Ngay từ giai đoạn Foxconn còn thống trị chuỗi cung ứng toàn cầu của Apple, giới đầu tư đã chú ý tới một nhà cung cấp nhỏ ở Trung Quốc mang tên "Luxshare-ICT".
Luxshare khi đó gần như không có tên tuổi, nhưng các lãnh đạo Foxconn đã nhận thấy một công ty có những đặc điểm không khác họ. Công ty này được thành lập bởi Grace Wang, cựu nhân viên một công ty con trực thuộc Foxconn, người có phong cách lãnh đạo tương đồng với sáng lập viên Foxconn, Terry Gou. Tất cả lãnh đạo tập đoàn Đài Loan đều tin rằng Luxshare sẽ trở thành một đối thủ đáng gờm trong tương lai.
"Chúng tôi đã theo dõi Luxshare suốt nhiều năm. Tính cách Grace Wang có một số nét giống Terry. Bà ấy có ý chí rất mạnh mẽ và học hỏi nhanh còn những người dưới quyền lại đầy tham vọng và tinh thần cạnh tranh", một lãnh đạo Foxconn tiết lộ.
Những cảm nhận này đã được chứng tỏ là chính xác. Luxshare ra đời tại Trung Quốc đại lục năm 2004, thỉnh thoảng được gọi là "tiểu Foxconn", giờ đã là đối thủ đáng gờm của những nhà sản xuất hàng đầu Đài Loan. Công ty liên tục phát triển và tiến hành những thương vụ làm chấn động các chuỗi cung ứng công nghiệp quan trọng nhất thế giới.
Giám đốc Wang (giữa) và CEO Apple Tim Cook tại nhà máy Luxshare ở Thượng Hải năm 2017. Ảnh: Nikkei.
Doanh thu của Luxshare đã tăng gấp năm lần trong 5 năm sau khi được giao nhiều hợp đồng quan trọng với Apple, Microsoft, Google, Amazon, HP và Dell. Giá trị vốn hóa thị trường của tập đoàn Trung Quốc cũng tăng vọt lên hơn 54 tỷ USD.
"Ngay cả chủ tịch Foxconn, Young Liu, cũng luôn chú ý đến các động thái xoay quanh giá trị cổ phiếu của Luxshare. Giá trị vốn hóa thị trường của họ đang vượt qua cả Foxconn", một lãnh đạo trong chuỗi cung ứng iPhone tiết lộ.
Bước tiếp theo trong quá trình phát triển của tập đoàn Trung Quốc này đang được tiến hành. Luxshare Precision Industry hồi tháng 7 đạt thỏa thuận mua lại hai công ty con thuộc Wistron, một trong hai đối thủ chính của Foxconn. Thương vụ trị giá khoảng 470 triệu USD cho phép công ty của bà Wang sở hữu hai nhà máy chuyên sản xuất iPhone tại Trung Quốc, có thể xuất xưởng những sản phẩm đầu tiên từ năm 2023. Đây cũng là lần đầu tiên dây chuyền sản xuất iPhone nằm trong tay một công ty Trung Quốc đại lục.
Luxshare từng cung cấp linh kiện cho iPhone, nhưng hợp đồng này cho phép họ tiến vào quá trình chế tạo dòng smartphone này, đồng thời chấm dứt hàng chục năm thống trị của các nhà lắp ráp iPhone tại Đài Loan.
Tập đoàn Trung Quốc không có dấu hiệu dừng lại. Họ đang đàm phán mua thêm nhiều doanh nghiệp trong ngành cung ứng và có thể đạt thỏa thuận mới trong vòng vài tháng, ba nguồn tin am hiểu tiết lộ. Động thái này sẽ mở rộng hiện diện trên thị trường và tăng cường quan hệ với Apple, trong bối cảnh tập đoàn Mỹ đang chiếm hơn 50% doanh thu của Luxshare.
Apple không chỉ mang tới cơ hội kinh doanh cho Luxshare. CEO Tim Cook hồi tháng 12/2017 từng thăm nhà máy sản xuất tai nghe AirPods và ca ngợi bà Wang là "người hiện thực hóa giấc mơ Trung Hoa".
Sự nâng đỡ của Apple cho thấy tầm quan trọng của Trung Quốc với tập đoàn công nghệ Mỹ, trong bối cảnh leo thang căng thẳng Mỹ - Trung đe dọa phá vỡ chuỗi cung ứng toàn cầu. Gần 20% doanh thu Apple đến từ thị trường Trung Quốc đại lục.
Apple đã đề nghị nhiều nhà cung cấp ngoài Trung Quốc hỗ trợ đa dạng hóa nguồn cung, nhưng Luxshare là lựa chọn hàng đầu để bảo đảm chuỗi cung cứng hoàn chỉnh trong nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
"Apple biết rõ các cuộc đàm phán của Luxshare với những nhà cung ứng khác, tất cả đều nhận được sự chấp thuận từ họ. Rõ ràng Apple muốn Luxshare đóng vai trò quan trọng hơn trong chuỗi cung ứng ở Trung Quốc khi căng thẳng Mỹ - Trung vẫn ở mức cao", một quan chức am hiểu vấn đề cho biết.
Luxshare cũng nằm trong tham vọng phát triển công nghệ của chính phủ Trung Quốc. Nước này cuối năm 2019 thành lập Quỹ Đầu tư Công nghiệp Mạch Tích hợp Trung Quốc với trị giá gần 21 tỷ USD để cải thiện năng lực sản xuất quốc gia. Luxshare là một trong những công ty chủ chốt trong kế hoạch này, với kỳ vọng sẽ trở thành "Foxconn của Trung Quốc đại lục".
Người sáng lập Luxshare cũng có mặt trong cuộc họp giữa các doanh nghiệp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 21/7.
Dù vậy, Luxshare vẫn phải đối mặt với nhiều nguy cơ do tình hình địa chính trị toàn cầu hiện nay.
Chính phủ Mỹ đã nhắm tới nhiều công ty công nghệ Trung Quốc, trong đó có Huawei và TikTok, với lý do bảo vệ an ninh quốc gia. O-Film Tech, nhà cung cấp module camera cho Apple, cũng bị đưa vào danh sách các thực thể bị theo dõi của Bộ Thương mại Mỹ.
Sự phát triển nhanh chóng của Luxshare, dù trong lĩnh vực thiết bị điện tử tiêu dùng ít nhạy cảm, vẫn có thể khiến chính phủ Mỹ cảnh giác.
Tập đoàn Trung Quốc liên tục mở rộng bằng cách đầu tư vào nhiều nhà sản xuất linh kiện, đặc biệt trong chuỗi cung ứng cho Apple, từ cổng cắm đến camera và thiết bị âm thanh, nhằm đẩy mạnh quan hệ với người khổng lồ công nghệ Mỹ. Trước khi xâm nhập thị trường lắp ráp iPhone, Luxshare đã cung cấp hàng loạt linh kiện cho smartphone của Apple, cũng như module cho phép sử dụng Bluetooth trên tai nghe AirPods Pro.
Đây là một trong những bí quyết từng giúp Foxconn thành công, cho phép họ kiểm soát chuỗi cung ứng và đẩy cao khả năng cạnh tranh. Luxshare cũng đang theo bước chân Foxconn khi mở rộng đến Đông Nam Á và Ấn Độ.
"Luxshare là đối thủ rất khó chịu và không thể bị loại bỏ, họ theo bước Foxconn ở khắp mọi nơi. Họ làm mọi thứ Foxconn đang làm và muốn làm những thứ mà Foxconn chưa nhắm tới", một nguồn tin thân cận với tập đoàn sản xuất Đài Loan tiết lộ.
"Bà Wang từng nói rằng các công ty Đài Loan thể hiện sự chuyên nghiệp tuyệt vời và kỷ luật chặt chẽ trong quản lý, nhưng thua kém những doanh nghiệp Trung Quốc đại lục về tốc độ và sự liều lĩnh. Bà ấy cho rằng họ thiếu một đặc điểm quan trọng là 'hành động như một con sói'", một lãnh đạo ngành cung ứng cho hay.
Wang ít khi đề cập tới thời gian ở Foxconn. Bà bắt đầu làm công nhân trong dây chuyền sản xuất cổng kết nối của Foxlink, công ty do em trai Terry Gou thành lập, vào năm 1988 khi ở tuổi 21. Wang nhanh chóng thăng tiến ở Foxlink và rời công ty vào cuối thập niên 1990 để lập doanh nghiệp xuất nhập khẩu linh kiện, tiền thân của Luxshare.
Grace Wang, bà chủ của Luxshare. Ảnh: SCMP.
Quan hệ chặt chẽ với Apple cho thấy Luxshare có thể đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng và hiệu quả của tập đoàn Mỹ.
"Các công ty Trung Quốc có lợi thế cạnh tranh nhờ sự hỗ trợ từ chính phủ, cũng như hệ số thị giá với thu nhập từ cổ phiếu rất cao tại thị trường chứng khoán nội địa giúp họ dễ tiếp cận nguồn tiền. Điều này cho phép doanh nghiệp Trung Quốc theo đuổi những canh bạc lớn trong đầu tư công nghệ mà không phải lo lắng về thu nhập", Sean Kao, nhà phân tích kỳ cựu của IDC, cho hay.
Một chìa khóa thành công khác của Luxshare là nhân tài được công ty này thu hút từ các đối thủ cạnh tranh. David Huang, quản lý cấp cao gia nhập Luxshare năm 2013, từng là quan chức Foxconn. Một lãnh đạo khác trong mảng thiết bị mạng của Foxconn cũng gia nhập tập đoàn Trung Quốc năm 2019 và trở thành quan chức chủ chốt trong nhóm phát triển ăng-ten của Luxshare.
Dù theo bước Foxconn, Luxshare đã phát triển được văn hóa doanh nghiệp khác biệt. Foxconn thường được ví như đội quân, trong đó ông chủ Terry Gou thường xuyên mắng mỏ và yêu cầu lãnh đạo cấp cao đứng lên trong cuộc họp nếu họ mắc lộ. Chủ tịch Liu tiếp quản từ tháng 6/2019 và đang tìm cách thay đổi điều này, thông qua những cuộc họp không chính thức với đội ngũ nhân viên trẻ.
Luxshare có những quản lý trẻ hơn lãnh đạo 10-20 tuổi. Họ khuyến khích nhân viên cấp thấp phát biểu ý kiến thông qua kênh WeChat.
"Grace Wang thực sự lắng nghe các lãnh đạo trẻ và khiến những nhân viên trẻ tuổi cảm thấy được tôn trọng. Đôi khi bà ấy đi ngang qua và thấy chúng tôi thảo luận vấn đề nào đó, bà ấy sẽ nói 'đừng để ý đến tôi, để tôi đi lấy cà phê cho các bạn'", một nguồn tin am hiểu Luxshare tiết lộ.
Bất chấp tốc độ phát triển chóng mặt, các chuyên gia cho rằng Luxshare khó giành được vị trí của Foxconn trong thời gian ngắn. Hiện chưa rõ liệu tập đoàn này có duy trì được khả năng cạnh tranh khi mở rộng ra ngoài thị trường Trung Quốc hay không.
"Chúng tôi biết các động thái gần đây của Luxshare. Chúng tôi không lo lắng, luôn sẵn sàng cạnh tranh và sẽ không để thua", lãnh đạo Foxconn cho hay. Dù vậy, chủ tịch Foxconn cho rằng quan hệ thân thiết giữa Luxshare và Apple cũng sẽ khiến họ phải cảnh giác trong thời gian tới.
Điệp Anh (theo Nikkei)