Lý do không nên dạy con bằng đòn roi

Theo thầy Lester Stephens, Hiệu trưởng Trường Quốc Tế Saigon Pearl, nhiều phụ huynh dạy con bằng bạo lực vì đó là cách dễ và nhanh nhất để đạt mục tiêu vâng lời bố mẹ. Thực tế, nó có nhiều ảnh hưởng tiêu cực cả khía cạnh thể chất lẫn tinh thần trẻ trong ngắn và dài hạn.

Dưới đây là chia sẻ của thầy Lester Stephens về tác hại của việc dạy con bằng đòn roi và sức mạnh của lời khen chê tích cực.

Có thể để lại chấn thương

Dạy con bằng bạo lực có thể để lại các chấn thương vĩnh viễn trên cơ thể bé đang trong giai đoạn phát triển. Những động tác như nhéo tai nếu lặp lại nhiều lần sẽ làm thủng màng nhĩ, ảnh hưởng đến sự phát triển thính lực. Ngoài ra, tủy và xương sống của trẻ chưa ổn định, nếu hay bị bố mẹ đánh vào vùng thắt lưng sẽ gây tổn thương đốt sống. Đó cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến bệnh thoát vị đĩa đệm khi về già.

Mặt khác, việc dạy con bằng bạo lực không giúp trẻ hiểu rõ vấn đề tại sao mà chỉ hành xử theo bản năng sợ hãi để không bị đánh nữa. Từ đó, trẻ sẽ tái phạm và bắt đầu hình thành niềm tin mọi vấn đề đều có thể giải quyết bằng bạo lực. Khi lớn lên, con có xu hướng hung hăng, sử dụng bạo lực khi gặp các va chạm của cuộc sống. Thậm chí, trẻ còn bị ám ảnh sợ hãi tột độ, dễ dẫn tới đề phòng, luôn giữ khoảng cách với bố mẹ để tự vệ. Trẻ không thể chia sẻ các vấn đề nguy hiểm mình gặp phải như bị lạm dụng hay bị bắt nạt tại trường học.

Ngoài ra, trẻ còn có thể phát triển các hành vi nói dối, ngụy biện, đổ lỗi để né tránh hình phạt do không được giải thích để hiểu cốt lõi của vấn đề.

Sức mạnh của lời khen chê tích cực

Đầu tiên, để hiểu cách thưởng phạt đúng, phụ huynh cần phân biệt nhu cầu cần và muốn của trẻ. Cần là những nhu cầu cơ bản bắt buộc phải có, còn muốn là nhu cầu có hay không có cũng được. Ví dụ, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng là cần, còn ăn gà rán là muốn. Bố mẹ nên thưởng, phạt cho con dựa trên nhu cầu muốn. 

Mỗi khi không nghe lời, bố mẹ nên cho bé ngồi trên một chiếc ghế quay mặt vào tường để tĩnh tâm, chờ cảm xúc lắng xuống, học cách bình tĩnh. Chiếc ghế cần đặt ở vị trí cố định, xung quanh không có gì. Theo nghiên cứu của nhi khoa viện hàn lâm Mỹ, thời gian tĩnh tâm tương ứng với độ tuổi của trẻ. Ba tuổi thì mỗi lần không nghe lời cần có 3 phút tĩnh tâm.

Khi bé không chịu ngồi vào ghế, bố mẹ dần dần cắt những nhu cầu muốn của con. Từ 6 tuổi trở lên, bố mẹ có thể làm một bảng điểm cho con với các quy định cụ thể hành vi nào được cộng điểm, hành vi nào bị trừ điểm. Nếu đến cuối tuần, bảng điểm của con là âm thì sẽ bị cắt bớt nhu cầu muốn, ngược lại nếu bảng điểm dương thì sẽ được thưởng theo từng thang điểm cụ thể. Bảng điểm nên công nhận kết quả dựa trên sự cố gắng của con chứ không nên dựa trên kết quả để tránh tình trạng gây căng thẳng.

Ví dụ, con không cần phải đạt 10 điểm để được cộng điểm, mà chỉ cần nỗ lực học bài nhiều hơn lần kiểm tra trước. Ngoài ra, bố mẹ cũng nên làm một bảng điểm tương tự để có thể kết nối chặt chẽ với con hơn cũng như tự soi sáng chính mình. Trẻ làm theo những gì cha mẹ làm, không làm theo những gì cha mẹ nói. Bố mẹ cũng cần khen chê chân thành, chi tiết và thống nhất, tránh qua loa, đại khái hoặc lúc thế này lúc thế khác. Lời khen tránh sa đà tâng bốc, trước khi chê phải hỏi "tại sao?" và "mục đích của hành động". Lời chê phải giải thích rõ ràng cũng như mang tính xây dựng để giúp trẻ phát triển bản thân.

Trẻ còn cần được khuyến khích nhận thức về cảm xúc của mình vì điều này không có gì xấu, nói tên cảm xúc để tránh sự dồn nén. Cuối cùng là không dùng bạo lực thể hiện cảm xúc để không gây tổn thương cho bất kỳ ai.

Lợi ích của phương pháp này không chỉ tập cho trẻ tính độc lập để sau này bước ra cuộc đời tự lập ngôn, lập chí và lập nghiệp mà còn xây dựng ở trẻ một ý chí biết theo đuổi điều đúng, lẽ phải, tự phòng bị trước những cám dỗ. Thêm vào đó, trẻ còn được xây dựng kỹ năng quản lý cảm xúc - chìa khóa dẫn đến thành công và hạnh phúc trong đời sống công việc lẫn cá nhân.

Để hiểu rõ về phương pháp này, bạn có thể đăng ký sự kiện miễn phí “Dạy con không đòn roi". Sự kiện diễn ra vào 17h30-19h30, ngày 9/11 tại thư viện Trường Quốc tế Saigon Pearl (ISSP), 92 Nguyễn Hữu Cảnh, phường 22, Bình Thạnh, TP HCM.

Sự kiện được chủ trì bởi thầy Lester Stephens, hiệu trưởng của trường với hơn 24 năm kinh nghiệm giáo dục trẻ tại New Zealand, Australia, và Singapore.

Thế Đan