ phải hành động và triển khai từ những thứ nhỏ nhất để hiểu sản phẩm, hiểu khách hàng. Vì vậy, trong công việc sau này cũng như khi startup Wefit, tôi luôn tâm niệm: Mọi chiến lược phải bắt đầu từ việc đứng vững trên mặt đất", Khôi nói.
Phương Nguyên