* Lyon - Man City: 2h Chủ nhật 16/8, giờ Hà Nội.
Memphis Depay (giữa) mừng bàn mở tỷ số trong trận lượt về vòng 1/8 trên sân Juventus. Lyon thua trận này 1-2, nhưng vẫn đi tiếp nhờ luật bàn sân khách, vì từng thắng 1-0 trên sân nhà từ lượt đi. Ảnh: EFE.
Khi KPMG - công ty kiểm toán lớn thứ tư thế giới - công bố bản nghiên cứu có tựa "Tinh hoa bóng đá châu Âu 2020" viết về 32 đội bóng hùng mạnh nhất châu Âu hiện tại, Lyon là cái tên gây kinh ngạc. Chỉ trong nửa thập kỷ qua, giá trị của CLB Pháp này tăng hơn những ông lớn sừng sỏ ở lục địa già, đạt mốc 193% tính từ năm 2016. Tỷ lệ tăng trưởng này mạnh hơn cả 158% của Tottenham, hay 146% của Inter Milan.
Với một đội bóng không vô địch Pháp hơn một thập kỷ, thậm chí không chen chân được vào top 2 qua bốn mùa gần đây, đó là thông tin gây ngạc nhiên. Lyon đăng quang ở Ligue 1 bảy năm liền, từ 2002 đến 2008, nhưng sự vươn lên của PSG và Monaco đã lấy mất của họ vị thế thống trị. Ngay cả Lille cũng mạnh bạo trên thị trường chuyển nhượng. Và Marseille nhận được nhiều khoản đầu tư lớn hơn.
Báo cáo của KPMG dựa trên các yếu tố lợi nhuận, thành tích trên sân cỏ, doanh thu bản quyền truyền hình, mức độ nổi tiếng và tình trạng hoạt động của SVĐ riêng. Tăng tưởng của Lyon có sự đóng góp đáng kể của sân Groupama với sức chứa 60.000 chỗ, được khánh thành năm 2016. Doanh thu từ ngày diễn ra trận đấu tăng 365%, và các hoạt động thương mại đem về 202 triệu euro trong năm năm qua, cao nhất trong số 32 đội.
Vốn là một cựu nhân viên của công ty quản trị McKinsey, một doanh nhân và nhà khoa học dữ liệu, Phó Tổng Giám đốc Lyon - Harry Moyal hiểu được sức mạnh của SVĐ mới: "Nó giúp chúng tôi tăng gấp 3 doanh thu kể từ năm 2015", Moyal nói trên The Athletic. "Sân mới ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu từ bán vé, và đặc biệt là các dịch vụ như ghế VIP, khu doanh nhân, phòng skybox... Nó cũng tăng số tiền kiếm được từ quảng cáo và hoạt động buôn bán".
Moyal áp dụng các hiểu biết của bản thân về số liệu để thực hiện khâu marketing cho đội bóng. Số liệu cho biết, CĐV Lyon ở độ tuổi nào, đến từ đâu, thích ăn gì uống gì, có sử dụng wifi không, có theo dõi các trang mạng xã hội của đội hay không... Tất cả quy về dịch vụ mà Lyon cung cấp cho fan ngày diễn ra trận đấu, và phải đảm bảo, luôn có gì đáng để CĐV chi tiền.
Trước đây, doanh thu của Lyon phần lớn đến từ thành tích tại các Cup châu Âu. Nhưng sự có mặt của các ông chủ Qatar khiến PSG quá mạnh, việc cạnh tranh giành suất dự Champions League đã khó, lọt sâu vào giải này lại càng khó hơn. Cựu HLV đội Bruno Genesio, người cũng từng thi đấu cho Lyon giai đoạn 1985-1995, rồi làm HLV đội trẻ và đội một, hiểu rõ sự biến chuyển của thời thế.
Tối ưu hoá nguồn thu từ sân nhà mới Groupama là chìa khoá giúp Lyon của chủ tịch Aulas tăng trưởng tài chính nhiều năm qua. Ảnh: AFP.
"Bạn phải thay đổi mục tiêu và tham vọng khi PSG khiến cuộc chơi trở nên cam go. Những đội như Lyon luôn cần thành tích tốt ở giải trong nước và giành quyền dự Champions League đều đặn", Genesio nói với The Athletic. "Sau đó, họ phải vượt qua cảm giác chiến thắng các danh hiệu. Lyon đã trắng tay tám năm liền. Danh hiệu gần nhất là Cup Quốc gia. Điều đó làm CĐV buồn lòng".
Do chỉ xếp thứ bảy ở Ligue 1 mùa này, Lyon sẽ không được dự hai Cup châu Âu mùa tới (trừ khi họ vô địch Champions League mùa này). Chủ tịch Jean-Michel Aulas rất buồn về điều đó. Ông cho rằng quyết định kết thúc giải sớm đã lấy mất cơ hội của Lyon. Nice, như Aulas lý giải, chỉ phải gặp "con ngáo ộp" PSG một lượt trận, trong khi Lyon đã đá đủ hai. Lyon kém Nice đúng một điểm khi giải dừng đấu.
Aulas đã làm Chủ tịch Lyon 33 năm. Dù sẽ có những khó khăn do mất doanh thu từ Champions League, ông sẽ biết cách xoay sở. Vị Chủ tịch 71 tuổi là một chuyên gia bán cầu thủ giá cao. Gần đây, ông bán Ndombele cho Tottenham để thu về 60 triệu euro. Fernand Mendy sang Real Madrid thu về 48 triệu euro.
Mỗi năm, Aulas dành tối thiểu 7 triệu bảng đầu tư vào đội trẻ. Học viện bóng đá Lyon đã sản sinh ra hàng loạt ngôi sao sáng giá. Có thể kể ra một vài trong số họ: Karim Benzema, Samuel Umtiti, Anthony Martial, Hatem Ben Arfa, Corentin Tolisso và Nabil Fekir. Hiện tại, tiền vệ sáng tạo Houssem Aouar, 22 tuổi, được chính Man City quan tâm. Thủ môn Anthony Lopes cũng là một sản phẩm của CLB. Biệt danh "Les Gones" của Lyon dịch ra nghĩa đen là "Những đứa trẻ".
Lyon có hàng tá tuyển trạch viên trên khắp nước Pháp và có mối quan hệ mật thiết với nhiều lò đào tạo nổi tiếng trên thế giới. Tạp chí Bleacher Report đã có lần viết bài về sự đặc biệt của cách thức đào tạo cầu thủ trẻ tại đây. Mỗi tài năng đều phải trải qua nhiều bài kiểm tra gắt gao về sức khỏe thần kinh, tập yoga, các bài tập thở và tâm lý trị liệu. Trực tiếp hay gián tiếp, những vấn đề này cũng liên quan mật thiết đến tuổi thọ của từng cầu thủ.
Harry Moyal là một nhân vật quan trọng của Lyon, đã làm việc ở đây khoảng 5 năm và được xem là cánh tay phải của Aulas. Với sở trường về quản trị kinh doanh và phân tích số liệu, trí tuệ của Moyal được áp dụng cả vào việc phân tích màn trình diễn của cầu thủ trên sân.
Rudi Garcia tiếp quản đội bóng giữa chừng, nhưng giúp Lyon lấy lại thăng bằng và tiến sâu ở Champions Leauge. Trong ảnh, HLV này chia vui với học trò sau khi vượt qua Juventus ở tứ kết. Ảnh: AFP.
Ví dụ khi số đông nói Lyon thiếu thực tiễn thi đấu ở Champions League vì gần năm tháng nghỉ tránh dịch, Moyal đã giải thích cặn kẽ với The Athletic. "Chúng tôi thiếu thực tiễn nhưng vẫn đưa PSG đến loạt luân lưu ở chung kết Cup Liên đoàn và hạ gục Juventus, vậy nhận xét này là sai? Trước hết cần nhấn mạnh: Các chuyên gia cũng cãi nhau về việc này. Trong hai trận trước PSG và Juventus, đội bóng có nền tảng thể lực ổn định, chúng tôi chạy nhiều hơn Juventus 6 km. Nhưng nếu so về vận tốc trung bình, cầu thủ Lyon kém hơn 5-7m/s so với chỉ số trung bình của mùa giải. Điều này chỉ bộc lộ rõ trong thế trận có áp lực lớn, cầu thủ di chuyển nhiều hơn".
Moyal đã sử dụng các số liệu này để đánh giá khả năng của HLV Rudi Garcia. Sylvinho được bổ nhiệm dẫn dắt Lyon đầu mùa này, nhưng chỉ trụ lại được 9 vòng, sau đó Garcia nhậm chức. "Rất khó để nói chi tiết, nhưng Rudi giúp chúng tôi có tỷ lệ bàn thắng kì vọng cao hơn", Moyal nói. "Cầu thủ di chuyển tốt hơn, các pha bóng đa dạng hơn. Ông ấy giúp Lyon khôi phục thành tích ở Ligue 1 so với mùa giải trước và đạt được nhiều bước tiến quan trọng ở Champions League. Ông ấy đang làm tốt công việc của mình".
Hậu vệ Marcelo mô tả đội bóng được tái sinh với Garcia và cảm thấy ngây ngất khi tiếng còi kết trận với Juventus vang lên. "Adrenaline dâng trào trong chúng tôi, tất cả cảm thấy đã hoàn thành nhiệm vụ. Chúng tôi đều hiểu trước mặt mình là thử thách gì, nhưng toàn đội tin tưởng HLV Garcia. Chúng tôi đã tập chiến thuật rất nhiều, có nhiều giải pháp dự phòng cho các hoàn cảnh khó khăn".
Khi đụng độ Man City hôm nay, Garcia sẽ phải tham khảo bài học của Genesio, người từng đối đầu Man City của Guardiola ở vòng bảng mùa trước. Đội bóng được tổ chức tuyệt vời của Genesio đã thắng "Man xanh" 2-1 ở Etihad và hòa 2-2 ở lượt về. Họ nằm trong hai đội hiếm hoi dẫn Man CIty hai bàn trước giờ giải lao. Sáu cầu thủ đá xuất phát ở Etihad cũng hiện diện trong trận lượt về với Juventus.
Genesio nói với The Athletic: "Chúng tôi chuẩn bị cho trận đó thật sự tốt. Nhưng để thực hiện được công việc trên sân, đội bóng phải đoàn kết, mạnh mẽ, có thể lực tốt. Hãy chuẩn bị tinh thần bị Man City đá ma, sẽ phải chạy theo bóng cả trận và cầm bóng chỉ từ 30-35% thời gian trận đấu. Nhưng tranh bóng phải thông minh. Họ được tổ chức tốt và mục đích lối chơi của họ là khiến đối phương kiệt sức".
"Một khía cạnh rất hay của chúng tôi hôm đó, là khi có bóng, chúng tôi chấp nhận mạo hiểm để ghi bàn. Lyon không lùi sâu, mà phải linh hoạt. Cầu thủ hò hét báo hiệu cho nhau liên tục, pressing liên tục và biết cách đá khi có bóng. Chúng tôi tận dụng được cơ hội của mình và có động lực mạnh mẽ sau các bàn thắng. Thủ môn hôm đó cũng bắt rất hay".
Tốc độ, sự áp sát và linh hoạt của những tiền vệ như Houssem Aouar (trong ảnh) giúp tuyến giữa Lyon chơi ấn tượng trước Juventus. Ảnh: L'Équipe.
Nếu Lyon vượt qua Man City vào rạng sáng mai, đó sẽ là cú sốc của vòng đấu. Nếu vượt qua được mọi trở ngại ở Lisbon, đó là cú sốc thế kỷ. Nếu lọt vào bán kết mùa này, Lyon tái lập thành tích của chính họ ở mùa giải 2009-2010. Đó là năm thứ 2 họ mất chức vô địch Pháp sau chuỗi bảy cúp liên tiếp và năm đầu tiên thi đấu mà không có Juninho, kể từ 2001. Quá nhiều biến động đã trong hơn 10 năm qua. Và Lyon đang tìm cách trở lại vị thế của họ.
Đỗ Hiếu