Ông Hoàng Trọng Lập. Ảnh: H.K. |
- Báo chí Việt Nam dẫn nguồn báo chí nước ngoài nói Malaysia thay đổi chính sách nhập khẩu lao động nước ngoài. Xin ông cho biết cụ thể chính sách mới như thế nào?
- Cho đến nay, Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia chưa nhận được thông tin chính thức từ các cơ quan chức năng Malaysia về việc cắt giảm lao động nước ngoài, mà chỉ được biết qua báo chí Malaysia, cũng như các nguồn tin nước ngoài khác. Theo các nguồn tin này, chưa xác định rõ việc cắt giảm đối với lao động nước ngoài được tiến hành như thế nào.
Hiện Malaysia có khoảng 2,3 triệu lao động nước ngoài, trong đó 1,8 triệu lao động hợp pháp, chủ yếu làm việc trong các lĩnh vực nhà máy, nông nghiệp, giúp việc gia đình, xây dựng và dịch vụ. Tại các kỳ họp của Quốc hội và Nội các Malaysia, đã có những yêu cầu về cắt giảm lao động các nước nhằm hạn chế sự phụ thuộc vào nguồn nhân công nước ngoài đối với sự phát triển kinh tế đất nước.
- Từ thông tin các cuộc họp nội các Malaysia, ông tiên lượng thế nào về chủ trương cắt giảm lao động của quốc gia này?
- Theo nhận định của chúng tôi thì việc cắt giảm lao động nước ngoài có thể được thực hiện như sau. Hiện có khoảng 500.000 lao động nước ngoài làm việc bất hợp pháp ở Malaysia. Con số này trùng với số lượng mà Chính phủ Malaysia dự kiến cắt giảm lao động nước ngoài ở Malaysia đến năm 2009.
Chính phủ Malaysia chủ trương hạn chế đối với lao động nước ngoài không có nghề, chỉ được làm việc ở Malaysia đến 5 năm. Sau 5 năm nếu lao động nước ngoài muốn gia hạn thì phải qua kỳ thi sát hạch tay nghề. Vượt qua được kỳ thi đó, họ có thể ở lại Malaysia làm việc tối đa đến 10 năm. Chính phủ sẽ đưa ra các quy định, yêu cầu, điều kiện chặt chẽ nhằm hạn chế việc chủ sử dụng nhận lao động nước ngoài vào Malaysia.
- Theo ông, việc Malaysia cắt giảm lao động ngoài nước sẽ ảnh hưởng như thế nào đến công tác xuất khẩu lao động của Việt Nam?
- Chính sách cắt giảm lao động nước ngoài của Malaysia ít nhiều có ảnh hưởng đến việc tiếp nhận lao động nước ngoài vào quốc gia này nói chung, trong đó có lao động Việt Nam. Nhưng như trên đã nói, chính sách này theo nhận định của chúng tôi sẽ không ảnh hưởng đến lao động đang làm việc hợp pháp theo hợp đồng, đặc biệt là đối với lao động Việt Nam. Vì số người bỏ ra ngoài làm việc bất hợp pháp không nhiều và Đại sứ quán thường xuyên làm việc với các cơ quan chức năng Malaysia tạo điều kiện cho số này về nước sớm nhất.
Tuy nhiên, nhằm bảo về quyền lợi chính đáng của lao động, Đại sứ quán giao nhiệm vụ cho bộ phận chức năng là Ban Quản lý lao động thường xuyên theo dõi nắm bắt tình hình về việc thực hiện chính sách nói trên, sẵn sàng làm việc với các cơ quan chức năng của bạn.
- Lao động Việt Nam đang làm việc không bị ảnh hưởng, nhưng về lâu dài với chủ trương không chấp nhận người không có tay nghề thì cũng gần như đóng cửa thị trường này đối với Việt Nam. Bởi lao động Việt Nam sang Malaysia phần đông là nông dân nghèo, không có nghề. Ông nhìn nhận thế nào về việc này?
- Cho đến nay Malaysia vẫn là thị trường lớn và tiềm năng đối với lao động Việt Nam, đặc biệt là với người nghèo, vùng nông thôn không có tay nghề. Chính sách cắt giảm lao động nước ngoài chỉ nhằm hạn chế lao động nước ngoài không có tay nghề ở lại lâu dài tại Malaysia chứ không ngăn cấm các chủ sử dụng nhận lao động không có tay nghề vào Malaysia làm việc. Hiện lao động Việt Nam thường làm việc theo hợp đồng 3 năm. Vì vậy chính sách này sẽ không ảnh hưởng đến việc tiếp tục đưa lao động phổ thông Việt Nam sang Malaysia làm việc.
- Ông có khuyến cáo gì với lao động cũng như doanh nghiệp khi tham gia thị trường Malaysia?
- Nhu cầu về lao động việc làm của các ty Malaysia vẫn rất lớn. Từ tháng 8/2007 đến nay, theo báo cáo của Ban Quản lý lao động cũng như các doanh nghiệp, nhiều chủ sử dụng muốn tiếp nhận lao động Việt Nam, đặc biệt là nữ, làm việc trong các nhà máy điện tử, sản xuất găng tay cao su, đóng gói và may mặc. Mức lương khoảng 21-22 ringgit một ngày và thu nhập khoảng 800 ringgit một tháng (khoảng 4 triệu đồng), nhưng không có nguồn lao động để cung cấp.
Sở dĩ có tình trạng trên là thời gian qua đã xảy ra một số vụ việc như thiếu việc làm dẫn đến thu nhập thấp, việc giải quyết không thỏa đáng quyền lợi của lao động nên đã làm cho một số phải về nước, gây tâm lý lo ngại đối với thị trường này.
Để duy trì ổn định thị trường lao động Malaysia, doanh nghiệp cần chủ động khai thác các đơn hàng có điều kiện làm việc, thu nhập tốt; công tác tuyển chọn và tổ chức đào tạo giáo dục định hướng cho lao động phải được thực hiện kỹ lưỡng và bài bản.
Bản thân mỗi lao động phải ý thức được quyền và nghĩa vụ của mình. Trường hợp có vấn đề chưa rõ hoặc không đúng theo hợp đồng phải thông báo, hoặc liên hệ với doanh nghiệp trong nước hoặc Ban Quản lý lao động, Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia theo các số máy 03.2144 3423 hoặc 03.2144 3930 hoặc 03.2145 5035.
Hồng Khánh thực hiện