 |
|
Đảo san hô vòng điển hình. |
Dickinson tin rằng chính sự thay đổi mực nước biển và quá trình xói mòn đóng vai trò lớn trong sự hình thành đảo san hô vòng - loại đảo có liên quan mật thiết đến cách thức và thời điểm mà những người Polynesi tỏa đi khắp nam Thái Bình Dương.
 |
|
Đảo san hô vòng hình thành theo lý thuyết của Darwin. |
Theo giả định của Darwin, đảo san hô vòng hình thành từ các rạn san hô mọc lên xung quanh chân các hòn đảo nhiệt đới. Những hòn đảo này sau đó từ từ chìm xuống, trong khi san hô vẫn tiếp tục ngoi lên, cho đến khi chỉ còn mình chúng trơ trọi trên mặt nước. Về lý do có hình vòng, Darwin chỉ ra rằng đó là hệ quả của việc những phần hướng ra biển của rạn san hô nhận được nhiều dưỡng chất hơn so với vùng đầm kín bên trong.
Một đoàn thám hiểm của Anh trước kia dường như đã công nhận ý kiến của Darwin khi họ khoan sâu xuống một đảo san hô vòng và phát hiện thấy san hô cổ ở độ sâu mà họ có thể đạt tới.
Song, lý thuyết mới "đã phá bỏ tính liên tục đơn giản trong bức tranh của Darwin", Dickinson nói. Ông đặc biệt đề cập đến sự thay đổi của mực nước biển mà Darwin không hề biết vào năm 1842 - khi nhà sinh vật học nổi tiếng viết ra lý thuyết về san hô vòng.
Theo Dickinson, mực nước biển dao động trong hàng thiên niên kỷ đã lần lượt nhấn chìm, rồi lại làm lộ thiên các đảo san hô vòng dưới dạng các hòn đảo mũi bằng sườn dốc. Và kết quả là, các hòn đảo này ở trên mặt sóng khá lâu trong những thời kỳ băng hà, khi nước bị "nhốt" trên các cực. Mực nước biển xuống thấp, còn rạn san hô nhô lên cao nên đã hứng chịu tác động trực tiếp của gió mưa. Quá trình phong hóa này làm hòa tan phần san hô ở trung tâm đảo. Nước mưa giàu carbonate sau đó bốc hơi và dồn lại ở rìa của đảo để hình thành bức tường lũy vững chắc có hình tròn như ta thấy ngày nay.
Dickinson cũng nhấn mạnh rằng lý thuyết của Darwin không thể lý giải được trường hợp mực nước biển dâng cao. Đó là khi các sông băng bắt đầu tan chảy 18.000 năm trước, và đến cách đây khoảng 4.000 năm, mực nước biển đạt mức cao hơn 2 mét so với ngày nay. Mực cao này trùng với thời điểm người Polynesi ngừng di cư, mà theo Dickinson, đó là bởi những dân cư trên vùng Thái Bình Dương không có chỗ để đi tiếp - khi các đảo san hô vòng đã chìm nghỉm trong nước.
Bích Hạnh (theo Discovery)