Ngày 1/8, bác sĩ Hà Ngọc Mạnh, Phó giám đốc Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Việt - Bỉ, cho biết bệnh nhân đến khám do đau họng, trợt loét vùng miệng. Ban đầu, em nghĩ bị viêm da kích ứng, nhiệt miệng nên tự mua thuốc bôi uống, song tình trạng ngày càng nặng, vùng loét lan rộng. Kết quả xét nghiệm xác định thiếu niên mắc bệnh lậu.
Bệnh nhân cho biết không có bao cao su nên quyết định quan hệ bằng miệng, nghĩ sẽ an toàn. Theo bác sĩ Mạnh, đây là sai lầm của nhiều người. Thực tế, các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn lậu, virus HIV hoàn toàn có thể truyền từ hầu họng của bạn tình sang các vết thương trên dương vật. Thiếu niên được bác sĩ kê đơn thuốc kháng sinh liều cao để điều trị bệnh lậu, đồng thời kiêng quan hệ tình dục trong thời gian này, tránh lây nhiễm cho người khác.
Cũng thiếu kiến thức về an toàn tình dục, thiếu nữ 16 tuổi, sau hai tuần hôn môi một người lạ thì xuất hiện u nhú ở kẽ chân răng và ngứa họng. Nghĩ là bệnh viêm thông thường, bệnh nhân không điều trị, tự mua thuốc ho về uống, đến khi u nhú ngày một to, chảy máu ở vùng kẽ chân răng, nhai nuốt khó mới đến viện kiểm tra.
Quan sát tổn thương, bác sĩ nghi ngờ u nhú lây nhiễm qua đường tình dục, kết quả xét nghiệm sùi mào gà - một bệnh lý u nhú dạng súp lơ, mào gà do virus HPV (Human Papilloma virus) gây ra. Nữ sinh bất ngờ cho biết em chưa từng quan hệ tình dục nhưng hai tuần trước có đến quán bar và hôn môi một người lạ. Bác sĩ nhận định nhiều khả năng hành động hôn môi là nguồn gây bệnh.
Đường lây của sùi mào gà rất đa dạng, qua quan hệ tình dục hoặc da niêm mạc tiếp xúc với dịch tiết như virus, hôn. Vị trí mắc sùi mào gà có thể ở vùng sinh dục, hậu môn, miệng và mí mắt. Do đó, một số bệnh nhân chưa quan hệ tình dục vẫn có thể mắc bệnh này khi hôn nhau, bác sĩ Mạnh cho hay.
Bác sĩ thăm khám cho một bệnh nhi tuổi vị thành niên. Ảnh: Mỹ Ý
Bác sĩ Mạnh nhận định nhiều người trẻ thiếu kiến thức về an toàn tình dục, dẫn tới lây nhiễm bệnh. Trong một khảo sát được thực hiện tại các 50 trường đại học, cao đẳng ở TP HCM, Đồng Nai và Cần Thơ vào năm 2023 bởi Glink - chuỗi phòng khám sức khỏe toàn diện, hầu hết người tham gia là các bạn trẻ 19 tuổi, chỉ 21% người biết chính xác "an toàn tình dục" là gì.
Quan hệ tình dục không an toàn là không sử dụng biện pháp phòng vệ khi phát sinh quan hệ (qua âm đạo, hậu môn, miệng). Mọi người đều có nguy cơ mắc các bệnh như HIV, lậu, giang mai, viêm gan B, virus HPV... nếu thiếu các biện pháp phòng ngừa. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi ngày có hơn 1 triệu người mắc bệnh lây qua đường tình dục (STI), phổ biến như mụn cóc sinh dục, ung thư cổ tử cung, ung thư vòm họng do virus HPV; chlamydia; lậu; giang mai; trichomonas...
Trung bình một tháng, bác sĩ Mạnh tiếp nhận khoảng 100 bệnh nhân khám bệnh về tình dục tuổi vị thành niên. Trong đó 80-90% khẳng định có tình dục an toàn nhưng chỉ dùng bao cao su khi quan hệ qua đường âm đạo mà không biết qua đường miệng cũng có nguy cơ lây bệnh tương tự.
Bác sĩ Phan Chí Thành, Bệnh viện Phụ sản Trung ương, cho hay khoảng 90% số bệnh nhân vị thành niên đến khám không biết hoặc lầm tưởng về an toàn tình dục.
Người có nhiều bạn tình, quan hệ với bạn tình lạ, không sử dụng bao cao su, vệ sinh kém, ẩm ướt, người suy giảm hệ miễn dịch... đều có nguy cơ mắc bệnh tình dục. Một trong những tình huống lây lan thường gặp ít ngờ là oral sex. Ngoài ra, virus có thể lây lan khi vùng da, niêm mạc tiếp xúc gián tiếp với dịch tiết chứa virus HPV như dùng chung khăn tắm, quần lót, đồ dùng cá nhân, đôi khi là dụng cụ y tế chưa được vô khuẩn tốt.
"Vấn đề vệ sinh cũng khá quan trọng", bác sĩ cho hay, thêm rằng nhiều người vệ sinh không sạch cơ quan sinh dục trước và sau quan hệ, có thể tăng nguy cơ lây nhiễm các bệnh phụ khoa, nhiễm khuẩn ngược dòng cho hệ sinh dục, tiết niệu, đặc biệt ở nữ giới có thể gây viêm dính buồng tử cung, viêm ứ dịch vòi trứng, ứ mủ vòi trứng.
Bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Thơ, Phó khoa Lâm sàng 3, Bệnh viện Da liễu TP HCM, nhìn nhận việc thiếu hiểu biết còn tiềm ẩn nguy cơ cao mang thai ngoài ý muốn. Nhiều trường hợp chọn biện pháp phá thai để giải quyết hậu quả gây tắc ống dẫn trứng, tắc ống dẫn tinh, gây vô sinh.
"Bao cao su không thể bảo vệ hoàn toàn nhưng việc sử dụng cho mỗi lần quan hệ sẽ làm giảm khả năng nhiễm trùng", bác sĩ Thơ khuyến cáo.
Bên cạnh đó, các bác sĩ khuyên nên tránh hành vi tình dục gây rủi ro cao về tổn thương da và niêm mạc, điển hình là đồ chơi tình dục (sextoy), quan hệ qua đường hậu môn. Cùng với đó, chủ động tiêm ngừa các vaccine phòng bệnh như vaccine ngừa HPV, viêm gan B.
Thúy Quỳnh - Mỹ Ý