Xylitol bắt đầu được sử dụng trong chăm sóc sức khỏe răng miệng từ những năm 1970. Theo kết quả của nhiều nghiên cứu đã công bố như Scheinin & Mäkinen (1976), Isokangas (1987), Söderling và cộng sự (2000), Isokangas và cộng sự (2000), Laitala và cộng sự (2013), xylitol đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc phòng ngừa sâu răng lâu dài và có thể được bổ sung vào chế độ ăn uống. Xylitol có thể ngăn chặn sự sản xuất axit trong miệng và góp phần ức chế sự phát triển của vi khuẩn mutans streptococci - một loại vi khuẩn gây sâu răng. Ngoài ra, lượng mảng bám trên bề mặt răng cũng giảm khi sử dụng xylitol.
Hiện nay, ứng dụng của xylitol rất đa dạng. Nhờ tác dụng chống sâu răng, xylitol được sử dụng rộng rãi như một chất tạo ngọt cho các loại bánh kẹo như kẹo cao su và viên nén. Chất có vị ngọt tương tự đường nhưng chứa ít hơn đến 25% calo, do đó có thể trở thành nguyên liệu thay thế đường. Sử dụng một lượng nhỏ xylitol thường xuyên cũng góp phần duy trì và cải thiện sức khỏe răng miệng. Mặt khác, xylitol được chuyển hóa độc lập với insulin trong cơ thể, nên các dung dịch tiêm chứa 5 - 20% xylitol được sử dụng như một loại truyền dịch để bổ sung năng lượng cho bệnh nhân tiểu đường.
Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây đã đặt ra mối lo ngại về các rủi ro sức khỏe tiềm ẩn liên quan đến xylitol. Một báo cáo trong Tạp chí Tim mạch châu Âu cho rằng sử dụng xylitol liều cao có thể gia tăng nguy cơ gặp các biến cố bất lợi về tim mạch (MACE) lên gấp hai lần. Điều này đã gây ra tranh cãi về độ an toàn của việc tiêu thụ chất này lâu dài với liều cao. Mặc dù vậy, mỗi báo cáo khoa học đều có bối cảnh và giới hạn nghiên cứu riêng. Do đó, xem xét các yếu tố này trước khi đưa ra kết luận là điều cần thiết.
Tại Hội nghị Khoa học và Triển lãm Răng Hàm Mặt Quốc tế (VIDEC) 2024, Giáo sư Akira Hamura từ Đại học Nha khoa Nippon (Tokyo, Nhật Bản) đã tham gia thuyết trình để giúp cộng đồng khoa học và những người quan tâm hiểu sâu hơn về vấn đề trên.
Giáo sư Akira Hamura từ Đại học Nha khoa Nippon (Tokyo, Nhật Bản) giải quyết những lo ngại về tác động sức khỏe của xylitol bằng các dẫn chứng khoa học tại VIDEC 2024. Ảnh: VIDEC 2024
Cụ thể, nhiều ý kiến phản đối với nghiên cứu được trình bày trên Tạp chí Tim mạch châu Âu đã được Giáo sư Akira Hamura chỉ ra trong bài thuyết trình của mình. Theo Hiệp hội các nhà sản xuất Polyol châu Âu, nghiên cứu trên được thực hiện với lượng tiêu thụ xylitol lớn, lên tới 30 gram trong hai phút. Đây là những con số không thường được ghi nhận trong việc sử dụng hàng ngày.
Để duy trì sức khỏe răng miệng, mỗi người chỉ nên sử dụng 5 đến 10 gram xylitol mỗi ngày. Ngoài ra, dữ liệu trước đó từ các nghiên cứu tại Turku thay thế đường bằng xylitol trong vòng hai năm cũng không cho thấy bất kỳ vấn đề sức khỏe nào ở các đối tượng nghiên cứu, mặc dù lượng xylitol sử dụng hàng ngày của các đối tượng này trung bình ở mức 67 gram, và mức cao nhất lên đến 200 gram.
Hơn nữa, hệ thống giám sát nghiêm ngặt về tai biến y khoa của Nhật Bản cũng đảm bảo và chứng minh cho sự an toàn của xylitol. Các mũi tiêm xylitol, được sử dụng để kiểm soát bệnh tiểu đường, đã được tiêm an toàn từ những năm 1970 mà không có sự gia tăng MACE được báo cáo ở bệnh nhân tiểu đường. Nồng độ xylitol trong những lần sử dụng này cao hơn đáng kể so với lượng sẽ được hấp thụ từ đường tiêu hóa, điều này chứng minh cho tính an toàn của việc sử dụng xylitol theo đúng liều lượng thông thường.
Như vậy, mặc dù xylitol mang lại nhiều lợi ích và có thể cải thiện cuộc sống hàng ngày, người sử dụng cũng nên chú ý các khuyến nghị về liều lượng sản phẩm nên sử dụng. Đối với những người có thói quen sử dụng xylitol hàng ngày, tốt nhất nên tuân theo liều lượng được khuyến nghị (5 đến 10 gram mỗi ngày) để xylitol phát huy tối đa tác dụng và tránh các tác dụng phụ tiềm ẩn như tiêu chảy.
Mộc Trà