Đào hố để xây lâu đài cát là hoạt động rất phổ biến trên các bãi biển. Ảnh: Frommer
Xây lâu đài cát là một trong những hoạt động phổ biến trên bãi biển, nhưng khi đào cát để xây, không nên đào hố to. Các số liệu chỉ ra ngạt thở do cát có thể là nguyên nhân gây tử vong lớn hơn so với cá mập tấn công, theo IFL Science.
Mối đe dọa từ ngạt thở do cát xảy ra khi chúng ta đắp cát thành đống, tạo ra ụ dốc gồm nhiều phần dễ xê dịch. Hầu hết cát khô khá ổn định cho tới khi đống cát có độ dốc khoảng 33 độ, gọi là góc nghỉ. Ở độ dốc lớn hơn, đống cát trở nên kém ổn định.
Góc nghỉ có thể lớn hơn nếu cát ướt, nhưng khi cát khô, nó sẽ đổ xuống, có nghĩa lâu đài cát lớn có thể bị sụp dễ dàng. Vì vậy, chiếc hố được tạo ra khi cát ướt có thể trở nên rất nguy hiểm trong lúc nó khô dần dưới ánh Mặt Trời, cuối cùng đổ sụp lên bất cứ ai ở trong hố.
Khác với những vụ sạt lở có thể hình thành túi khí giúp duy trì mạng sống cho người mắc kẹt bên trong, cát sụp lấp đầy mọi ngóc ngách có sẵn, dẫn đến thời gian giải cứu nạn nhân trước khi họ ngạt thở chỉ khoảng vài phút. Bước đầu tiên quan trọng nhất là cố gắng tạo ra đường thở bằng cách để miệng của người mắc kẹt nhô lên khỏi lớp cát. Cách an toàn nhất để cứu người là đặt một tấm ván và dùng dụng cụ đặc biệt nhằm kéo họ lên.
Cát ướt cũng rất nguy hiểm, nhưng một người ít có khả năng bị nhấn chìm hoàn toàn hơn. Cát lún là một hỗn hợp đặc quánh có thể cấu tạo từ bất kỳ vật liệu hạt mịn nào như cát, bùn sình hoặc đất sét. Khi trộn với lượng nước phù hợp, nó giống như chất rắn, nhưng lại hoạt động giống chất lỏng bán nhớt. Nó có thể đóng vai trò như chất lỏng phi Newton, có nghĩa nếu đấm xuống, cát lún giống chất rắn hơn và ít dính hơn, nhưng nếu bước chậm bên trên đó, bạn sẽ chìm xuống. Nếu tìm cách giãy giụa và xê dịch đột ngột, bạn càng mắc kẹt sâu hơn.
Theo một nghiên cứu năm 2005 trên tạp chí Nature, con người có khả năng nổi tốt hơn trong cát lún nếu không giãy giụa quá nhiều và tự chôn vùi chính mình. Kết quả nghiên cứu cho thấy người mắc kẹt trong cát lún không có nguy cơ bị chìm hoàn toàn mà chỉ chìm nửa người. Nếu rơi vào tình huống như vậy, bạn nên bỏ bất kỳ đồ vật nặng nào như balo, sau đó ngửa ra sau để trọng lượng trọng lượng phân bố đều hơn trên mặt cát lún và dễ thoát ra hơn.
An Khang (Theo IFL Science)