Trịnh Sảng, từ ngôi sao đình đám hàng đầu, thân bại danh liệt vì cùng chồng cũ - Trương Hằng - thuê người mang thai ở Mỹ, cô còn chối bỏ con. Bốn ngày qua, scandal của cô liên tục vào top tìm kiếm, bình luận nổi bật trên Weibo, thu hút hàng chục tỷ lượt đọc, hàng triệu bình luận. Nữ diễn viên đối diện làn sóng chỉ trích từ khán giả, các cơ quan pháp luật, cơ quan quản lý truyền thông, đài truyền hình nhà nước, Hội Liên hiệp phụ nữ...
Hiện Trương Hằng ở Mỹ chăm sóc con, chưa thể về nước do Trịnh Sảng không phối hợp làm thủ tục cho hai bé nhập cảnh. Con của cô do hai phụ nữ ở hai thành phố khác nhau sinh hộ, bé trai sinh cuối năm 2019, bé gái sinh đầu năm 2020.
Tối 20/1, lần đầu tiên, Tổng cục Phát thanh, Truyền hình Trung Quốc công khai lên án một diễn viên cụ thể, áp lệnh cấm cô xuất hiện ở mọi chương trình phát truyền hình hay Internet. Còn Ủy ban Chính trị Pháp luật Trung ương Đảng Cộng sản chỉ trích cô "nghênh ngang chạm tới giới hạn pháp luật". Giới chức cho rằng mang thai hộ là chà đạp thân thể phụ nữ, là cách người giàu bóc lột phụ nữ yếu thế, không có công cụ kiếm tiền ngoài tử cung.
Tân Hoa Xã cho rằng scandal Trịnh Sảng nhận quan tâm lớn của dư luận không chỉ vì hiếu kỳ của khán giả. Quan trọng hơn, sự việc vén màn đường dây mang thai hộ xuyên quốc gia, bộc lộ những hệ lụy. Do đó, tai tiếng của Trịnh Sảng không còn là vấn đề của riêng cô.
Trung Quốc cấm "mượn bụng có con". Song theo Sina, cấm toàn diện hay cho phép kèm điều kiện là lựa chọn khó khăn với không chỉ Trung Quốc mà cả thế giới. Trang này nhận định mang thai hộ phức tạp nhiều lần so với tưởng tượng của con người, nảy sinh các hệ lụy như buôn bán phụ nữ, vứt bỏ em bé mới chào đời... Giữa bối cảnh Covid-19, dịch vụ ra nước ngoài kiếm con bị ảnh hưởng không ít, do các nước hạn chế xuất nhập cảnh. Nhiều công ty bị đặt vào tình thế "tồn đọng trẻ sơ sinh" do trẻ không thể về nước. Thậm chí một số gia đình không nhận con vì giảm thu nhập, không đủ tiền chi trả hết chi phí mang thai hộ.
Theo ông Lưu Trường Thu - nhà nghiên cứu tại Viện Khoa học Xã hội Thượng Hải, hiện tượng người Trung Quốc ra nước ngoài thuê người mang thai khá phổ biến, nhất là người nổi tiếng, người giàu. Họ thường sang Mỹ, Nga hay Ukraina sử dụng dịch vụ. Theo tờ Nam Hoa buổi sáng, mỗi năm Ukraina có khoảng 3.000 đứa trẻ ra đời theo hình thức này, một phần ba số đó là khách hàng Trung Quốc.
New York Times còn cho rằng trước đây, phụ nữ Trung Quốc chỉ được phép sinh một con theo chính sách kế hoạch hóa gia đình, hạn chế quyền tự do sinh đẻ. Ngoài ra, nhiều người chọn mang thai hộ do không thể có con. Mã Ninh, một luật sư ở Thượng Hải, nói: "Tôi đã làm việc với những khách hàng này, thực ra họ rất tội nghiệp. Họ khao khát làm cha mẹ, điều kiện kinh tế gia đình cho phép họ nhờ người mang thai".
Scandal còn nhận quan tâm từ những người hoạt động nữ quyền. Phùng Viên, một nhà hoạt động ở Bắc Kinh, cho biết thất vọng khi dư luận phẫn nộ với Trịnh Sảng nhưng ít phê phán Trương Hằng dù quyết định mang thai hộ là của hai người.
Trước Trịnh Sảng, đạo diễn tên tuổi Trần Khải Ca từng gây tranh cãi khi ra mắt phim ngắn Bảo bối, chủ đề mang thai hộ. Trong phim, Hồ Hạnh Nhi đóng Giả Thanh, một phụ nữ mất con vì tai nạn giao thông, ly dị chồng. Qua dịch vụ, cô gái San San mang thai con của Giả Thanh, hai phụ nữ vốn không biết nhau. Tình cờ, Giả Thanh làm việc tại quán bar của Trương Viễn - bạn trai San San.
San San nói dối Trương Viễn đứa bé trong bụng là con của anh. Nhưng dần dần, cô cảm động khi Trương Viễn yêu thương mình và đứa bé, vì thế muốn giữ bé lại. Cô nói với bạn trai: "Ban đầu em làm vậy vì tiền. Nhưng bây giờ em muốn làm mẹ. 9 tháng qua đứa bé luôn trong bụng em, em cảm giác nó chính là con em". Sau khi sinh con, San San đau khổ khi trao em bé cho Giả Thanh. Dù vậy, cô được an ủi khi Trương Viễn vẫn ở bên chăm lo cho mình, Giả Thanh cũng hứa bỏ việc ở quán bar để chăm lo cho em bé.
Một số khán giả nhận xét tác phẩm cảm động, nhân văn, số khác chỉ trích Trần Khải Ca "mỹ hóa" vấn đề bị cấm ở Trung Quốc, tuyên truyền dịch vụ "mượn bụng có con". Cơ quan ngôn luận của Tòa án Nhân dân tối cao Trung Quốc đăng bài cảnh cáo đạo diễn: "Nước ta nghiêm cấm mang thai hộ". Bộ phim của Trần Khải Ca còn dấy lên bàn luận về mối liên quan giữa nghệ thuật và đạo đức, pháp luật.
Nghinh Xuân