Đang bị điều tra về hành vi trộm cắp tài sản, Nguyễn Hoàng Tuấn (ngụ huyện Củ Chi, TP HCM) bỏ nhà đi lang thang. Khuya 17/10/2015, Tuấn gặp Ôn Thành Tân (cùng 17 tuổi), cùng chơi Internet tới sáng hôm sau thì rủ nhau đến nhà hàng ở quận Thủ Đức kiếm việc làm.
Đói nhưng không có tiền, hai người vờ mua bánh mì ngọt, chuối sấy, me... của tiệm tạp hóa rồi cướp bỏ chạy nhưng bị bắt. Việc họ bị truy tố về tội Cướp giật tài sản với khung hình phạt 3-10 năm tù gây nhiều tranh luận.
Theo luật sư Trần Quốc Dũng - Văn phòng luật sư Trần - việc VKS truy tố Tuấn và Tân về tội Cướp giật tài sản là có căn cứ. Bởi căn cứ chính của tội này là hành vi công khai, nhanh chóng giật lấy tài sản trong tay người khác và nhanh chóng tẩu thoát.
Nhưng luật sư Dũng cho rằng, việc truy tố hai thiếu niên này về tình tiết "dùng thủ đoạn nguy hiểm” cần phải xem lại. Ở đây, Tân và Tuấn không dùng vũ lực hoặc đe dọa, không có bất kỳ một thủ đoạn nào nhằm uy hiếp tinh thần người mất tài sản. Các bị can cùng lúc đứng tại vị trí với người bán bánh. Sau khi cướp, thủ phạm không có ý định đương đầu, gây hại đến sức khỏe, tính mạng của chủ tài sản.
"Nó không giống với hành vi dùng xe máy tham gia cướp giật trên đường phố, giật đồ của người tham gia giao thông. Tôi cho rằng chỉ cần dùng biện pháp xử phạt hành chính cũng đủ răn đe giáo dục. Nếu hành vi trên mà xử lý hình sự thì xã hội hiện nay có vô số vụ việc phải khởi tố", luật sư Dũng nêu quan điểm và cho biết việc nghi can đang bị truy nã hay nhân thân xấu không phải là căn cứ để xử lý hình sự.
Cùng quan điểm, luật sư Đỗ Hải Bình - Đoàn luật sư TP HCM - cho rằng hành vi của các bị cáo đã đủ các yếu tố cấu thành tội Cướp giật tài sản. Song, nó chưa gây hậu quả cho xã hội nên không nhất thiết phải xử lý hình sự, chỉ cần áp dụng các hình phạt nhẹ như cảnh cáo, giáo dục tại địa phương.
Việc VKS truy tố Tuấn và Tân về hành vi dùng thủ đoạn nguy hiểm, theo luật sư Bình là chưa toàn diện. Pháp luật quy định việc sử dụng xe máy làm phương tiện đi cướp là nguy hiểm nhưng trong trường hợp này các bị cáo đến tiệm tạp hóa dừng xe lại hỏi mua hàng. Cả hai cùng ngồi trên xe đợi người bán lấy bánh, chuối và nhân lúc người này đưa gói đồ ăn thì tăng ga bỏ chạy.
"Trong một chừng mực nào đó các bị cáo không gây nguy hiểm hay phạm tội một cách ngay tức khắc như kiểu chạy xe rẹc qua rồi giật phăng túi xách, điện thoại… của người đi đường. Mục đích của các bị cáo thực sự chỉ vì đói, mà đi cướp chuối sấy, me trộn đường điều đó cũng cho thấy các cháu còn quá trẻ con", luật sư Bình nêu ý kiến.
Trao đổi với VnExpress, nguyên thẩm phán TAND TP HCM Vương Văn Nghĩa đánh giá hành vi của Tuấn và Tân có đủ dấu hiệu tội phạm, bị truy tố theo điểm d khoản 2 Điều 136 BLHS - tội nghiêm trọng do cố ý là đúng. Bản thân Tuấn đang bị điều tra về hành vi chiếm đoạt tài sản khác nên cần phải truy cứu trách nhiệm hình sự để giáo dục, răn đe.
Theo ông Nghĩa, các bị can cùng lúc đứng tại vị trí với người bán bánh, không có ý định đương đầu, gây hại cho người bán hàng nhưng không thể xem đây là hành vi "không nguy hiểm". Bởi trên thực tế có rất nhiều vụ cướp giật tài sản mà quá trình phóng xe bỏ chạy thủ phạm đã gây ra cái chết cho nạn nhân, gây tai nạn cho người đi đường và cả chính bản thân của họ.
"Chúng ta phải thượng tôn pháp luật. Tuy nhiên, tôi nghĩ HĐXX sẽ xem xét cả hai khi phạm tội chưa thành niên, tài sản chiếm đoạt giá trị không lớn, phạm tội lần đầu thuộc trường hợp ít nghiêm trọng để có hướng xử phạt hợp tình hợp lý", ông Nghĩa nói và đề xuất nên gộp hành vi của Tuấn ở huyện Củ Chi (nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm) vào xét xử chung vụ án này để tránh trường hợp án chồng án, gây bất lợi cho bị can.
Hiện hai thiếu niên bị tạm giam, dự kiến ngày 15/5 sẽ bị TAND quận Thủ Đức đưa ra xét xử.
Các mức án trong tội Cướp giật. (Click vào hình xem chi tiết)
Hải Duyên
>> Xem thêm: Người trộm cắp bị trừng phạt theo luật mới thế nào